TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2016
53
nhuận cao mà DN cần đẩy mạnh; hoặc những mặt
hàng có lợi nhuận thấp DN cần nhanh chóng thay
đổi giá bán, giảm bớt chi phí. Vì vậy, cần có báo
cáo phân tích lãi lỗ cho từng sản phẩm dựa trên
doanh thu và các chi phí sản xuất, bán hàng thực
tế. Từ đó, DN mới có các chính sách thích hợp để
đẩy mạnh việc bán sản phẩm mang lại lợi nhuận
cao, có thể áp dụng mẫu báo cáo lãi lỗ cho từng
sản phẩm như sau:
BẢNG 1: MẪU BÁO CÁO LÃI LỖ CHO TỪNG SẢN PHẨM
Tổng số Tính cho 1
sản phẩm
1. Doanh thu
-
-
2.
Biến phí
-
-
- Chi phí nguyên liệu trực tiếp
-
-
- Chi phí nhân công trực tiếp
-
-
- Chi phí sản xuất chung biến đổi
-
-
3. Lãi trên biến phí (1)-(2)
-
-
4. Định phí
-
-
5. Lợi nhuận (3)-(4)
-
-
Nguồn: Nghiên cứu của tác giả
Việc lập báo cáo lãi lỗ cho từng sản phẩm, giúp
DN khai thác các yếu tố về khối lượng, chi phí, giá
cả để khai thác tối đa hóa lợi nhuận.
Xây dựng bộ máy kế toán phù hợp
DN cần chú trọng việc xây dựng bộ máy kế
toán phù hợp với quy mô, năng lực tài chính,
năng lực quản trị của mình. Bộ máy kế toán có
thể là kết hợp kế toán tài chính và kế toán quản
trị hoặc tách rời kế toán tài chính và kế toán quản
trị; hoặc có bộ phận kết hợp, có bộ phận tách
rời giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị.
Mỗi mô hình đều có những ưu, nhược điểm nhất
định, tuy nhiên, trong điều kiện Việt Nam hiện
nay thì các DN nên áp dụng mô hình hỗn hợp,
bởi nhiều lý do sau: Tiết kiệm được chi phí; tận
dụng được ưu điểm, hạn chế nhược điểm; từng
bước làm quen với kế toán quản trị; vận dụng
được các quy định của kế toán tài chính đó là hệ
thống chứng từ kế toán, phương pháp kế toán,
hệ thống tài khoản kế toán…
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Tài chính, Thông tư số 53/2006/TT-BTC ngày 12/06/2006 hướng
dẫn về kế toán quản trị;
2. TS. Bùi Công khánh, Ứng dụng mô hình kế toán quản trị tại các DN
Việt Nam;
3. PGS.,TS. Phạm Văn Dược, TS. Huỳnh Lợi, Mô hình và cơ chế vận hành kế
toán quản trị, NXB Tài chính, 2009;
4. Các website liên quan: tapchitaichinh.vn, vaa.net.vn, vacpa.org.vn.
chúng ta thấy rằng, chi phí hỗn hợp tồn tại theo
hai vùng, đó là vùng định phí và vùng biến phí.
Mỗi loại chi phí đòi hỏi được quản lý theo cách
thức khác nhau, việc quản lý thích hợp đối với
biến phí là phải xây dựng và kiểm soát tốt định
mức. Việc quản lý thích hợp đối với định phí bắt
buộc phải bắt đầu từ giai đoạn khảo sát, tận dụng
tối đa công suất và linh hoạt trong các quyết định
về định phí không bắt buộc. Do vậy, các DN nên
phân chia chi phí sản xuất chung thành chi phí
sản xuất chung cố định và chi phí sản xuất chung
biến đổi, để phản ánh chính xác hơn giá trị sản
phẩm hoàn thành. Việc phân chia chi phí thành
chi phí sản xuất chung cố định và chi phí sản xuất
chung biến đổi cũng sẽ giúp cho DN dễ dàng
trong việc lập kế hoạch, kiểm soát và chủ động
điều tiết chi phí.
Lựa chọn tính giá thành sản xuất theo biến phí
Các DN nên tính giá thành sản xuất theo biến
phí, vì cách này vừa đơn giản nhanh chóng, cho
phép xác định được điểm hòa vốn để ra các quyết
định sản xuất có hiệu quả. Giá thành sản xuất theo
biến phí chỉ bao gồm các biến phí sản xuất, kể cả
biến phí trực tiếp và biến phí gián tiếp. Như vậy,
trong phương pháp xác định giá thành sản xuất
theo biến phí, các chi phí sản xuất cố định được
tính ngay vào báo cáo kết quả kinh doanh như các
chi phí thời kỳ trong niên độ mà không tính vào
giá thành sản xuất. Do giá thành sản xuất chỉ bao
gồm, biến phí sản xuất nên gọi là giá thành sản
xuất bộ phận. Trên cơ sở giá thành sản xuất bộ
phận, DN sẽ xác định được lãi gộp trên biến phí
và cho phép mô hình hóa một cách đơn giản mối
quan hệ giá thành - khối lượng - lợi nhuận. Tổng
quát chúng ta có mô hình sau:
ZTT = v.Q + F
Từ mô hình trên cho phép xác định điểm hoà
vốn (theo sản lượng):
Qhv =
F
P - v
Trong đó:
ZTT: Là giá thành thực tế toàn bộ.
v: Biến phí đơn vị sản phẩm.
Q: Sản lượng sản phẩm sản xuất.
F: Tổng định phí.
Qhv: Sản lượng hoà vốn.
P: Giá bán đơn vị.
Lập báo cáo lãi lỗ cho từng sản phẩm
Báo cáo phân tích lãi lỗ chi tiết cho từng sản
phẩm sẽ là thông tin về sản phẩm mang lại lợi
