110
Chuyên đề bảo hiểm xã hội Việt Nam
Không tác động đến tất cả các đối tượng
Theo phân tích của các chuyên gia, không phải ai
nghỉ hưu trước năm 2018 đều có lợi hơn so với người
nghỉ hưu từ năm 2018. Bởi, từ ngày 01/01/2018, cách
tính tỷ lệ % hưởng lương hưu có thay đổi so với
nghỉ hưu trước năm 2018. Tuy nhiên, điều này chỉ
tác động trực tiếp đến một số nhóm đối tượng mà
không ảnh hưởng tới tất cả các đối tượng hưởng
lương hưu từ năm 2018.
Cụ thể, theo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm
2014, lao động nữ nghỉ hưu từ ngày 01/01/2018:
Đủ 15 năm đóng BHXH bằng 45%, sau đó cứ mỗi
năm đóng BHXH được tính bằng 2% tối đa không
quá 75%. Như vậy, để đạt tỷ lệ 75% lương hưu
thì lao động nữ phải có đủ 30 năm đóng BHXH.
Nghỉ hưu trước năm 2018, lao động nữ có đủ 25
năm đóng BHXH được hưởng tỷ lệ 75%; Những
lao động nữ nghỉ hưu từ 01/01/2018 mà chưa đủ
30 năm đóng BHXH thì tỷ lệ hưởng lương hưu
không đạt mức 75%.
Đối với lao động nam, nghỉ hưu từ 01/01/2018,
cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu như sau: Năm 2018
quy định đủ 16 năm đóng BHXH bằng 45% sau đó
cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được tính thêm 2%
tối đa không quá 75%. Và đủ 31 năm đóng BHXH tỷ
lệ hưởng lương hưu bằng 75%.
Cũng theo Luật BHXH, từ năm 2019 đóng đủ
17 năm đóng BHXH bằng 45% sau đó cứ thêm mỗi
năm đóng BHXH được tính thêm 2% tối đa không
quá 75% (đủ 32 năm đóng BHXH tỷ lệ hưởng lương
hưu bằng 75%); Năm 2020 đóng đủ 18 năm đóng
BHXH bằng 45% sau đó cứ thêm mỗi năm đóng
BHXH được tính thêm 2% tối đa không quá 75% (đủ
33 năm đóng BHXH tỷ lệ hưởng lương hưu bằng
75%); Năm 2021, đóng đủ 19 năm đóng BHXH bằng
45% sau đó cứ thêmmỗi năm đóng BHXH được tính
thêm 2% tối đa không quá 75% (đủ 34 năm đóng
BHXH tỷ lệ hưởng lương hưu bằng 75%); Từ năm
2022 quy định đủ 20 năm đóng BHXH bằng 45% sau
đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được tính thêm
2% tối đa không quá 75% (đủ 35 năm đóng BHXH
tỷ lệ hưởng lương hưu bằng 75%).
Bên cạnh đó, nếu nghỉ hưu mà chưa đủ tuổi đời
theo quy định của Luật BHXH thì giảm trừ tỷ lệ
%, do nghỉ hưu trước tuổi với mức tương ứng mỗi
năm nghỉ hưu trước tuổi trừ 2%. Nếu tiếp tục đóng
BHXH thì mỗi năm đóng BHXH sẽ đước tính thêm
2%. Ngoài ra, từ ngày 01/01/2008 trở đi tiền lương
tháng đóng BHXH bắt buộc quy định là mức lương,
phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy
định của pháp luật lao động. Vì tiền lương đóng
BHXH cao hơn nên lương hưu sẽ cao hơn.
Quy định cách tính tỷ lệ % hưởng lương hưu từ
01/01/2018 trở đi theo Luật BHXH có tác động đến
cả lao động nam và lao động nữ theo hướng quy
định tăng dần theo lộ trình số năm đóng BHXH.
Theo đó, đóng BHXH đủ 15 năm đến đủ 20 năm
để đạt tỷ lệ 45% và tăng số năm đóng BHXH tương
ứng để đạt tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa (75%) đối
với lao động nam từ đủ 30 năm lên đủ 35 năm, đối
với lao động nữ từ đủ 25 năm lên đủ 30 năm. Mặt
khác, Luật BHXH cũng quy định về độ tuổi nghỉ
hưu sớm chặt chẽ hơn theo hướng tăng dần theo lộ
trình từ năm 2016 mỗi năm thêm 1 tuổi cho đến khi
nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi mà bị suy giảm khả
năng lao động từ 61% trở lên mới đủ điều kiện nghỉ
hưu trước tuổi. Cùng với đó, quy định tăng tỷ lệ suy
giảm khả năng năng lao động từ 61% lên 81% đối
với lao động nam đủ 50 tuổi; lao động nữ đủ 45 tuổi
nếu có từ đủ 20 năm đóng BHXH trở lên, quy định
tăng tỷ lệ giảm trừ đối với mỗi năm nghỉ hưu trước
tuổi từ 1% lên 2% đối với mỗi năm nghỉ hưu trước
tuổi (nghĩa là nếu nghỉ sớm trước 5 tuổi thì phải trừ
tỷ lệ hưởng lương hưu là 10%).
Đưa bảohiểmxãhội
về đúngbản chất và yêu cầuthực tiễn
TS. Phạm Thị Vân Anh
Môt trong những vấn đề đang thu hút sự quan tâm của dư luận là việc nghỉ hưu trước hay sau năm 2018
sẽ có lợi. Trên thực tế, vấn đề này chỉ ảnh hưởng tới một số nhóm đối tượng, không phải tất cả các đối
tượng hưởng lương hưu.
