TÀI CHÍNH -
Tháng 01/2016
69
các thị trường vật lý và thị trường chứng khoán làm
cho giá dầu vô cùng nhạy cảm và biến động mạnh
thì trong dài hạn, yếu tố quyết định mức giá sẽ là
chi phí sản xuất và cung ứng. Đó là nguyên lý kinh
tế cơ bản.
Nếu như giá dầu dao động cao hơn nhiều so với
chi phí sản xuất và kéo dài theo thời gian, các hiệu
ứng tiết kiệm và hiệu ứng thay thế từ phía cầu sẽ
làm lượng cầu giảm. Hiệu ứng đầu tư (giá cao hấp
dẫn đầu tư) và hiệu ứng chi phí (được hiểu là khi
giá cao những mỏ dầu trước đây không khai thác
kinh tế trở thành khai thác kinh tế) từ phía cung sẽ
làm cho lượng cung tăng. Khi đó, giá dầu sẽ điều
chỉnh giảm về gần chi phí. Tương tự, nếu giá dầu
dao động ở mức thấp và cũng kéo dài, các hiệu ứng
từ hai phía sẽ tác động theo chiều ngược lại làm cho
lượng cầu tăng và lượng cung giảm, giá dầu chắc
chắn sẽ điều chỉnh tăng lên.
Tóm lại, trong dài hạn, giá dầu vận động theo
các chu kỳ cao, thấp xung quanh chi phí sản xuất.
Giá dầu năm 2015 và những hiệu ứng cung - cầu
Vào nửa cuối năm 2014, giá dầu thế giới bắt đầu
giảm mạnh. Những dự báo được xem là bi quan
vào thời điểm đó cho rằng, khoảng giá “bền vững”
sẽ dừng ở mức 45-50 USD/thùng và sớm tăng trở lại
vào cuối năm 2015. Tuy nhiên, những dự báo này lại
trở thành quá lạc quan khi những giao dịch trên thị
trường giao ngay tuần vừa qua vào tuần thứ 2 tháng
12/2015 giá dầu đã rơi về mức 35 USD/thùng và đó
vẫn chưa phải là đáy (Hình 1). Kịch bản giá dầu của
những năm 1986 dường như lại lặp lại.
Việc giá dầu năm 2015 giảm xuống mức 35 USD/
thùng là hoàn toàn có cơ sở khoa học và thực tiễn.
Về phương diện lý thuyết, khi phân tích giá dầu, cần
phân biệt rõ ràng các yếu tố giải thích dao động của
giá trong ngắn hạn và dài hạn là rất khác nhau. Nếu
trong ngắn hạn, đặc trưng ít co giãn của lượng cung
và lượng cầu so với sự thay đổi của giá; ảnh hưởng
từ các thể thức thương mại quốc tế về dầu mỏ trên
GIÁ DẦUTHẾ GIỚI NĂM2016
VÀNHỮNGTÁC ĐỘNGTỚI KINHTẾ VIỆT NAM
PGS.,TS. BÙI XUÂN HỒI
- Đại học Bách khoa Hà Nội
Giá dầu mỏ thế giới liên tục giảm vào những ngày cuối năm 2015, xuống mức thấp kỷ lục
35 USD/thùng – đúng bằng mức giá bắt đầu chu kỳ giá dầu cao năm 2004. Ngay sau khi
giá dầu giảm, các nhà nghiên cứu, nhà hoạch định chính sách đã đặt ra câu hỏi về kịch bản
nào đối với giá dầu thế giới năm 2016. Giá dầu mỏ thế giới năm 2016 tác động thế nào
đến kinh tế Việt Nam sẽ được phân tích trong nội dung bài viết.
