TÀI CHÍNH -
Tháng 10/2015
51
trường kinh doanh lành mạnh và hành lang pháp
lý đầy đủ; đơn giản hóa, cải cách thủ tục hành
chính để hỗ trợ DN nhỏ và vừa hoạt động, phát
triển ổn định, bền vững. Đồng thời, thiết lập hệ
thống thông tin cập nhật, kịp thời về công nghệ,
biến động thị trường, giá cả, đẩy mạnh các chương
trình xúc tiến thương mại và quảng bá thương hiệu
cho các DN với chi phí hợp lý…
Thứ hai,
Ngân hàng Nhà nước cần xem xét
điều chỉnh các quy định về cho vay đối với DN
nhỏ và vừa như: Điều kiện cấp tín dụng, phân
loại nợ và trích lập dự phòng, sử dụng dự phòng
rủi ro đối với cho vay tín chấp… Đồng thời, xem
xét ban hành các chính sách để hỗ trợ ngân hàng
thương mại như: Giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc, lãi
suất tái cấp vốn… qua đó, tạo điều kiện để ngân
hàng thương mại có nguồn vốn ưu đãi đẩy mạnh
cho vay DN nhỏ và vừa trong nước với lãi suất
ưu đãi. Đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước cần xây
dựng một chương trình ưu đãi về lãi suất, chính
sách/cơ chế cấp tín dụng riêng cho khu vực DN
nhỏ và vừa, có như vậy mới có thể hỗ trợ và thúc
đẩy khu vực này hoạt động và hội nhập quốc tế
hiệu quả.
Thứ ba,
Tổng cục Hải quan cần nhanh chóng
hoàn thiện hệ thống quản lý thuế quan, kết nối trực
tiếp với hệ thống thanh toán/bảo lãnh với các ngân
hàng thương mại nhằm tạo điều kiện cho các ngân
hàng thương mại cung cấp các dịch vụ cho khách
hàng nhanh nhất và chính xác.
Thứ tư,
bản thân các DN nhỏ và vừa cũng cần
phải tự vươn lên, nỗ lực khai thác nội lực và xây
dựng kế hoạch tham gia vào các thị trường quốc
tế một cách cụ thể và chi tiết. Bản thân lãnh đạo
các DN cũng phải tự cập nhật thông tin về các ưu
đãi thuế quan trọng để giúp ích cho chính hoạt
động của DN, tránh những thiệt thòi không đáng
có. Riêng DN nhỏ và vừa cũng phải nâng cao chất
lượng sản phẩm, tuân thủ nghiêm các quy định an
toàn, chất lượng để rau sản xuất ra mang lại giá trị
kinh tế cao; tăng cường đầu tư, liên kết để phát triển
quy mô, diện tích rau quả sạch…
đẳng với DN tư nhân… là những thách thức không
nhỏ đối với Việt Nam.
Như vậy, việc tham gia các Hiệp định FTA về
cơ bản tác động tích cực đến các ngành xuất khẩu
thế mạnh của Việt Nam, gồm: Nông sản, thủy sản,
hàng công nghiệp (dệt, may, da giầy, đồ gỗ và một
số sản phẩm chế biến… Tuy nhiên, đi cùng với đó
một số ngành sẽ phải chịu tác động tiêu cực do cạnh
tranh gay gắt từ các mặt hàng nhập khẩu như: Bán
lẻ, thép, chăn nuôi, công nghiệp chế tạo máy móc
thiết bị…
Ngoài những ảnh hưởng trên, DN nhỏ và vừa
còn chịu những ảnh hưởng mang tính đặc thù sau:
- Hàng rào phi thuế quan thực sự là thách thức
lớn đối với DN nhỏ và vừa, bởi do nguồn lực đầu
tư, đổi mới kỹ thuật, công nghệ còn hạn chế; yêu
cầu nghiêm ngặt về vệ sinh kiểm dịch, bao bì, đóng
gói, truy soát nguồn gốc, tiêu chuẩn liên quan đến
sức khỏe… sẽ gây khó khăn cho DN nhỏ và vừa
trong quá trình thâm nhập các thị trường EU,
Nhật, Mỹ…
- Năng lực cạnh tranh còn yếu, khi Việt Nam ký
kết các FTA, nếu không tận dụng tốt cơ hội, DN nhỏ
và vừa Việt Nam không chỉ mất cơ hội chiếm lĩnh
thị trường nước ngoài mà ngay cả thị trường nội địa
cũng khó có thể giữ vững.
- Khả năng tài chính và quản lý tài chính còn yếu
cũng là hạn chế lớn của DN nhỏ và vừa. Hầu hết các
DN nhỏ và vừa có nguồn vốn chủ sở hữu còn khá
nhỏ so với mức trung bình quốc tế. Hội nhập sâu
rộng với quốc tế, năng lực tài chính yếu sẽ lấy mất
cơ hội và khả năng cạnh tranh của DN nhỏ và vừa.
- Nhận thức và mối quan tâm về những cơ hội
cũng như thách thức từ các Hiệp định FTA của các
DN nhỏ và vừa còn chưa thực sự sâu sắc. Khảo sát
của Bộ Kế hoạch và Đầu tư năm 2014, có tới 76% DN
Việt Nam không hiểu về Cộng đồng kinh tế ASEAN
(AEC), 94% DN không nắm được các nội dung đàm
phán trong AEC, 63% DN không nắm được cơ hội,
thách thức của AEC.
Tóm lại, việc bị động hội nhập sẽ khiến DN nhỏ
và vừa Việt Nam mất đi những cơ hội hội nhập,
thậm chí còn có nguy cơ thua ngay trên “sân nhà”.
Đề xuất, kiến nghị
Để hỗ trợ DN Việt Nam nói chung và khu vực
DN nhỏ và vừa nói riêng nâng cao năng lực cạnh
tranh, tận dụng tốt cơ hội hội nhập quốc tế, đòi hỏi
phải có sự quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị,
của các bộ, ban, ngành chức năng và chính bản thân
các DN. Cụ thể:
Thứ nhất,
cơ quan quản lý nhà nước cần tạo môi
Hàng ràophi thuế quan thực sự là thách thức lớn
đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, bởi nguồn lực
đầu tư, đổi mới kỹ thuật, công nghệ còn hạn chế;
yêu cầu nghiêm ngặt về vệ sinh kiểm dịch, bao
bì, đóng gói, truy soát nguồn gốc… sẽ gây khó
khăn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong quá
trình thâm nhập các thị trường EU, Nhật, Mỹ…
