24
THỊ TRƯỜNG BẢO HIỂM VIỆT NAM 2011-2015: NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG GIAI ĐOẠN MỚI
hướng dẫn DNBH nhân thọ hoàn tất các thủ tục để
thực hiện theo Đạo Luật về thuế đối với tài khoản
nước ngoài (gọi tắt là FATCA) được Chính phủ Mỹ
ban hành tháng 3/2010... Những điều chỉnh về chính
sách nêu trên đã tạo điều kiện duy trì đà tăng trưởng
của lĩnh vực nhân thọ.
Thứ hai, công tác quản lý giám sát được thực hiện
chặt chẽ, sát sao và không ngừng đổi mới.
Ngày 17/12/2014, Bộ Tài chính đã ban hành
Thông tư số 195/2014/TT-BTC hướng dẫn việc xếp
loại DN. Theo đó, các DNBH nhân thọ bước đầu tự
đánh giá, xếp loại DN dựa trên kết quả hoạt động
của năm tài chính. Chỉ tính riêng trong năm 2015,
có 17/17 DNBH xếp vào nhóm 1, trong đó 9 DN xếp
loại 1A, 8 DN xếp loại 1B. Việc xếp loại các DNBH
góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của các DN
và đặt ra yêu cầu tự hoàn thiện đối với chất lượng
dịch vụ, rà soát hiệu quả quy trình chăm sóc khách
hàng trước vào sau bán hàng và kiểm soát rủi ro đối
với DN.
Bên cạnh việc giải quyết các thủ tục hành chính
thường xuyên và giám sát thông qua tổng hợp,
phân tích tình hình thị trường bảo hiểm (từ báo
cáo của DNBH và thông tin dư luận xã hội, phản
ánh của các cơ quan báo chí...) Bộ Tài chính đã chủ
động làm việc trực tiếp với DN để nắm bắt tình
hình thực tế thị trường nói chung và từng DN nói
riêng theo định kỳ hàng năm và theo các công việc
phát sinh cụ thể. Qua đó, Bộ Tài chính (Cục Quản
lý Giám sát Bảo hiểm) cũng đã giải quyết kịp thời
các khó khăn vướng mắc của DN gặp phải trong
quá trình hoạt động kinh doanh.
Trước các biến động của thị trường tài chính, cơ
chế chính sách được thay đổi đã tác động hoạt động
kinh doanh của DNBH. Lãi suất trái phiếu chính
phủ giảm liên tục trong các tháng cuối năm 2014
và đầu năm 2015 (từ trên 8% xuống 6,19%), đã ảnh
hưởng trực tiếp đến lãi suất kỹ thuật sử dụng để
trích lập dự phòng nghiệp vụ của DNBH nhân thọ.
Trong các năm 2014-2015, Bộ Tài chính đã hướng
dẫn và có công văn chấp thuận DN điều chỉnh lãi
suất trích lập dự phòng phù hợp với lãi suất trái
phiếu Chính phủ và quy định pháp luật hiện hành.
Tính đến hết năm 2015, các DNBH nhân thọ đều
đã điều chỉnh lãi suất trích lập dự phòng, đáp ứng
yêu cầu về vốn chủ sở hữu và khả năng thanh toán.
Năm 2015, trên cơ sở đề xuất của một số DNBH, Bộ
Tài chính đã phát hành thành công 6.230 tỷ đồng
trái phiếu chính phủ kỳ hạn 20 năm và 3.900 tỷ đồng
trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm cho các DNBH
nhân thọ.
Bên cạnh việc ban hành kịp thời các văn bản
Cơ chế quản lý, giám sát lĩnh vực bảo hiểmnhân thọ
C c k t qu đạt được
Giai đoạn 2011-2015, mặc dù nền kinh tế còn gặp
nhiều khó khăn nhưng thị trường bảo hiểm nhân
thọ vẫn duy trì đà tăng trưởng ổn định, tốc độ tăng
doanh thu phí bình quân là 21,8%/năm, cao hơn
nhiều so với tốc độ tăng GDP; tổng số tiền đầu tư
trở lại nền kinh tế đạt trên 126.833 tỷ đồng; năng
lực tài chính của các DN bảo hiểm (DNBH) nhân
thọ ngày càng củng cố và nâng cao. Cùng với đó là
cơ chế chính sách quản lý, giám sát thị trường ngày
càng được tăng cường, hoàn thiện.
Thứ nhất, hoàn thiện hệ thống pháp luật trong lĩnh
vực bảo hiểm nhân thọ.
Hệ thống pháp luật kinh doanh bảo hiểm trong
đó có lĩnh vực nhân thọ đã dần được kiện toàn,
phù hợp hơn với thực tế, giảm thiểu thủ tục hành
chính, tạo điều kiện chủ động tối đa cho DN như
rút ngắn thời gian phê chuẩn sản phẩm bảo hiểm
và các thay đổi khác của DN; bãi bỏ quy định phê
chuẩn chương trình đào tạo và thời gian đào tạo
đại lý; điều chỉnh quy định về trích lập dự phòng
nghiệp vụ phù hợp hơn với biến động của thị
trường. Cụ thể như: Một số quy định đặc thù liên
quan lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ được Bộ Tài chính
hướng dẫn như: Thông tư số 135/2012/TT-BTC ngày
15/8/2012 hướng dẫn triển khai sản phẩm bảo hiểm
liên kết đơn vị; Thông tư số 115/2013/TT-BTC ngày
20/8/2013 hướng dẫn triển khai bảo hiểm hưu trí
và Quỹ bảo hiểm hưu trí tự nguyện; Thông tư số
86/2014/TTLT-BTC-NHNN ngày 2/7/2014 hướng
dẫn hoạt động đại lý bảo hiểm của tổ chức tín dụng,
chi nhánh nước ngoài cho DNBH nhân thọ; Thông
tư số 195/2014/TT-BTC ngày 17/12/2014 hướng dẫn
đánh giá, xếp loại DNBH; Thông tư số 130/2015/
TT-BTC ngày 25/8/2015 sửa đổi bổ sung Thông tư
số 115/2013/TT-BTC hướng dẫn bảo hiểm hưu trí và
quỹ hưu trí tự nguyện.
Ngoài ra, Bộ Tài chính đã ban hành các công văn
hướng dẫn Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Trung
tâm hỗ trợ phát triển nguồn lực tài chính cộng
đồng thuộc Trung ương Hội khuyến học Việt Nam
(CFRC) triển khai sản phẩm bảo hiểm vi mô.
Một số quy định chuyên ngành khác có liên quan
trực tiếp tới lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ cũng được
hoàn thiện như: Thông tư số 199/2014/TT-BTC ngày
19/12/2014 hướng dẫn chế độ kế toán đối với lĩnh
vực bảo hiểm nhân thọ; Nghị định 12/2015/NĐ-BTC
ngày 12/2/2015 quy định chi tiết thi hành Luật Thuế
và sửa đổi các Nghị định về Thuế; các công văn
