56
KẾ TOÁN - KIỂM TOÁN
Thực tế, trên TTCK Việt Nam cho thấy, những
DN kinh doanh hiệu quả, tăng trưởng tốt như
Vinamilk, Bảo Việt, kiểm toán nội bộ rất được chú
trọng. Ngược lại, hầu hết những DN năm trước lãi
lớn, năm sau thua lỗ đều không có hoặc bộ phận
kiểm toán nội bộ không làm tốt. Hiện, trên TTCK,
chỉ có những tập đoàn kinh tế lớn, các tổ chức tài
chính - ngân hàng mới thường quan tâm xây dựng
bộ phận kiểm toán nội bộ. Trong đó, các DN thuộc
nhóm ngành Tài chính – Bảo hiểm có cổ đông chiến
lược nước ngoài được cho là có lợi thế hơn trong
việc tiếp cận với chuẩn quốc tế về kiểm toán nội bộ,
như: Tập đoàn Bảo Việt, Bảo hiểm Dầu khí (PVI),
Tổng Công ty Cổ phần tái bảo hiểm Quốc Gia Việt
Nam (Vinare), Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm
Bưu điện (PTI), Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm
Ngân hàng Đầu tư và Phát triển (BIC)… Đặc biệt,
có thể nhắc tới Tập đoàn Bảo Việt như một điển
hình trong việc áp dụng thành công mô hình kiểm
toán nội bộ chuẩn quốc tế. Là một trong những
DN tiên phong trong việc xây dựng và vận hành
mô hình kiểm toán nội bộ theo chuẩn mực quốc tế,
kiểm toán nội bộ là trợ thủ đắc lực của hội đồng
quản trị (HĐQT) cũng như Ban điều hành trong
việc đảm bảo một hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu
quả xuyên suốt toàn Tập đoàn, góp phần hỗ trợ
Tập đoàn trong việc đạt được các mục tiêu kinh
doanh. Kiểm toán nội bộ Tập đoàn Bảo Việt là bộ
phận trực thuộc HĐQT, có chức năng cung cấp
những đánh giá độc lập, khách quan về hệ thống
kiểm soát nội bộ, quản lý rủi ro và quản trị DN
trong các lĩnh vực hoạt động kinh doanh của Tập
đoàn cho HĐQT và Tổng giám đốc, trên cơ sở hoạt
động đảm bảo và tư vấn. Với sự hỗ trợ kỹ thuật và
Thực trạng kiểm toán nội bộ tại doanh nghiệp
niêm yết
Kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính, suy thoái
kinh tế toàn cầu, các nhà quản trị doanh nghiệp (DN)
trên thế giới đã đánh giá lại các mô hình và nhận thấy
được vai trò quan trọng của kiểm toán rủi ro cũng
như kiểm toán nội bộ. Đặc biệt, từ sau các vụ gian lận
tài chính ở Công ty Worldcom và Enron (Mỹ) những
năm 2000-2001 và khi Luật Sarbanes-Oxley của Mỹ
(quy định các công ty niêm yết trên sàn của Mỹ phải
báo cáo về hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ
công ty) ra đời năm 2002, thì kiểm toán nội bộ coi
như yêu cầu bắt buộc. Theo đó, các DN, đặc biệt là
công ty cổ phần bắt buộc phải có bộ phận kiểm toán
nội bộ và hoạt động kiểm toán nội bộ phải tuân thủ
các quy định của các Sở giao dịch chứng khoán. Ở
Việt Nam, với sự ra đời và phát triển của thị trường
chứng khoán (TTCK), kiểm toán nội bộ cũng bắt đầu
hình thành và phát triển. Tuy nhiên, vai trò của kiểm
toán nội bộ vẫn còn khá mờ nhạt.
Theo Công ty Pricewaterhouse Coopers Việt
Nam, các DN Việt hầu như chưa có nhận thức đầy
đủ về vai trò, chức năng của kiểm toán nội bộ. Số
DN niêm yết trên TTCK xây dựng được bộ phận
kiểm toán nội bộ chưa nhiều, đội ngũ làm kiểm
toán nội bộ thiếu và yếu, chưa thực hiện theo thông
lệ, hoặc chưa thực hiện đầy đủ theo thông lệ quốc
tế. Đa số DN không có bộ phận kiểm toán nội bộ
độc lập; không công bố danh tính của trưởng ban
kiểm toán nội bộ, hoặc tên công ty dịch vụ (trường
hợp thuê dịch vụ bên ngoài); việc bổ nhiệm và bãi
nhiệm của nhân viên nội bộ không thông qua tiểu
ban kiểm toán…
NÂNG CAO HIỆU QUẢ KIỂMTOÁN NỘI BỘ
TẠI CÁC DOANH NGHIỆP NIÊMYẾT
ThS. LÊ THỊ THÚY THANH -
Đại học Công đoàn
Kiểm toán nội bộ là một bộ phận không thể thiếu trong cơ cấu quản trị doanh nghiệp và được xem là hàng
phòng thủ cuối cùng, có vai trò hỗ trợ doanh nghiệp trong việc ứng phó với các rủi ro, tận dụng cơ hội để
tối ưu hóa kết quả hoạt động. Thực tế trên thị trường chứng khoán Việt Nam cho thấy, các doanh nghiệp
thực hiện nghiêm chỉnh kiểm toán nội bộ thì thường có báo cáo tài chính đúng hạn, mức độ minh bạch và
chính xác cao, khả năng gian lận thấp và hiệu quả sản xuất – kinh doanh cao, từ đó làm gia tăng niềm tin
của các cổ đông, các nhà đầu tư.
•
Từ khóa: Kiểm toán nội bộ, doanh nghiệp niêm yết, chứng khoán, tài chính.
