24
THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VIỆT NAM TRƯỚC BIẾN ĐỘNG CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH THẾ GIỚI
hoặc không có rủi ro đầu tư như tiền gửi ngân hàng
và các chính sách bảo hiểm có yếu tố bảo đảm. Điều
này có ý nghĩa quan trọng đối với thị trường tài chính
vì Luật đã bao hàm các công cụ đầu tư tài chính như
các hợp đồng đầu tư và đầu tư gián tiếp không điển
hình mà trước đó chưa được điều chỉnh bởi luật nên
không có cơ chế bảo hộ nhà đầu tư.
Luật FSCMA cũng xác định chứng khoán vốn,
chứng khoán nợ và tổng hợp các loại chứng khoán
mới, như chứng khoán hợp đồng đầu tư và chứng
khoán kết nối sản phẩm phái sinh. Các lĩnh vực kinh
doanh đầu tư tài chính trước đây bị tách riêng rẽ như
kinh doanh chứng khoán, kinh doanh quyền chọn
tương lai, kinh doanh quản lý tài sản và kinh doanh
tín thác nay đã được tổng hợp vào Luật FSCMA.
Theo đó, kinh doanh đầu tư tài chính được phân loại
gồm sáu lĩnh vực, gồm: giao dịch, môi giới, tư vấn
đầu tư, đầu tư linh hoạt và đầu tư tín thác.
Nhờ có sự hoàn thiện trong hệ thống quy định
pháp luật liên quan đến tài chính này, thị trường
tài chính Hàn Quốc đã có những chuyển biến rõ rệt
và theo hướng tích cực. Cụ thể, vốn hóa thị trường
so với GDP ngày càng tăng và tăng mạnh nhất vào
năm 2010, thời gian sau khi Luật FSCMA có hiệu lực.
Tài sản tài chính trong nước do các nhà đầu tư nước
ngoài nắm giữ ngày càng tăng (dưới dạng cổ phiếu,
quỹ đầu tư và trái phiếu). Năm 2014, tỷ lệ chứng
khoán vốn và quỹ đầu tư chiếm 45,5% trong tổng
số đầu tư nước ngoài đối với tài sản tài chính trong
nước, trong khi đó trái phiếu chỉ chiếm 27,2%. Điều
này cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm
nhiều đến chứng khoán vốn và quỹ đầu tư hơn so
với các tài sản khác.
(ii) Bảo hộ nhà đầu tư
Điều 1 của FSCMA quy định “mục đích của Luật
là nhằm đóng góp cho sự phát triển của nền kinh tế
thông qua việc thúc đẩy đổi mới tài chính và cạnh
tranh công bằng trong thị trường vốn, bảo hộ nhà
đầu tư, tăng cường sự phát triển kinh doanh đầu tư
tài chính…”. Việc tài sản tài chính của nhà đầu tư lẻ
bị tổ chức kinh doanh đầu tư tài chính đối xử không
công bằng hoặc khi tổ chức đó sử dụng các thông
tin sai lệch để khuyến nghị công cụ đầu tư tài chính
Chính sách tài chính Chính phủ Hàn Quốc
đã áp dụng
Để có được những thành công như hiện nay, Hàn
Quốc đã thực hiện cải cách thị trường vốn mạnh mẽ
thông qua việc: (i) Ban hành Luật các Thị trường vốn
và Dịch vụ đầu tư tài chính (FSCMA) để hợp nhất các
văn bản Luật điều chỉnh thị trường vào năm 2007, có
hiệu lực năm 2009; (ii) Bảo hộ nhà đầu tư; (iii) Tăng
cường giám sát thị trường vốn.
(i) Văn bản hợp nhất - Luật các Thị trường vốn và dịch
vụ đầu tư tài chính (FSCMA)
Tại thời điểm năm 2007, thị trường vốn của Hàn
Quốc mất cân bằng nghiêm trọng, do chức năng môi
giới tài chính kém phát triển. Sự tăng trưởng thiếu
bền vững và hoàn thiện của ngành Tài chính trong
thị trường vốn đã ngày càng làm trầm trọng thêm sự
mất cân bằng giữa ngành đầu tư tài chính trực tiếp và
gián tiếp. Thêm vào đó, hệ thống quản lý khác nhau
đã tách rời kiểm soát các hoạt động chứng khoán,
quyền chọn và kinh doanh quản lý tài sản đã tạo ra
các rào cản cho sự cải tiến dịch vụ và sản phẩm.
Xuất phát từ bối cảnh này cùng với việc nghiên
cứu và phân tích kinh nghiệm của các nước khác như
Anh, Australia và Nhật Bản, trên cơ sở hệ thống luật
pháp hiện có và đặc điểm thị trường, Chính phủ Hàn
Quốc đã ban hành Luật FSCMA năm 2007, có hiệu
lực năm 2009, nhằm đẩy mạnh hơn nữa thị trường
vốn của Hàn Quốc. Việc thông qua văn bản Luật này
được coi là mang tính cách mạng của quá trình cải
cách nhằm phát triển hơn nữa thị trường vốn của
Hàn Quốc. Luật này là văn bản hợp nhất từ các đạo
luật trước đó điều chỉnh thị trường vốn của Hàn
Quốc nhằm nỗ lực tăng cường tính cạnh tranh và sự
phát triển của thị trường tài chính, củng cố niềm tin
của các nhà đầu tư thông qua các biện pháp bảo hộ
đầu tư mạnh mẽ hơn.
Luật FSCMA đã đưa ra định nghĩa toàn diện về
“công cụ đầu tư tài chính”, mở rộng đáng kể phạm vi
các công cụ tài chínhmà các công ty tài chính nắmgiữ.
Ngoài ra, Luật quy định về “rủi ro đầu tư”. Theo đó,
tất cả các công cụ tài chính được bán trên thị trường
tài chính Hàn Quốc được phân loại là có cả những
rủi ro tài chính, được biết như là sản phẩm đầu tư,
BẢNG 1: TỶ TRỌNG TÀI SẢN TÀI CHÍNH VÀ THỊ TRƯỜNG VỐN SO VỚI GDP (TỶ WON)
Tiêu chí/Năm
2000
2002
2004
2006
2008
2010
2012
2014
GDP
603.236 720.539 826.893
908.744 1.065.036
1.265.300 1.377.500 1.485.078
Tài sản tài chính
1.496.045
2.155.163
2.545.704
3.196.241
3.701.187
4.635.456
5.194.788
6.278.230
Vốn hóa thị trường
217.057
296.083 443.737 776.724 623.113 1.239.857 1.263.416 1.336.766
Tài sản tài chính/GDP
2,5
3,0
3,1
3,5
3,6
3,7
3,8
4,2
Vốn hóa thị trường/GDP
0,4
0,4
0,5
0,9
0,6
1,0
0,9
0,9
Nguồn: Capital Market in Korea 2015, KOFIA
