TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2016
5
vĩ mô được coi là điều kiện tiên quyết, nền tảng cho
việc chống “đô la hóa”. Chính phủ cần đảm bảo điều
hành chủ động và linh hoạt nhằm kiểm soát lạm
phát, ổn định kinh tế vĩ mô, phù hợp với mục tiêu
giảm “đô la hóa” trong nền kinh tế... Theo đó, cần có
sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, linh hoạt giữa các bộ,
ngành liên quan trong việc thực hiện các chính sách
tài khóa, tiền tệ, đầu tư, thương mại nhằm ưu tiên
kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định
giá trị đồng tiền, tăng cường niềm tin và lợi ích của
người dân khi nắm giữ VND trong khi tạo lợi ích
kinh tế thấp và sự bất tiện khi sử dụng ngoại tệ như
USD; Tiếp tục phát triển thị trường các công cụ phái
sinh giúp phòng ngừa rủi ro tỷ giá…
Hai là,
chú trọng đến các biện pháp quản lý và
kiểm soát sự biến động của luồng vốn ngắn hạn mà
không ảnh hưởng đến luồng vốn dài hạn. Nâng cao
hiệu lực pháp lý của các quy định về quản lý ngoại
hối. Các biện pháp quản lý ngoại hối phải được sử
dụng một cách có lựa chọn và thận trọng hỗ trợ các
chính sách kinh tế vĩ mô truyền thống, góp phần ổn
định nền kinh tế. Đặc biệt, để hoàn thiện hệ thống
quản lý ngoại hối, Việt Nam cần tăng cường giám
sát chặt chẽ các giao dịch ngoại hối. Chú trọng công
tác thống kê, điều tra các giao dịch ngoại hối trong
và ngoài ngành Ngân hàng. Để phục vụ công tác
kiểm soát ngoại hối, cần yêu cầu đăng ký giao dịch
ngoại hối ngay từ ban đầu nhưng phải đảm bảo tính
hiệu quả và kiểm tra giám sát.
Ba là,
xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về chủ
trương và các quy định hiện hành về chống “đô la
hóa” nền kinh tế. Theo đó, NHNN cần yêu cầu cơ quan
thanh tra, giám sát ngân hàng và NHNN chi nhánh
tỉnh, thành phố chủ động theo dõi, nắm bắt thông tin
và giámsát, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc
chấp hành lãi suất huy động của các TCTD thuộc chức
năng quản lý trên địa bàn; Xử lý nghiêm theo quy định
đối với những trường hợp vi phạm, quy trách nhiệm cụ
thể đối với cá nhân, tổ chức liên quan; tích cực phối hợp
với cơ quan công an trong công tác phòng chống buôn
lậu và phát hiện xử lý kinh doanh và thu đổi ngoại tệ
trái phép...
Tài liệu tham khảo:
1. Chính phủ, Quyết định số 98/2007/QĐ -TTg phê duyệt Đề án nâng cao tính
chuyển đổi của đồng tiền Việt Nam, khắc phục tình trạng “đô la hóa” nền kinh tế;
2. Đỗ Huyền, Chống nguy cơ “đô la hóa” nền kinh tế: Những bước tiến mới của
NHNN, Thống tấn xã Việt Nam tháng 4/2016;
3. ThS. Trần Văn Hùng, ThS. Lê Thị Mai Hương, Chống “đô la hóa”: Bài học kinh
nghiệm nào cho Việt Nam? Tạp chí Tài chính tháng 5/2014;
4. Chí Kiên, Kiên định mục tiêu chống “đô la hóa”, Thời báo Ngân hàng tháng
5/2016.
31/3/2016, một trong bốn nhóm đối tượng có nhu
cầu vay ngoại tệ thuộc diện bị cấm cho vay ngoại tệ.
Đó là với trường hợp DN chỉ muốn vay ngoại tệ sau
đó bán đi lấy tiền đồng để hưởng mức chênh lệch
lãi suất cao, bởi thực chất bản thân họ chỉ có nhu cầu
tiền VND chứ không phải ngoại tệ. Có thể khẳng
định, đây là những giải pháp mạnh nhằm tiếp tục
thực hiện, chủ trương chống “đô la hóa” của Chính
phủ, khuyến khích DN và người dân chuyển sang
nắm giữ VND để hưởng lợi tức cao hơn thay vì đầu
cơ tích trữ USD.
Ngay từ đầu năm 2016, NHNN tiếp tục thực hiện
bước đi tiếp theo khi ban hành cơ chế tỷ giá trung
tâm được niêm yết hàng ngày, không chỉ ngăn chặn
hoạt động đầu cơ “lướt sóng” mà còn giúp ổn định
thị trường ngoại hối và tăng cường giải pháp chống
“đô la hóa” nền kinh tế. Thực tế cho thấy, sau thời
gian áp dụng cách thức điều hành tỷ giá mới, tỷ
giá giao dịch trên thị trường giảm nhanh xuống
mặt bằng mới thấp xa so với mặt bằng tỷ giá cuối
năm 2015. Tình trạng đầu cơ, găm giữ ngoại tệ giảm
mạnh, NHNN mua được lượng lớn ngoại tệ bổ sung
dự trữ ngoại hối quốc gia. Giới chuyên gia tài chính
khẳng định, việc thay đổi cách thức điều hành tỷ
giá là bước đi quan trọng tiếp theo trong lộ trình
chống “đô la hóa”. Về lâu dài, điều này sẽ giúp tăng
vị thế của VND và tăng tính ổn định của thị trường
ngoại hối. Thêm vào đó, gần đây giá vàng trong
nước và quốc tế gần như ngang nhau, thậm chí giá
vàng trong nước còn thấp hơn vàng quốc tế thì nhu
cầu thu gom ngoại tệ nhập lậu vàng sẽ không còn.
Quan trọng hơn cả, khi kinh tế vĩ mô trong nước
tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát ở mức
thấp, niềm tin vào giá trị tiền đồng được củng cố,
phối hợp đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ,
duy trì chênh lệch lãi suất VND so với USD ở mức
có lợi cho người gửi tiền đồng thì hiện tượng găm
giữ ngoại tệ từng bước giảm dần là tất yếu, qua đó
khẳng định kết quả thành công trong nỗ lực chống
lại tình trạng “đô la hóa” nền kinh tế.
Một số kiến nghị, đề xuất
Trong xu thế hội nhập kinh tế thế giới, đòi hỏi
nền kinh tế Việt Nam phải xử lý các nguồn vốn
ngoại tệ từ nước ngoài chuyển vào nước ta với khối
lượng lớn và ồ ạt. Đây cũng chính là nguy cơ tiềm
ẩn mức độ “đô la hóa” ngày càng gia tăng. Trong
bối cảnh đó, bên cạnh việc tiếp tục triển khai hàng
loạt giải pháp mà NHNN đã đưa ra, cần quan tâm
đến một số vấn đề sau:
Một là,
giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm
phát, từ đó niềm tin vào tiền VND tăng lên. Ổn định
