TÀI CHÍNH -
Tháng 02/2018
73
mua trong nước thì được khấu trừ, hoàn lại ngay;
Còn thuế GTGT của hàng nhập khẩu thì chưa được
khấu trừ, hoàn lại ngay mà phải chờ cho đến khi
nộp vào NSNN.
Thứ ba,
đến cuối tháng, nếu DN vẫn chưa nộp
thuế GTGT hàng nhập khẩu vào NSNN thì số dư
của các tài khoản 133 (1331, 1332) cũng sẽ bao gồm
cả “số thuế GTGT được khấu trừ, được hoàn lại”
và “số thuế GTGT được khấu trừ, được hoàn lại
nhưng chưa đủ điều kiện được khấu trừ, được
hoàn lại” do chưa nộp vào NSNN. Do đ , khi khấu
trừ thuế GTGT đầu vào với thuế GTGT đầu ra hay
khi lập Tờ khai thuế GTGT, kế toán phải nhớ và
b c tách ngược số thuế GTGT của hàng nhập khẩu
chưa thực nộp vào NSNN để trừ ra khỏi số thuế
GTGT đầu vào mang đi khấu trừ với thuế đầu ra
trong kỳ và trừ ra khỏi số thuế GTGT còn được
khấu trừ, được hoàn lại kỳ trước chuyển sang trên
Tờ khai thuế GTGT.
Thứ tư,
nếu DN ứng dụng phần mềm kế toán,
hay sử dụng mô hình kế toán excel thì các phần
mềm này cũng không thể tự b c tách giá trị của tài
khoàn 133 (1331 và 1332) theo hai chỉ tiêu “Thuế
GTGT được khấu trừ, được hoàn lại” và “Thuế
GTGT được khấu trừ, được hoàn lại chưa đủ điều
kiện để khấu trừ, hoàn lại”. Khi đ , muốn đạt được
mục tiêu, kế toán phải b c tách thủ công để c số
liệu và ghi vào các chỉ tiêu trong báo cáo kế toán liên
quan bằng phương pháp thủ công.
Đề xuất phương pháp hạch toán mới
Để thuận tiện cho việc lập các báo cáo kế toán,
báo cáo thuế GTGT c sử dụng chỉ tiêu thuế GTGT
hàng nhập khẩu, bài viết đề xuất phương pháp hạch
toán mới giúp minh bạch, từng khoản thuế GTGT
như sau:
- Mở thêm cho tài khoản 133 tài khoản chi tiết:
1333 – “Thuế GTGT hàng nhập khẩu chưa đủ điều
- Tài khoản 3333 - Thuế xuất, nhập khẩu.
- Tài khoản 3334 - Thuế thu nhập cá nhân.
- Tài khoản 3335 - Thuế thu nhập cá nhân.
- Tài khoản 3336 - Thuế tài nguyên.
- Tài khoản 3337 - Thuế nhà đất, tiền thuê đất.
- Tài khoản 3338 - Thuế bảo vệ môi trường và các
loại thuế khác. Tài khoản này c 2 tài khoản cấp 3
là tài khoản 33381 - Thuế bảo vệ môi trường và tài
khoản 33382 - Các loại thuế khác.
- Tài khoản 3339 - Phí, lệ phí và các khoản phải
nộp khác.
Các nghiệp vụ kinh tế phát sinh
Khi nhập hàng, căn cứ vào tờ khai hải quan
và các hoá đơn, chứng từ giao nhận, phiếu nhập
hàng xác nhận giá trị hàng nhập, thuế nhập khẩu
và thuế GTGT.
Theo Luật Thuế GTGT, thuế GTGT của hàng
nhập khẩu chỉ được khấu trừ và được hoàn lại khi
DN đã thực nộp vào ngân sách nhà nước (NSNN).
Về lý thuyết thuế GTGT của hàng nhập khẩu sẽ
được khấu trừ, được hoàn lại nhưng tại thời điểm
nhập hàng chưa đủ điều kiện để được khấu trừ hay
hoàn lại ngay, phải chờ đến khi đã thực nộp vào
NSNN. Tuy nhiên, theo hướng dẫn của Chế độ kế
toán hiện nay, khi nhập hàng kế toán ghi tăng ngay
thuế GTGT hàng nhập khẩu phải nội và tăng thuế
GTGT được khấu trừ (nợ 133 (1331, 1332); c 333
(33312)) (nghiệp vụ 1c). Tại nghiệp vụ 1c vẫn còn
tồn tại nhiều bất hợp lý:
Thứ nhất,
về bản chất hai tài khoản chi tiết 1331-
“Thuế GTGT được khấu trừ của hàng hoá, dịch vụ”
và 1332 – “Thuế GTGT được khấu trừ của tài sản cố
định” thuộc tài khoản 133 - Thuế GTGT được khấu
trừ” nên n sẽ được khấu trừ, được hoàn lại; về ý
nghĩa kinh tế sẽ được khấu trừ, được hoàn lại ngay
khi phát sinh (nếu đây là hàng mua trong nước). Còn
đối với thuế GTGT của hàng nhập khẩu, về bản chất,
n cũng được khấu trừ, được hoàn lại nhưng về ý
nghĩa kinh tế, tại thời điểm nhập khẩu do chưa nộp
vào NSNN, nên chưa đủ điều kiện để được khấu trừ,
được hoàn lại ngay. Do vậy, khi nhập khẩu hàng, kế
toán ghi số thuế GTGT của hàng nhập khẩu ngay vào
bên nợ tài khoản 133 (1331, 1332) là sai về ý nghĩa.
Thứ hai,
khi DN chưa nộp thuế GTGT của hàng
nhập khẩu vào NSNN nhưng lại hạch toán ngay
vào bên nợ tài khoản 133 (1331, 1332) sẽ dẫn đến
lầm tưởng về số thuế GTGT phát sinh nợ tài khoản
1331, 1332 là số thuế được khấu trừ, được hoàn
lại ngay. Hơn nữa, làm cho giá trị của tài khoản
133 (1331, 1332) tồn tại gộp hai khoản thuế với hai
ý nghĩa kinh tế khác nhau: Thuế GTGT của hàng
Hìh 1: Kế toán tổng hợp thuế giá trị gia tăng hàng nhập khẩu (*)
112, 331,…
151, 152, 153, 156,
211,…
(1a)
Nhập khẩu hàng hóa, công cụ dụng cụ, nguyên vật liệu,
tài sản cố định nhập kho
333(3333)
(1b)
Thuế nhập khẩu phải nộp
111, 112
333(33312)
133(1331, 1332)
154, 632, 242
(2)
(1c)
(3)
Nộp thuế GTGT hàng
nhập khẩu vào NSNN
Thuế GTGT hàng nhập
khẩu phải nộp
Thuế GTGT không được
khấu trừ tính vào chi phí
333(33311)
(4)
Khấu trừ với thuế GTGT
đầu ra
hình 1: Kế toán tổng hợp thuế giá trị gia tăng
hàng nhập khẩu
Nguồn: Nghiên cứu của tác giả
