TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2016
113
chưa được tham gia hoạch định chính sách. Lực
lượng lao động trực tiếp như bốc vác, xếp dỡ, lái
xe, kiểm đếm hàng kho bãi thì đa số có trình độ học
vấn thấp, chưa được đào tạo tác phong làm việc
chuyên nghiệp, có khoảng 1-2% lực lượng nhân
công này được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp.
Một khảo sát của Viện Nghiên cứu phát triển
TP. Hồ Chí Minh về chất lượng nhân lực logistics
cho thấy, 53,3% DN thiếu đội ngũ nhân viên có
trình độ chuyên môn và kiến thức về logistics, 30%
DN phải đào tạo lại nhân viên và chỉ có 6,7% DN
hài lòng với chuyên môn của nhân viên.
Theo đánh giá của các chuyên gia, chương trình
đào tạo về logistics ở Việt Nam hiện nay còn sơ
lược và tổng quát. Từ năm học 2008, Trường Đại
học Giao thông Vận tải TP. Hồ Chí Minh mới chiêu
sinh ngành Quản trị Logistics và Vận tải đa phương
thức. Đây là trường đại học đầu tiên và duy nhất ở
Việt Nam mở ngành này. Các trường đại học, cao
đẳng chuyên ngành ngoại thương, hàng hải, giao
thông vận tải khác chỉ đưa vào giảng dạy môn học
vận tải và bảo hiểm ngoại thương, chủ yếu đào tạo
nghiêng về vận tải biển và giao nhận đường biển.
Một số trường đại học có chương trình đào tạo về
logistics và quản lý chuỗi cung ứng thuộc các khoa
quản trị kinh doanh, kinh tế vận tải, nghiệp vụ
ngoại thương, thương mại và du lịch... nhưng chỉ
cung cấp các kiến thức cơ bản về nghiệp vụ ngoại
thương, vận tải. Sách giáo khoa, tài liệu tham khảo
về loại hình dịch vụ này cũng chưa nhiều. Ngay cả
các chuyên gia được đào tạo chuyên nghiệp trong
lĩnh vực này vẫn còn quá ít so với yêu cầu phát triển.
Khủng hoảng thiếu nhân lực
Với lợi thế nằm trên trục giao lưu hàng hải, Việt
Nam có các điều kiện thuận lợi để có thể trở thành
trung tâm trung chuyển hàng hóa vận tải đường
biển quốc tế. Bên cạnh đó, do phát triển nóng nên
nguồn nhân lực cung cấp cho thị trường logistic tại
Việt Nam hiện nay trở nên thiếu hụt trầm trọng.
Theo thông tin từ Viện Nghiên cứu & Phát
triển logistics Việt Nam, trong 3 năm tới, trung
bình các DN dịch vụ logistics cần thêm 18.000
lao động, các DN sản xuất, thương mại, dịch vụ
cần trên một triệu nhân sự có chuyên môn về
logistics. Theo ước tính của Hiệp hội Giao nhận
Kho vận Việt Nam (VIFFAS), khoảng 140 công ty
hội viên hiện nay có tổng số khoảng 4.000 nhân
viên. Đây là lực lượng chuyên nghiệp, chưa kể
khoảng 4.000 - 5.000 người bán chuyên nghiệp.
Cũng theo VIFFAS, nguồn cung cấp lao động cho
ngành logistic chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu
cầu nhưng thực tế, hầu hết các công ty dịch vụ
logistics ở Việt Nam hiện nay đều khẳng định tình
trạng thiếu nhân lực trình độ cao.
Nguồn nhân lực logistics hiện nay được đào tạo
từ nhiều nguồn khác nhau. Đội ngũ quản lý thường
là các cán bộ chủ chốt được điều động đến các công
ty logistics. Đội ngũ này được đào tạo và tái đào
tạo để đáp ứng nhu cầu quản lý. Phần lớn trong số
họ thiếu kiến thức và kinh nghiệm kinh doanh, ít
được cập nhật tri thức mới, phong cách lãnh đạo và
quản lý chưa đáp ứng được yêu cầu. Đội ngũ nhân
viên nghiệp vụ phần lớn tốt nghiệp đại học nhưng
từ những chuyên ngành ngoài logistics, số còn trẻ
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂNNGUỒNNHÂN LỰC
NGÀNHDỊCHVỤ LOGISTICS VIỆT NAM
ThS. NGUYỄN THÀNH NAM
Mặc dù Việt Nam được đánh giá có điều kiện tự nhiên và địa lý rất thuận lợi để phát triển dịch vụ logistics
(nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm thủ tục hải quan, đóng gói bao bì…), nhưng ngành kinh
doanh này vẫn chưa thực sự được tạo điều kiện để phát triển, đặc biệt nhu cầu nhân lực ngành logistics
hiện vẫn đang thiếu hụt cả về số lượng và chất lượng so với nhu cầu. Bài viết khái quát về thực trạng
nguồn nhân lực trong các công ty cung ứng dịch vụ logistics tại Việt Nam và đề xuất một số kiến nghị
nhằm phát triển nguồn nhân lực cho khối dịch vụ này.
•
Từ khóa: Nguồn nhân lực, ngành dịch vụ, logistics, hội nhập, doanh nghiệp.
