22
TRIỂN VỌNG KINH TẾ VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI 2016
phủ ban hành Chỉ thị số 09/CT-TTg về việc tăng
cường chỉ đạo điều hành thực hiện nhiệm vụ tài
chính – NSNN năm 2013, trong đó yêu cầu tiếp
tục đẩy mạnh việc xử lý nợ đọng XDCB; tiếp đó,
ngày 28/6/2013 ban hành Chỉ thị số 14/CT-TTg về
tăng cường quản lý đầu tư và xử lý nợ đọng XDCB
từ nguồn ngân sách nhà nước (NSNN), trái phiếu
chính phủ. Tuy nhiên, cho đến đầu năm 2015, các
con số về nợ đọng XDCB vẫn chưa cụ thể, nợ đọng
tiếp tục phát sinh. Thủ tướng đã phải ban hành
Chỉ thị hỏa tốc số 07/CT-TTg về tăng cường các
biện pháp xử lý nợ đọng XDCB. Các bộ, ngành, địa
phương trước ngày 30/6/2015 phải báo cáo chính
xác danh mục và số nợ đọng XDCB tính đến hết
31/12/2014 theo từng nguồn vốn.
Ba là
, hiệu quả đầu tư. Hiệu quả đầu tư đã có
bước chuyển biến khá tốt. Năm 2012 chỉ số hiệu quả
sử dụng vốn đầu tư (ICOR) là 5,9; năm 2013 là 5,6;
năm 2014 là khoảng 5,18 và năm 2015 ước tính ICOR
đạt khoảng 4,88. Hệ số ICOR giảm là một dấu hiệu
cho thấy, hiệu quả đầu tư đã được cải thiện. Tuy
nhiên, chỉ số ICOR vẫn còn ở mức khá cao, cao hơn
mức bình quân trên thế giới là 4. Do đó, vẫn còn
nhiều dư địa để nâng hiệu quả của đầu tư trong
nền kinh tế.
Hiệu quả của đầu tư tăng lên, góp phần giảm
đầu tư dàn trải và đẩy nhanh tiến độ các công trình
để đưa vào sản xuất. Tuy nhiên, hiệu quả phân bổ
(phân bổ vốn cho những dự án hiệu quả nhất) và
hiệu quả quản lý (tối thiểu hoá chi phí) dường như
chưa được cải thiện.
Những tồn tại, hạn chế
Thứ nhất
, tái cơ cấu đầu tư công mới chỉ dừng lại
ở siết chặt kỷ luật đầu tư công, chưa tập trung vào
các giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư, tránh lãng
phí đầu tư. Luật Đấu thầu và nghị định về hợp tác
công tư đã tạo ra hành lang pháp lý quan trọng để
có thể áp dụng nguyên tắc thị trường trong phân
bổ vốn đầu tư công nhưng cho đến nay vẫn chưa đi
vào cuộc sống, do còn thiếu các văn bản hướng dẫn.
Các bộ, ngành, địa phương vẫn chưa xây dựng được
hệ thống tiêu chí thống nhất để phân bổ, giám sát,
đánh giá nguồn vốn đầu tư công, do đó cho đến nay
nhà nước tính theo giá so sánh 2010 liên tục giảm
trong giai đoạn 2012-2015 từ 13,5% năm 2012
xuống còn 6,5% năm 2015 trong khi tốc độ tăng
vốn ở hai khu vực ngoài nhà nước và khu vực có
vốn đầu tư nước ngoài lần lượt từ 3,8% lên 12,8%
và 8,8% lên 19,7%.
Hai là
, xử lý nợ đọng XDCB. Tỷ lệ nợ đọng
XDCB đã từng bước giảm xuống. Theo báo cáo
của Kiểm toán Nhà nước, tính đến hết năm 2011
nợ đọng XDCB đã đạt hơn 91.273 tỷ đồng. Đặc
biệt có 15/63 địa phương nợ vốn đầu tư XDCB ở
mức trên 100% kế hoạch vốn đầu tư XDCB. Tình
trạng này đã đẩy nhiều DN vào nguy cơ phá sản,
hàng nghìn công nhân mất việc làm và bị chậm
lương. Chỉ trong vòng 9 tháng, từ tháng 10/2012
đến tháng 6/2013, Chính phủ đã ban hành 3 chỉ
thị liên quan đến việc xử lý nợ đọng vốn XDCB
cho DN. Cụ thể, ngày 10/10/2012, Chính phủ ban
hành Chỉ thị số 27/CT-TTg về những giải pháp
chủ yếu khắc phục tình trạng nợ đọng XDCB tại
các địa phương, yêu cầu việc xử lý nợ đọng thực
hiện đúng theo Chỉ thị số 1792/CT-TTg. Đồng
thời, quy định trách nhiệm của từng cấp, từng cơ
quan (gắn với trách nhiệm cá nhân) trong việc để
phát sinh nợ đọng XDCB. Các địa phương phải
tự cân đối các nguồn vốn để xử lý dứt điểm tình
trạng nợ đọng XDCB, xác định nguyên nhân và
có kế hoạch, lộ trình đến năm 2015 hoàn thành
xử lý tình trạng nợ đọng XDCB. Các địa phương
có trách nhiệm định kỳ 6 tháng hàng năm báo
cáo tình hình và kết quả xử lý nợ đọng về Bộ Tài
chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tổng hợp, báo
cáo Thủ tướng Chính phủ.
Việc triển khai thực hiện các giải pháp tại các
chỉ thị được ban hành đã mang lại những kết quả
quan trọng, nợ đọng XDCB hầu như không tăng
trong năm 2012, tuy nhiên kết quả đạt được chưa
triệt để. Vì vậy, ngày 24/5/2013, Thủ tướng Chính
HÌNH 3: HỆ SỐ ICOR QUA CÁC NĂM
Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Thống kê
Hiệu quả đầu tư đã có bước chuyển biến khá
tốt. Năm 2012 chỉ số hiệu quả sử dụng vốn đầu
tư (ICOR) là 5,9; năm 2013 là 5,6; năm 2014 là
khoảng 5,18 và năm 2015 ước tính ICOR đạt
khoảng 4,88. Hệ số ICOR giảm là một dấu hiệu
cho thấy, hiệu quả đầu tư đã được cải thiện.
