144
DIỄN ĐÀN KHOA HỌC
vào năm 2015 nếu tăng thêm 30 USD so với năm
2013, thì dự báo doanh số thương mại điện tử loại
hình giao dịch giữa DN và người tiêu dùng qua các
phương tiện điện tử (B2C) của Việt Nam trong năm
2015 sẽ đạt khoảng 4 tỷ USD. Điều này cho thấy,
tiềm năng kinh doanh thương mại điện tử tại Việt
Nam là rất lớn. Dự báo trong 5 năm tới, thị phần
này sẽ tăng gấp 10 lần so với hiện nay.
Tuy nhiên, ben cạnh sự phát triển mạnh mẽ trên,
thương mại điện tử Việt Nam còn bộc lộ nhiều khó
khăn, hạn chế. Theo Hiệp hội Thương mại điện tử
Việt Nam, “điểm nghẽn” chính vẫn là lòng tin của
người tiêu dùng, sự thiếu tin tưởng vào việc mua
bán trên mạng cũng như việc thanh toán tiền hàng
trực tuyến chính là rào cản khó gỡ nhất. Tình trạng
tội phạm mạng gia tăng cũng đang gây ảnh hưởng
rất lớn đến niềm tin của người tiêu dùng và các DN
thương mại điện tử. Trong khi, khuôn khổ pháp lý,
phương tiện thanh toán, vận chuyển, giao hàng, chi
phí… của lĩnh vực thương mại điện tử Việt Nam
vẫn còn thiếu và yếu.
Về kết cấu hạ tầng phục vụ hoạt động thương
mại điện tử tại Việt Nam, tuy đã có nhiều tiến bộ
nhưng chưa phổ cập hết các địa phương; thiếu
cơ chế giám sát, chế tài xử phạt chưa đủ răn đe
các hành vi vi phạm; thiếu cơ chế giải quyết tranh
chấp, khiến nhiều người tiêu dùng e ngại tham gia
giao dịch thương mại điện tử.
Đội ngũ nhân lực phục vụ cho hoạt động thương
mại điện tử hiện vẫn chưa đạt tới trình độ chuyên
nghiệp. Theo điều tra của Bộ Công Thương, trong
số 108 trường được khảo sát, chỉ 19 trường đã có
đào tạo về thương mại điện tử, 2 trường đã lập
khoa thương mại điện tử, 11 trường lập bộ môn
thương mại điện tử. Tỷ lệ số DN có cán bộ chuyên
trách về thương mại điện tử ở TP. Hồ Chí Minh là
43%, ở Hà Nội là 31%, các địa phương khác là 27%,
phần lớn được đào tạo tại chỗ. Chất lượng đào tạo
cũng chưa cao. Điển hình như: Hãng Intel của Mỹ
đầu tư vào Việt Nam, tổ chức tuyển dụng cán bộ
công nghệ thông tin ở TP. Hồ Chí Minh, trong số
2000 người dự tuyển, chỉ có 90 người đạt chuẩn
chuyên môn, trong đó 40 người đủ trình độ tiếng
Anh, rốt cuộc chỉ 2% được tuyển dụng...
Để thương mại điện tử “cất cánh”
Giới chuyên gia cho rằng, để thương mại điện
tử Việt Nam có thể “cất cánh” và bùng nổ, thì cần
phải có sự vào cuộc mạnh mẽ của toàn hệ thống
chính trị; Phải phát triển một cách đồng bộ các hạ
tầng liên quan: Từ hạ tầng pháp lý cho đến hạ tầng
kỹ thuật, nguồn nhân lực, gây dựng lòng tin của
người tiêu dùng…
Được biết, trong năm 2015, Bộ Công Thương
sẽ tập trung mạnh vào các hoạt động như: Triển
khai Ngày mua sắm trực tuyến 2015; xây dựng
hệ thống nhãn tín nhiệm trong giao dịch thương
mại điện tử SafeWeb.vn; triển khai Cuộc vận động
“Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”
trên môi trường trực tuyến; hỗ trợ các địa phương
trong triển khai các hoạt động tuyên truyền, tư vấn
pháp luật thương mại điện tử; xây dựng giải pháp
phát triển thương mại điện tử; hoàn thiện hệ thống
thanh toán thương mại điện tử, dịch vụ logicstic,
đồng thời phát triển những giải pháp ứng dụng
phù hợp với các DN... Qua đó, giúp kinh doanh
thương mại điện tử phát triển theo đúng lộ trình
đặt ra trong Chương trình phát triển thương mại
điện tử quốc gia giai đoạn 2014 – 2020 cụ thể gồm:
Một là,
tiến tới xây dựng một hệ thống thanh
toán thương mại điện tử quốc gia, tạo điều kiện
cho việc phát triển các mô hình thương mại điện
tử, nhất là loại hình thương mại điện tử giữa DN
và người tiêu dùng.
Hai là,
xây dựng và nhanh chóng ứng dụng rộng
rãi giải pháp thẻ thanh toán tích hợp nhằm giảm
thiểu các giao dịch bằng tiền mặt; hoàn thiện và
tiến hành áp dụng phổ biến chứng thực chữ ký số
nhằm tăng cường tính an toàn, bảo mật cho các
giao dịch thương mại điện tử.
Ba là,
hỗ trợ, nâng cao năng lực cho DN xuất
khẩu tham gia các sàn giao dịch thương mại điện
tử uy tín trong nước và quốc tế. Xây dựng các giải
pháp phát triển ứng dụng thương mại điện tử trên
nền thiết bị di động, phát triển nội dung số cho
thương mại điện tử và xây dựng các ứng dụng dịch
vụ công trực tuyến hỗ trợ cho các cơ quan quản lý
nhà nước và DN.
Tài liệu tham khảo:
1. Quyết định 689/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình phát triển thương mại
điện tử quốc gia giai đoạn 2014 – 2020. Năm 2014;
2. Các website: vecom.vn; tapchitaichinh.vn, moit.gov.vn, ict.comv.n…
BẢNG: ƯỚC TÍNH DOANH SỐ B2C CỦA VIỆT NAM NĂM 2014
Dân số Việt Nam năm 2014
90,73 triệu
Tỷ lệ sử dụng Internet
39%
Ước tính giá trị mua hàng trực
tuyến của 1 người năm 2014
145USD
Tỷ lệ truy cập Internet tham
gia mua sắm trực tuyến
58%
Ước tính doanh số thu được qua các
phương tiện điện tử năm 2014
2,97 tỷ USD
Nguồn: Bộ Công thương
