30
Đổi mới cơ chế tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập
đăng ký vay học phí nhằm khuyến khích các trường
tham gia kiểm định chất lượng;
(v) Bên cạnh nguồn vốn cho vay với lãi suất
ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội, Nhà
nước có thể vận động các tổ chức cùng tham gia
Quỹ Hỗ trợ sinh viên. Cần thay đổi nhận thức về
Quỹ Tín dụng sinh viên, đây không phải là một
hoạt động thương mại mà là một chính sách vĩ
mô về đầu tư phát triển.
Thứ ba,
đẩy mạnh chính sách tín dụng hỗ trợ
đầu tư phát triển cho các trường ĐHCL. Để tăng
tính chủ động trong việc huy động nguồn vốn
đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ đào
tạo và nghiên cứu khoa học, Nhà nước sớm ban
hành các chính sách cụ thể hoá nội dung của Nghị
định 16/2015/NĐ-CP về cơ chế hỗ trợ các trường
ĐHCL thực hiện thí điểm tự chủ tài chính được
vay vốn ưu đãi hoặc hỗ trợ lãi suất cho các dự
án đầu tư sử dụng vốn vay của các tổ chức tín
dụng theo quy định, hỗ trợ tiếp cận trực tiếp các
nguồn vốn ODA, Ngân hàng Thế giới cho đầu tư
phát triển của các trường ĐHCL. Chính phủ cần
nghiên cứu, ban hành chính sách tài chính khuyến
khích đổi mới cơ chế hoạt động của các trường
ĐHCL như: chính sách hỗ trợ lãi suất cho các dự
án đầu tư sử dụng vốn vay, cho vay vốn ưu đãi để
đầu tư phát triển, đặc biệt là cơ chế hỗ trợ đầu tư
cơ sở vật chất cho các trường thuộc lĩnh vực đào
tạo có khả năng xã hội hoá thấp như khoa học cơ
bản, nông lâm…
Thứ tư,
khuyến khích các trường ĐHCL tìm
kiếm khai thác các nguồn lực ngoài NSNN. Ngoài
nguồn kinh phí được phân bổ từ NSNN, các
trường ĐHCL cần chủ động tìm kiếm các nguồn
lực khác như: học phí, thu từ hoạt động nghiên
cứu khoa học, tư vấn, cung cấp dịch vụ, vay ngân
hàng thương mại, phát hành công trái giáo dục,
vay ngân hàng phát triển, nhận tài trợ từ các tổ
chức trong và ngoài nước…
Đối với nguồn thu từ học phí, Nghị định 16/2015/
NĐ-CP với tinh thần đổi mới chính sách học phí
theo hướng mở rộng khung học phí tiến tới đảm
bảo chi phí đào tạo là một trong những nội dung
quan trọng góp phần đẩy mạnh hoạt động tự chủ
tài chính cho các cơ sở GDĐH.
Khi mức hỗ trợ kinh phí từ NSNN giảm dần,
các trường thực hiện tự chủ tài chính cần được
trao quyền quyết định mức thu học phí cụ thể cho
phù hợp với từng ngành học và từng đối tượng
người học. Từng bước tăng học phí đối với những
chuyên ngành học theo nhu cầu cá nhân, những
ngành học có khả năng xã hội hóa cao, để bù đắp
đủ chi phí đào tạo (chuyên ngành tài chính, ngân
hàng, thương mại…). Đồng thời, các trường cần
thực hiện chính sách hỗ trợ học phí cho đối tượng
người có công, đối tượng con hộ nghèo, học sinh
dân tộc thiểu số, học sinh diện chính sách, tạo điều
kiện cho người học được tiếp cận, lựa chọn ngành
học phù hợp với nhu cầu học tập và khả năng chi
trả của người học. Chính sách học phí này cũng là
công cụ định hướng nghề nghiệp cho người học,
tránh tình trạng sinh viên ra trường không có việc
làm, gây lãng phí nguồn lực cho xã hội.
Bên cạnh đó, cần tạo nguồn thu nhập khác từ
hợp đồng nghiên cứu, đào tạo với các đối tác kinh
doanh; kêu gọi tài trợ, viện trợ, quà biếu tặng, cho
của các cá nhân, tổ chức trong nước và nước ngoài
(thu nhập nhận được từ các quỹ và tổ chức dưới
hình thức tài trợ, cấp học bổng hoặc đóng góp của
cựu sinh viên), nguồn thu từ hoạt động tài chính
hoặc quản lý tài sản (các thử nghiệm tại các phòng
thí nghiệm, cho thuê cơ sở vật chất như đất đai,
thiết bị, sân bóng, câu lạc bộ...), nguồn thu từ hoạt
động vay thương mại hoặc vay từ các nguồn tín
dụng ưu đãi của Nhà nước… Như vậy, các trường
ĐHCL triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp
trên sẽ giúp các trường tự chủ được nguồn lực tài
chính, thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học,
đào tạo các trường phát triển ổn định.
Tài liệu tham khảo:
1. Chính phủ, Nghị quyết số 77/NQ-CP về thí điểm đổi mới cơ chế hoạt động
đối với các cơ sở giáo dục ĐHCL giai đoạn 2014-2017;
2. Chính phủ, Nghị định số 16/2015/NĐ-CP ngày 14/2/2015 quy định về cơ
chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công;
3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2017), Báo cáo kết quả đánh giá tình hình thực
hiện Nghị quyết 77/NQ-CP về thí điểm đổi mới cơ chế hoạt động đối với các
cơ cở giáo dục đại học công lâp giai đoạn 2014-2017;
4. Abd Rahman Ahmad, Ng Kim Soon, Mohd Nazir Mohd Adi, Harris Md
Noor, Faculty of Technology Management and Business, Universiti Tun
Hussein Onn Malaysia, Funding Higher Education from the Perspective
of Developed Country;
5. Brigitte Ecker,
Senior researcher, Joanneum research, Austria,
the project “european universities Forum for Financial
sustainability”
(euFFins, no. 2011-3635), Funding Formulas For
teaching in public universities: international experiences and lessons
drawn From a science policy view.
Tínhđến tháng10/2017,Thủ tướngChínhphủđã
ký quyêt đinh phê duyẹt Đê án thí điêm đôi mơi
co chê hoat đọng giai đoan 2015-2017 theo Nghi
quyêt 77/NQ-CP cho 23 co sơ giáo duc đại học
công lập trưc thuọc các Bọ, ngành trung ương.
