Page 62 - 2018.08 K1

TÀI CHÍNH - Tháng 8/2018

các giai đoạn của chu trình dự án, từ chuẩn bị dự theo hình thức PPP phải tuân thủ theo nguyên tắc
án, lập và thẩm định dự án, tổ chức thực hiện dự án, cơ bản trong hoạt động đầu tư xây dựng được quy
khai thác, kết thúc dự án. định tại Điều 4 Luật Xây dựng năm 2014. Đặc biệt,
- Nội dung của quản lý là các chức năng QLNN trong công tác QLNN phải phân định rõ chức năng
xét theo quá trình, bao gồm hoạch định phát triển dự QLNN trong hoạt động đầu tư xây dựng với chức
án, ban hành và tổ chức thực hiện chính sách và luật năng quản lý của chủ đầu tư phù hợp với từng loại
pháp, tổ chức bộ máy quản lý, giám sát và đánh giá nguồn vốn sử dụng.
dự án. Dự án được hình thành bởi sự liên kết giữa Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong phát
hai bên đối tác nhà nước và NĐT tư nhân. Ngoài ra, triển và quản lý các dự án theo hình thức PPP. Với
dự án còn có sự tham gia của các bên khác có liên chức năng hoạch định sự phát triển của dự án, Nhà
quan như tổ chức tài trợ, người sử dụng dịch vụ. Mô nước xác định mục đích, mục tiêu phát triển hình
hình này mang lại lợi ích cho Nhà nước người dân thức PPP, lựa chọn tập hợp dự án PPP (Abdel-Aziz,
và NĐT. Người dân được cung cấp dịch vụ hàng 2007), xác định lĩnh vực tiềm năng cho sự phát triển
hóa với chất lượng tốt hơn, Nhà nước thì tận dụng hình thức PPP (Koch, C. and Buser, M., 2006). Với
được nguồn lực tài chính, kinh nghiệm quản lý và chức năng tổ chức, Nhà nước thành lập và vận hành
san sẻ rủi ro với NĐT. NĐT thì chấp nhận rủi ro bộ máy quản lý đối với dự án theo hình thức PPP
nhưng thu được lợi nhuận. từ Trung ương đến địa phương nhằm đảm bảo vận
- Dự án thực hiện theo hình thức PPP phải thông hành thông suốt trong suốt quá trình hoạt động của
qua hợp đồng dự án. Hợp đồng PPP được định dự án. Việc thành lập một cơ quan QLNN cấp Trung
nghĩa là một hợp đồng “nhượng quyền”, theo đó ương đối với dự án đầu tư theo hình thức PPP là cần
Nhà nước có nhu cầu xây dựng cơ sở hạ tầng phục thiết để điều phối, giải quyết xung đột giữa các bên
vụ lợi ích công cộng nhưng không đủ khả năng tài có liên quan. Các cơ quan này không chỉ ra chính
chính và kinh nghiệm để thực hiện các công trình sách, vận động chính sách, hỗ trợ kỹ thuật, đào
đó nên trao cho một hoặc một nhóm NĐT, thông tạo... mà còn liên kết giữa NĐT nước ngoài và chính
qua quy trình chọn thầu, đặc quyền xây dựng, vận quyền địa phương.
hành, quản lý và khai thác thương mại dự án đó Căn cứ mục tiêu, tính chất và loại hợp đồng dự
trong một thời hạn nhất định đủ để thu hồi vốn và án, các hợp đồng dự án đầu tư xây dựng theo hình
lợi nhuận hợp lý và sau đó chuyển giao công trình thức PPP được các bên thỏa thuận toàn bộ hoặc một
không bồi hoàn cho Nhà nước. số nội dung cơ bản. Dưới góc độ là một quá trình,
Dưới góc độ tài chính, Clifford Chance - một hợp đồng theo hình thức PPP được hiểu là hình
hãng luật quốc tế có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh thức pháp lý để NĐT xây dựng công trình cơ sở hạ
vực hợp đồng nhượng quyền đã định nghĩa hợp tầng và vận hành (kinh doanh) công trình đó trong
đồng PPP là cách thức tài trợ dự án, theo đó bên cho một thời gian nhất định đủ để NĐT thu hồi vốn và
vay đối với dự án PPP chỉ xem xét nguồn thu của dự lãi. Sau thời gian đặc quyền đó, NĐT chuyển giao
án như là toàn bộ hoặc phần lớn việc bảo đảm cho không bồi hoàn công trình cho chính phủ.
các khoản vay mà không dựa trên tài sản của bên đi Kinh nghiệm triển khai hình thức PPP của
vay như các hợp đồng tín dụng truyền thống thông nhiều nước cho thấy, nguồn vốn đầu tư cho các
thường khác. dự án này có thể huy động từ các quỹ đầu tư,
Như vậy, vai trò của Nhà nước là tổng thể các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất
hoạt động và biện pháp nhằm thu hút đầu tư nghiệp và các nguồn tiền trong dân. Tuy nhiên,
vào các dự án theo hình thức PPP. Chính sách muốn huy động được các nguồn vốn này, mức độ
xúc tiến đầu tư nhằm mục tiêu chung thu hút tín nhiệm của các NĐT cần phải được nâng cao,
được đầu tư từ NĐT tư nhân trong và ngoài nước đồng thời cần quyết tâm của Chính phủ nhằm tạo
tham gia vào dự án đầu tư theo hình thức PPP. ra môi trường đầu tư, kinh doanh cạnh tranh và
Mục tiêu chính sách cụ thể là nhằm: (i) Thu hút minh bạch.
được sự quan tâm của NĐT tư nhân; (ii) Tăng sự Tại Việt Nam, Nghị định số 63/2018/NĐ-CP
tham gia của NĐT tư nhân; (iii) Tăng lượng vốn được Chính phủ ban hành nhằm mục tiêu trước mắt
đầu tư cho dự án. là cung cấp một cấu trúc có hệ thống để công khai
Nguyên tắc quản lý nhà nước thông tin cho các NĐT quan tâm trong việc phát
về dự án đầu tư xây dựng theo hình thức PPP triển một dự án theo hình thức PPP đồng thời tạo ra
khuôn khổ giúp nhà quản trị minh bạch, hiệu quả
Hoạt động QLNN về dự án đầu tư xây dựng và trách nhiệm của với hình thức PPP. Điều này đặc

61