37
Chuyên đề: phát triển KHO BẠC NHÀ NƯỚC đến năm 2020
Một số khó khăn, vướng mắc
Quá trình triển khai giải ngân nguồn vốn ODA và
vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài đã gặp
phải một số khó khăn, vướng mắc sau:
Thứ nhất,
về phân bổ mã nguồn trên hệ thống
TABMIS: Thông tư số 08/2013/TT-BTC ngày
10/01/2013 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện kế
toán nhà nước áp dụng cho Hệ thống TABMIS quy
định: Mã nguồn 98 - Nguồn vốn ngoài nước khác. Để
quản lý nguồn vốn ODA và vồn vay ưu đãi cần có
hướng dẫn chi tiết về các nguồn khác như vốn ngoài
nước do cấp Trung ương quản lý, vốn ngoài nước
do Trung ương hỗ trợ có mục tiêu cho địa phương
và nguồn do địa phương vay lại. Từ thực tế đó, Kho
bạc Nhà nước đã hoàn thành dự thảo, trình Bộ Tài
chính ban hành Công văn số 4754/BTC-KBNN ngày
11/4/2017 hướng dẫn quy trình nhập và phân bổ dự
toán, hạch toán kế toán ghi thu, ghi chi vốn ODA,
vốn vay ưu đãi nước ngoài, viện trợ từ nước ngoài.
Công văn 4754/BTC-KBNN quy định bổ sung các
mã nguồn sau thuộc nhóm Mã nguồn 50 - Nguồn
vốn ngoài nước: (i) Mã nguồn 52 - Ghi thu, ghi chi
vốn vay ngoài nước, viện trợ ngân sách trung ương
để đầu tư các chương trình, dự án; (ii) Mã nguồn 53
- Ghi thu, ghi chi vốn vay ngoài nước, viện trợ ngân
sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách
địa phương; (iii) Mã nguồn 54 - Ghi thu, ghi chi vốn
vay ngoài nước, viện trợ của Chính phủ cho ngân
sách địa phương vay lại.
Trên thực tế, dự toán hàng năm phải được phân
bổ càng sớm càng tốt và chậm nhất là trước ngày
31/3 hàng năm, do vậy, Vụ Ngân sách nhà nước và
các bộ, ngành, địa phương đã nhập và phân bổ vốn
ngoài nước vào mã nguồn 98 – Vốn ngoài nước khác.
Theo đó, các bộ, ngành và địa phương tiếp tục phân
bổ từ cấp 1 xuống cấp 4 cho các dự án đầu tư sử
dụng vốn nước ngoài vào mã nguồn 98 (Nguồn vốn
ngoài nước khác). Do vậy, một số KBNN tỉnh, thành
phố hiểu lầm, lúng túng trong việc xác định cơ chế
quản lý tài chính của dự án: Dự án thực hiện kiểm
soát, xác nhận theo hình thức ghi thu ghi chi (Kho
bạc Nhà nước kiểm soát, xác nhận để chủ dự án giải
ngân theo các hình thức rút vốn thanh toán cho đơn
vị thụ hưởng thông qua ngân hàng phục vụ, hoặc
trực tiếp từ nhà tài trợ), hay dự án thực hiện theo cơ
chế tài chính trong nước (Kho bạc Nhà nước thực
hiện kiểm soát, rút dự toán chuyển tiền cho đơn vị
thụ hưởng).
Thứ hai,
việc hạch toán ghi thu, ghi chi đối với
khoản chi đã được kiểm soát, xác nhận trước ngày
31/01/2018 nhưng chưa được nhà tài trợ giải ngân
hoặc đã giải ngân trước ngày 31/01/2018 nhưng áp
dụng hình thức kiểm soát chi sau, nên việc gửi hồ sơ
kiểm soát và đề nghị hạch toán ghi thu ghi chi đến
Kho bạc Nhà nước phải sau thời điểm 31/01/2018
mà theo quy định tại tiết đ, Điều 16, Chương V
Thông tư số 111/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính
“Vốn ODA, vốn vay ưu đãi được xác nhận kiểm
soát chi trong niên độ ngân sách nhà nước năm
trước và rút vốn trước ngày 31/01 năm sau thì được
hạch toán trong niên độ ngân sách năm trước; giải
ngân trong niên độ ngân sách năm sau thì hạch
toán vào năm sau”. Đối với các khoản đã sử dụng
dự toán/kế hoạch vốn ODA và vốn vay ưu đãi của
các nhà tài trợ nước ngoài trong phạm vi dự toán
năm 2017 là kinh phí thuộc ngân sách nhà nước,
nên tuân thủ các quy định của Luật Ngân sách nhà
nước 2015. Theo đó, tại Điều 64, Luật Ngân sách
nhà nước 2015 quy định, các trường hợp nêu trên
không thuộc diện được chuyển nguồn sang năm
sau để tiếp tục thực hiện. Do quy định như trên nên
việc hạch toán ghi thu ghi chi đối với khoản chi đã
được kiểm soát, xác nhận trước ngày 31/01/2018
nhưng chưa được nhà tài trợ giải ngân hoặc đã giải
ngân trước ngày 31/01/2018 nhưng vì áp dụng hình
thức kiểm soát chi sau nên việc gửi hồ sơ kiểm soát
và đề nghị hạch toán ghi thu ghi chi đến Kho bạc
Nhà nước phải sau thời điểm 31/01/2018, vì vậy, sẽ
không kịp thời hạch toán ghi thu ghi chi vào niên
độ ngân sách năm 2017.
Giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân
nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài
Để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trên,
trong thời gian tới cần tập trung triển khai đồng bộ
các giải pháp sau:
Thứ nhất
, trong thời gian đầu khi triển khai thực
hiện Thông tư số 111/2016/TT-BTC ngày 30/6/2016
của Bộ Tài chính, các văn bản hướng dẫn về nhập
dự toán vào Hệ thống TABMIS chưa được ban hành
đồng bộ và các bộ, ngành, địa phương chưa nhập
được dự toán vốn ngoài nước vào Hệ thống TABMIS,
Kho bạc Nhà nước đã trình Bộ Tài chính và được
sự đồng ý của Lãnh đạo Bộ, Kho bạc Nhà nước ban
hành Công văn số 657/KBNN-KSC ngày 24/02/2017
hướng dẫn Kho bạc Nhà nước các tỉnh, thành phố
Đến hết ngày 30/3/2018, số vốn kiểm soát xác
nhận qua Kho bạc Nhà nước ước đạt 56,564
tỷ đồng, bằng 94% kế hoạch vốn năm 2017,
trong đó đã hạch toán ghi thu ghi chi là 45,325
tỷ đồng, đạt 76,04% kế hoạch vốn năm 2017.
