Page 65 - 2018.08 K1

NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI

nhiều hình thức như: vốn ngân sách, vay vốn đồng tiền và giảm chi phí vòng đời dự án.
ngân hàng, phát hành công trái, phát hành cổ Thứ hai, về các nhân tố quyết định sự thành công
phiếu, thu tiền chuyển nhượng quyền kinh doanh của hình thức PPP, từ kết quả các nghiên cứu ở các
đối với loại đường thu phí, chính là bán quyền nước nêu trên cho thấy:
kinh doanh cho các doanh nghiệp, và sử dụng vốn - Không có sự khác biệt về những nhân tố thành
nước ngoài… Để huy động các nguồn vốn đầu tư công của hình thức PPP, cụ thể: Khung pháp lý đầy
ngoài ngân sách, Trung Quốc đã thực hiện chính đủ và minh bạch; Lựa chọn đối tác có năng lực; Tối
sách cho phép đầu tư - thu phí với 2 hình thức là đa hóa lợi ích cho các đối tác, ổn định môi trường
đường thu phí hoàn vốn và đường thu phí kinh vĩ mô và phân bổ rủi ro hiệu quả. Tuy nhiên, có sự
doanh. Chính nhờ áp dụng chính sách nêu trên, khác biệt về mức độ tác động giữa các nhân tố đến
đến năm 2010 đã xây dựng đạt 80.000km đường thành công của PPP tuỳ thuộc đặc thù kinh tế, chính
cao tốc, đứng thứ hai thế giới sau Mỹ. trị, xã hội của mỗi nước.
Hàn Quốc: - Trong giai đoạn đầu, hình thức PPP hướng
đến mục tiêu bù đắp thiếu hụt vốn. Nhưng càng
Hàn Quốc là một trong những nước tiên phát triển thì mục tiêu của hình thức PPP sẽ thay
phong về hình thức PPP ở châu Á. Chương trình đổi hướng đến tăng giá trị đồng tiền, chỉ những
PPP đầu tiên được khởi xướng năm 1994 với Đạo dự án theo hình thức PPP nào có chi phí rẻ hơn
luật Thúc đẩy vốn tư nhân đầu tư toàn xã hội. so với đầu tư truyền thống mới được chọn (như
Với sự ra đời của Đạo luật PPP trong lĩnh vực Hà Lan, Anh chỉ chọn dự án nào có chi phí rẻ hơn
kết cấu hạ tầng và Trung tâm PPP Hàn Quốc, tốc từ 10-15% so với đầu tư bằng ngân sách). Và khi
độ phát triển của các dự án theo hình thức PPP mục tiêu thay đổi, mức độ tác động của các nhân
tăng nhanh chóng. Chính phủ Hàn Quốc định kỳ tố cũng sẽ thay đổi.
xây dựng kế hoạch cho các dự án theo hình thức Thứ ba, cơ chế phân bổ rủi ro hiệu quả: Trên thực
PPP trên cơ sở chiến lược và kế hoạch trung hạn tế, việc phân chia rủi ro rất phức tạp. Tư nhân được
về cơ sở hạ tầng. xem có khả năng xử lý rủi ro tốt hơn nhà nước,
Quốc gia này cũng có khung pháp lý đầy đủ để nhưng điều này không đồng nghĩa là chuyển giao
điều tiết hành vi các bên liên quan tới chu trình dự càng nhiều rủi ro càng tốt. Nhà nước phải đảm
án theo hình thức PPP, bao gồm Đạo luật PPP trong bảo quản lý và định giá rủi ro hiệu quả. Nguyên
lĩnh vực kết cấu hạ tầng, Nghị định hướng dẫn và tắc chuyển giao: Chuyển giao rủi ro tối ưu, không
các quy định hướng dẫn chi tiết việc thực hiện đầu phải tối đa. Các rủi ro thương mại như thiết kế, xây
tư theo hình thức PPP. Hệ thống văn bản pháp luật dựng, vận hành, tài chính được chuyển giao cho tư
có tính linh hoạt cao, được điều chỉnh kịp thời tạo nhân vì họ quản lý rủi ro này tốt hơn. Các rủi ro về
khuôn khổ cho việc thực hiện dự án theo hình thức chính sách và pháp lý được giữ lại cho khu vực công
PPP, riêng Đạo luật PPP trong lĩnh vực kết cấu hạ đảm nhiệm. Các rủi ro bất khả kháng thì cả hai đối
tầng (PPI) từ năm 1998 đến 2010 được điều chỉnh tác cùng nhau chia sẻ…
48 lần. Ngoài ra, pháp luật về hình thức PPP trong Thứ tư, Chính phủ cần tạo môi trường thuận lợi
lĩnh vực hạ tầng của Hàn Quốc tương thích với cho hình thức PPP để thu hút đầu tư tư nhân, cụ
pháp luật liên quan như: Luật thu phí đường bộ, thể: Xây dựng khuôn khổ luật pháp phù hợp đảm
Luật tài sản Nhà nước, Luật tài chính địa phương, bảo tính hiệu quả và công bằng được tôn trọng
Luật sử dụng và quy hoạch đất quốc gia, Luật phát trong suốt vòng đời dự án; Hỗ trợ của Chính phủ
triển đô thị… đủ lớn để hấp dẫn khu vực tư nhân tham gia; Phát
Bài học đối với Việt Nam triển mối quan hệ với các bên tham gia dự án PPP
như các nhà tư vấn, các nhà tài trợ và các cơ quan
Từ thực tế sau nhiều năm thí điểm áp dụng đa phương để tránh xung đột trong quá trình hợp
phương thức đầu tư PPP cùng với việc nghiên cứu tác; Giám sát và đánh giá hình thức PPP thường
kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới, có thể rút xuyên để liên tục nâng cao hiệu quả đầu tư; Xây
ra một số bài học cho Việt Nam: dựng bộ tiêu chuẩn khoa học để đánh giá chính
Thứ nhất, hình thức PPP chỉ phù hợp với những xác các dự án theo hình thức PPP; Các cam kết của
dự án lớn và phức tạp do: Chi phí đầu tư, bảo trì và Chính phủ phải đảm bảo có hiệu lực thực thi; Duy
các chi phí khác lớn; Quá trình mời thầu và quản trì các chính sách vĩ mô ổn định tạo sự yên tâm cho
lý điều hành dự án phức tạp và tốn kém; Thời gian khu vực tư nhân…
hoạt động của dự án phải dài để đạt được giá trị Thứ năm, cần phân định trách nhiệm giữa Nhà

64