TÀI CHÍNH -
Tháng 7/2018
15
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án nâng cao
khả năng tiếp cận dịch vụ ngân hàng cho nền kinh
tế đã đề xuất các nhóm hành động (Trong đó có việc
nâng cao năng lực cung ứng dịch vụ của các tổ chức
tín dụng đối với DNNVV và nâng cao chất lượng
thông tin khách hàng, hỗ trợ các tổ chức tín dụng
tiếp cận thông tin đầy đủ để nâng cao chất lượng tín
dụng). Tuy nhiên, do phần lớn các DNKN ĐMST là
DN mới thành lập, chủ DN là các nhóm cá nhân/cá
nhân thực hiện các ý tưởng khai thác trí tuệ, công
nghệ, mô hình kinh doanh mới nên việc xếp hạng
tín dụng áp dụng trong trường hợp này không đáp
ứng được các tiêu chí, do đó, cơ hội tiếp cận đối với
những nguồn vốn tín dụng này là rất hạn chế.
- Các tiêu thức để được hưởng chính sách bảo lãnh
tín dụng cũng là một trở ngại trong việc vay vốn của các
DNKN ĐMST.
Luật Hỗ trợ DNNVV đã đưa ra vấn
đề về Quỹ Bảo lãnh tín dụng DNNVV, trong đó quy
định rõ: Quỹ Bảo lãnh tín dụng DNNVV là quỹ tài
chính nhà nước ngoài ngân sách, hoạt động không
vì mục tiêu lợi nhuận, do UBND cấp tỉnh thành lập.
Đồng thời, việc bảo lãnh tín dụng cho DNNVV dựa
trên tài sản bảo đảm hoặc phương án sản xuất, kinh
doanh khả thi hoặc xếp hạng tín nhiệm của DNNVV.
Với quy định nêu trên, nhiều DNKN ĐMST sẽ không
đáp ứng được tiêu chuẩn về tài sản đảm bảo và xếp
hạng tín nhiệmDN do các DNKN ĐMST hầu hết đều
mới kinh doanh và giá trị tài sản đảm bảo thường
không có hoặc có thì là những ý tưởng kinh doanh
sáng tạo, khó xác định được giá trị, vì vậy, không đủ
điều kiện để được bảo lãnh vay vốn.
Bên cạnh đó, dù Chính phủ đã ban hành Nghị
định số 34/2018/NĐ-CP ngày 8/3/2018 về việc thành
lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ Bảo lãnh tín dụng
cho DNNVV, nhưng quy định về đối tượng được bảo
lãnh và điều kiện bảo lãnh trong Nghị định này cũng
chỉ đề cập đến DNNVV nói chung, chưa tính đến đặc
thù của DNKN ĐMST nên về cơ bản, các DN trên
chưa được hưởng lợi từ những quy định này.
Ba là, quy định về đối tượng được hưởng ưu đãi về lãi
suất cho vay chưa được thiết kế phù hợp với đặc điểm của
DNKN ĐMST.
Đã có một loạt các văn bản quy định
về lãi suất cho vay đối với các DNNVV, trong quy
định cũng đã hướng tới các tiêu chuẩn của DNKN
ĐMST nhưng vẫn chỉ là những điều kiện chung cho
DNNVV, chưa tính đến những tính chất đặc thù của
DNKN ĐMST là thời gian từ lúc thành lập đến lúc
vay ngắn, chưa được xếp hạng tín dụng ổn định và
các hồ sơ chưa đảm bảo một số tiêu chí về điều kiện
được hưởng ưu đãi.
Một số gợi ý chính sách
Từ thực tiễn nêu trên, việc xác định rõ các DNKN
ĐMST, có thể thiết kế các chính sách tài chính đặc
thù cho bản thân DNKN ĐMST và các nhóm hỗ trợ,
các nhà đầu tư cho DNKN ĐMST, cụ thể, có thể xem
xét một số vấn đề sau:
Đối với chính sách thuế
Thứ nhất,
đối với các DNKN ĐMST. Các DNKN
trong thời gian đầu hoạt động có thể chưa có doanh
thu, thu nhập. Vì vậy, có thể áp dụng có mức ưu đãi
thuế cao hơn so với các DN khác như cho phép miễn
thuế trong thời gian 5 năm đầu hoạt động của DN và
áp dụng thuế suất thuế TNDN 10% trong thời gian
dài hơn so với thời hạn 15 năm hiện đang áp dụng
với các DN được ưu đãi khác. Đồng thời, cho phép
chuyển lỗ không giới hạn thời gian thay vì 5 năm như
hiện nay để đảm bảo hỗ trợ tối đa cho DNKN.
Thứ hai,
đối với các nhà đầu tư khởi nghiệp: Các
chính sách cần phải được thiết kế với mục tiêu hỗ trợ
tối đa cho các nhà đầu tư cho khởi nghiệp. Để thực
hiện mục tiêu này, cần ban hành quy định chính thức
về đầu tư mạo hiểm bên cạnh việc quy định về đầu
tư cho các DNNVV khởi nghiệp sáng tạo như Nghị
định số 38/2018/NĐ-CP của Chính phủ. Trong đó,
cần chỉ rõ nghĩa vụ thuế của các nhà đầu tư này khi
thực hiện đầu tư cũng như khi chuyển nhượng vốn.
Nên đưa ra những quy định về giảm thuế TNDN
(đối với các nhà đầu tư là DN) hoặc thuế TNCN (đối
với các cá nhân đầu tư) trong trường hợp có thu nhập
từ đầu tư hoặc chuyển nhượng vốn. Đồng thời, có
thể cho phép bù trừ số lỗ của dự án đầu tư cho khởi
nghiệp với các dự án khác để giảm bớt rủi ro cho các
nhà đầu tư, khuyến khích họ bỏ vốn cho DNKN.
Thứ ba,
đối với các đối tượng hỗ trợ DNKN bao
gồm các trường đại học, viện nghiên cứu, vườn
ươm: Ban hành quy định về chính sách tài chính nói
chung, chính sách thuế nói riêng có tính chất đặc
thù đối với nhóm đối tượng này. Có thể vận dụng
những kết quả đạt được từ việc thí điểm đối với
vườn ươm tại Cần Thơ để phát triển cho tất cả các
vườn ươm trên toàn quốc. Cụ thể:
- Miễn thuế nhập khẩu các hàng hóa là máy móc,
thiết bị, phụ tùng, vật tư, phương tiện vận tải trong
Doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
gặp phải hàng loạt các trở ngại từ năng lực quản
trị kinh doanh, chấp hành thủ tục hành chính;
những vấn đề liên quan tới tiêu chuẩn, quy
chuẩn, quyền sở hữu trí tuệ và trở ngại lớn nhất
đó là thiếu vốn, khó khăn trong tiếp cận nguồn
vốn, gồm cả vốn đầu tư và vốn vay.
