142
DIỄN ĐÀN KHOA HỌC
Thực tế tổ chức phân loại chi phí
Việc phân loại chi phí sẽ giúp cho các trường
đại học có thể phân tích xử lý và quản trị chi phí
hiệu quả hơn. Hiện nay, các trường chủ yếu phân
loại chi phí theo nội dung kinh tế của chi phí.
Theo ý kiến của các chuyên gia, do các khoản chi
tiêu liên quan đến nhiều hoạt động khác nhau
như đào tạo cấp chứng chỉ, nghiên cứu khoa học,
ký túc xá, trông giữ xe… Các trường tự phân
loại chi phí theo nội dung phù hợp với từng hoạt
động. Cụ thể, với từng loại hoạt động có các chi
phí như sau:
Thứ nhất, hoạt động nghiên cứu khoa học công nghệ,
chi phí bao gồm:
- Chi phí hội thảo;
- Chi phí chuyên môn, nghiệp vụ: Thù lao các
hợp đồng thuê khoán chuyên môn;
- Chi phí vật tư văn phòng;
- Chi phí khác.
Thứ hai, đối với hoạt động đào tạo bao gồm các chi
phí:
- Chi phí trực tiếp: Thanh toán giờ giảng, hướng
dẫn;
- Chi phí cho đối tác;
- Chi phí phục vụ đào tạo: Điện, nước, hội trường,
lớp học…
- Chi phí quản lý đào tạo;
- Chi phí khác.
Thứ hai, đối với các hoạt động dịch vụ bao gồm
các chi phí:
- Chi tiền lương, tiền công;
- Chi phí vật chất: Công cụ, dụng cụ, thiết bị…
- Chi phí dịch vụ mua ngoài: Điện, nước…
Việc phân loại chi phí ở các trường đại học tại
Việt Nam hiện nay, chỉ dừng lại ở tiêu thức phân
loại theo nội dung kinh tế, phù hợp với quy định
trong quy chế hoạt động của các trường đại học.
Các tiêu thức phân loại theo ứng xử hoạt động, theo
chức năng hoạt động, theo mối quan hệ giữa chi phí
với quyết định quản trị… chưa được các trường áp
dụng. Do vậy, chưa đáp ứng được công tác kiểm
soát chi phí và phân tích thông tin chi phí để đưa ra
quyết định quản trị trong các trường đại học ngoài
công lập hiện nay.
Hoàn thiện phân loại chi phí
trong trường đại học ngoài công lập
Để phục vụ cho yêu cầu lập kế hoạch, kiểm
soát chi phí, ra quyết định đạt được hiệu quả trong
quá trình hoạt động đào tạo, nghiên cứu trong các
trường đại học ngoài công lập tại Việt Nam, tác giả
đề xuất với các trường sử dụng hai tiêu thức phân
loại chi phí là: Phân loại chi phí theo cách ứng xử
của chi phí và phân loại chi phí theo mối quan hệ
giữa chi phí với đối tượng chịu chi phí:
Một là,
phân loại chi phí theo các ứng xử của chi
phí theo mối quan hệ giữa chi phí với khối lượng
của hoạt động, chi phí trong các trường đại học
ngoài công lập bao gồm biến phí, định phí và chi
phí hỗn hợp.
Để có thông tin được chính xác theo mức độ
hoạt động, các nhà quản trị cần phải tách chi
phí hỗn hợp ra thành biến phí và định phí, bằng
việc sử dụng một trong 4 phương pháp phân
tích chi phí hỗn hợp. Đó là, phương pháp cực
đại - cực tiểu, phương pháp bình phương bé
nhất, phương pháp đồ thị phân tán và phương
pháp hồi quy bội. Tùy theo điều kiện cụ thể, các
trường có thể vận dụng phương pháp phân tích
chi phí hỗn hợp cho phù hợp để đạt được độ
chính xác cao.
Cách phân loại này có ý nghĩa rất lớn trong viêc
ra quyết định mức độ hoạt động để đạt được hiệu
quả thông qua phân tích mối quan hệ giữa chi phí,
khối lượng công việc và kết quả thu được.
Hai là,
phân loại chi phí theo mối quan hệ giữa
chi phí với đối tượng chịu chi phí. Theo cách phân
loại này, chi phí trong các trường đại học ngoài
công lập bao gồm: Chi phí trực tiếp và chi phí gián
tiếp. Đối tượng chi phí là một khóa học, một đề tài
nghiên cứu khoa học…. Đây là các đối tượng rất cần
phải xác định chi phí.
Với các chi phí trực tiếp, kế toán sử dụng phương
pháp tập hợp trực tiếp để ghi nhận cho từng đối
tượng cụ thể, còn với các chi phí gián tiếp sẽ được
kế toán tập hợp, sau đó lựa chọn một tiêu thức hợp
lý để phân bổ cho các đối tượng.
Tài liệu tham khảo:
1 Bộ Tài chính (2006), Thông tư số 53/2006/TT-BTC về hướng dẫn áp dụng kế
toán quản trị trong doanh nghiệp, Hà Nội;
2. Bộ Tài chính (2007), Thông tư số 140/2007/TT-BTC về hướng dẫn kế toán áp
dụng cho cơ sở ngoài công lập, Hà Nội;
3. Nguyễn Tuấn Duy, Nguyễn Phú Giang (2008). Kế toán quản trị, NXB Tài chính;
4. Nguyễn Ngọc Quang (2013), Kế toán quản trị , NXB Lao động.
Có nhiều cách phân loại chi phí, mỗi cách phân
loại sẽ cung cấp cho nhà quản trị những khái
niệm khác nhau, bởi sự đa dạng trong việc
phân loại chi phí giúp các nhà quản trị nhận
diện chi phí chính xác và đầy đủ hơn, kiểm soát
chi phí dễ dàng và hiệu quả hơn.
