56
DIỄN ĐÀN KHOA HỌC
tư hiệu quả, mô hình quản lý cảng và khai thác
cảng biển hiệu quả, giải quyết tồn tại của việc khai
thác công suất bất bình thường của các cảng biển
lớn, nơi quá tải, chỗ dư thừa công suất thiết kế.
Định hướng đầu tư phát triển không phù hợp với
xu hướng phát triển chung của cảng biển trong
khu vực và trên thế giới. Trong thời gian tới, các
vấn đề này cần được giải quyết rốt ráo nhằm nâng
cao năng lực cạnh tranh cho các DN cảng biển.
Bảy là,
hiện cả nước có trên 1.000 DN Việt Nam
và nước ngoài hoạt động, trong đó có những
tập đoàn giao nhận hàng đầu thế giới tham gia
đầu tư và kinh doanh dưới nhiều hình thức. Dù
được Worldbank xếp hạng năng lực quốc gia về
logistics ở vị trí thứ 48/155 nước với số lượng DN
nhiều nhưng quy mô DN Việt Nam lại rất nhỏ,
vốn ít, không tổ chức được các văn phòng đại diện
ở nước ngoài nên nguồn thông tin bị hạn chế, hoạt
động logistics chưa gắn kết với hoạt động vận tải
biển và hoạt động của các chủ hàng xuất nhập
khẩu. Vì vậy, để nâng cao năng lực cạnh tranh cho
ngành Vận tải biển phải đồng thời giải quyết bài
toán phát triển chất lượng dịch vụ logistic vận tải
và sự liên kết logistics với vận tải biển.
Tám là,
các DN vận tải biển Việt Nam hiện đang
phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng
nguồn nhân lực cao, có trình độ chuyên môn và
ngoại ngữ. Trong thời gian tới, vấn đề chất lượng
đào tạo và đào tạo bổ sung nhân lực lao động chất
lượng cao phù hợp với việc nâng cao năng lực
cạnh tranh ngành vận tải biển cần được đẩy mạnh.
Trong đó, tập trung giải quyết vấn đề thuyền viên
tàu biển hoạt động quốc tế và nguồn nhân lực
logistic quốc tế.
Tài liệu tham khảo:
1. Đề án tái cơ cấu vận tải biển phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện
đại hóa và phát triển bền vững giai đoạn đến năm 2020;
2. Lưu Quốc Hưng, chuyên đề “Thực trạng năng lực cạnh tranh của ngành
vận tải biển Việt Nam”, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương,
tháng 5/2015.
Nam và khẳng định vị thế cạnh tranh với các chủ
tàu nước ngoài thì ngành Vận tải biển Việt Nam
cần chú trọng giải quyết các vấn đề chính sau:
Một là,
các DN vận tải biển Việt Nam phải xây
dựng chiến lược phát triển thị trường vận tải biển,
lựa chọn thị trường mục tiêu phù hợp theo định
hướng nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho
mình. Chiến lược kinh doanh phải phát huy lợi thế
của các DN vận tải trong Ngành, khai thác triệt để
các lợi thế nguồn hàng xuất nhập khẩu Việt Nam;
đồng thời phải lựa chọn thị trường vận tải biển có
lợi nhất cho mình để phát triển và mở rộng quan
hệ thương mại quốc tế.
Hai là,
các DN vận tải biển Việt Nam phải xây
dựng chiến lược phát triển đội tàu phù hợp với
mục tiêu và định hướng nhằm nâng cao năng lực
cạnh tranh về vận tải biển. Tập trung phát triển
đội tàu chuyên dụng, trọng tải lớn, đáp ứng được
yêu cầu về an toàn, kỹ thuật của các chủ hàng vận
tải giá trị cao, chạy các tuyến xa đi châu Âu và
Bắc Mỹ.
Ba là,
cần nghiên cứu bài toán đầu tư phát triển
đội tàu, lộ trình đầu tư, nguồn vốn ở đâu, hình
thức sở hữu và huy động vốn như thế nào cho đội
tàu trọng tải lớn, hiện đại, nhất là các tàu chuyên
dụng chạy tuyến quốc tế. Đặc biệt, mục đích đầu
tư phải phù hợp với định hướng nhằm nâng cao
năng lực cạnh tranh cho các DN vận tải biển Việt
Nam và cho Ngành.
Bốn là,
các DNNN được đầu tư lớn, được ưu
tiên phát triển, nhưng thực tế hiệu quả hoạt động
kinh doanh đang gây thất vọng lớn, không đáp
ứng được kỳ vọng là thành phần kinh tế chủ lực
của Nhà nước về vận tải biển. Vì vậy, vấn đề sở
hữu và quản lý nhà nước đối với các DN vận tải
nhà nước, việc tái cơ cấu các DNNN hoạt động
kinh doanh không hiệu quả và định hướng đầu tư
được đưa ra giải quyết theo hướng cải thiện năng
lực cạnh tranh cho các DN và cho Ngành.
Năm là,
giải quyết vấn đề khai thác đội tàu và
quản lý điều hành DN theo hướng cải thiện năng
lực cạnh tranh cho các DN và cho Ngành hiện nay.
Các DN vận tải Việt Nam với quy mô nhỏ lẻ, năng
lực quản lý điều hành yếu kém, nguồn tài chính
khó khăn, đang trong nguy cơ thua lỗ kéo dài và
phá sản. Trong khi đó, áp lực khi gia nhập quốc tế
ngày càng cao, các chủ tàu nước ngoài quá mạnh,
đội tàu hiện đại, nguồn tài chính hùng hậu, khả
năng cung cấp dịch vụ vận tải biển ngày càng vượt
xa các DN Việt Nam.
Sáu là,
các DN cảng biển hiện nay đang bộc lộ
hàng loạt vấn đề cần giải quyết rốt ráo như: Đầu
Thị trườngvận chuyểnhànghóaxuất nhậpkhẩu
của đội tàu Việt Nam chủ yếu là các nước Trung
Quốc, Đông Nam Á, châu Á, một số tàu biển đã
chở hàng xuất đi các nước Đông Âu. Trong đó,
thị phần vận tải hàng container xuất khẩu đạt
gần 10%, chủ yếu tập trung ở các tuyến gần như
khu vực Đông Nam Á, Trung Quốc; thị phần vận
tải hàng khô chiếm khoảng 12%.
