98
DIỄN ĐÀN KHOA HỌC
Đối với chi phí kinh doanh dở dang được xác
định trên cơ sở sản phẩm xây lắp dở dang cuối
kỳ, đây là khối lượng sản phẩm, công việc xây lắp
trong quá trình sản xuất xây lắp chưa đạt đến điểm
dừng kỹ thuật hợp lý theo quy định nên chưa thực
hiện nghiệm thu để xác định doanh thu. Khác với
các DN sản xuất khác, trong các DN xây lắp, việc
đánh giá sản phẩm xây lắp dở dang tuỳ thuộc vào
phương thức thanh toán với chủ đầu tư. Nếu thực
hiện thanh toán khi công trình, hạng mục công
trình hoàn thành toàn bộ bàn giao thì giá trị sản
phẩm dở dang cuối kỳ là tổng chi phí sản xuất
kinh doanh được tập hợp đến thời điểm cuối kỳ.
Nếu thực hiện thanh toán theo giai đoạn xây dựng
hoàn thành, thì sản phẩm dở dang là khối lượng
sản phẩm xây lắp tính đến trước thời điểm nghiệm
thu giai đoạn. Để nhanh chóng thu hồi vốn, giảm
giá trị dở dang đối với các công trình có giá trị lớn,
thời gian thi công kéo dài hiện nay các DN xây lắp
thường ký hợp đồng với chủ đầu tư thanh toán
theo giai đoạn.
Quản lý hàng tồn kho
tại các công ty thuộc Tổng Công ty 319
Đối với Tổng Công ty 319, công tác quản lý hàng
tồn kho trong những năm qua ngày càng có những
chuyển biến tích cực, tỷ suất sinh lợi của hàng tồn
kho ngày một tốt hơn, vòng quay hàng tồn kho qua
các năm ở các công ty ngày một nhanh. Vòng quay
hàng tồn kho, tỷ suất lợi nhuận hàng tồn kho, hiệu
quả vốn lưu động của các Công ty được thể hiện cụ
thể tại Bảng 1.
Tuy nhiên, chi phí dở dang hàng năm của các
Công ty thuộc Tổng Công ty 319 vẫn chiếm tỷ trọng
rất lớn, có nhiều công ty chiếm 100% chi phí dở
dang. Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang của các
công ty là phần chi phí giá thành đã tập hợp được
trong quá trình thi công, bao gồm nguyên, nhiên
vật liệu đầu vào, công cụ dụng cụ, nhân công, máy
thi công, chi phí chung… nhưng chưa được nghiệm
thu, có những công trình đã nghiệm thu nhưng lại
chưa được chủ đầu tư ký hồ sơ thanh toán để xác
định doanh thu.
Trong những năm qua, có một số công ty thi công
công trình kéo dài nhiều năm nhưng không được
nghiệm thu thanh toán, do chủ đầu tư không bố trí
được nguồn vốn. Giá trị dở dang của những công
trình không được nghiệm thu thanh toán kéo dài này
lớn gấp 5 lần vốn chủ sở hữu, vì vậy ảnh hưởng đến
Bảng 1: Vòng quay hàng tồn kho của các công ty thuộc Tổng Công ty 319
Năm CT29
319.1 319.2 319.3 319.5 319
Bom mìn
319
miềnTrung
319
Invest
319
cổ phần xây lắp
319
thiết kế 319.12
2012
3,48
4,05 2,40 1,84 2,36 1,81
2,55
6,11
21,46 3,60
2013
5,43
3,03 2,60 2,43 1,54 2,20
2,11
7,01
2,43
1,28
0,46
2014
4,24
9,52 2,91 0,84 2,49 2,86
1,70
7,69
3,13
5,38
2,40
2015
3,93
2,34 3,25 1,21 2,68 2,77
3,07
4,13
0,98
4,31
2,31
2016
6,04
12,13 6,22 3,30 3,28 2,91
3,85
2,67
103,94
3,43
2,43
Nguồn: Báo cáo tài chính các năm của các công ty thuộc Tổng công ty 319 và tính toán của tác giả
Bảng 2: Tỷ suất lợi nhuận hàng tồn kho của các công ty thuộc Tổng Công ty 319
Năm CT29 319,1 319,2 319,3 319,5 319
Bom mìn
319
miền Trung
319
Invest
319
cổ phần xây lắp
319
thiết kế 319,12
Năm 2012
0,08 0,19 0,05 0,03 0,04 0,08
0,06
0,14
-
0,15
Năm 2013
0,22 0,11 0,04 0,04 0,02 0,22
0,04
0,07
-
-
(0,03)
Năm 2014
0,09 0,13 0,03 0,00 0,02 0,18
0,02
0,06
-
-
0,01
Năm 2015
0,09 0,04 0,03 0,03 0,02 0,32
0,05
0,08
0,01
0,02
0,01
Năm 2016
0,09 0,10 0,02 0,01 0,03 0,27
0,05
0,02
(24,10)
0,08
0,02
Nguồn: Báo cáo tài chính các năm của các công ty thuộc Tổng công ty 319 và tính toán của tác giả
Đối với các DN kinh doanh trong lĩnh vực xây
lắp, quản trị hàng tồn kho có vai trò đặc biệt
quan trọng, bởi hàng tồn kho chiếm tỷ trọng
từ 35% đến 65% trong vốn lưu động của DN,
tập trung chủ yếu vào dự trữ nguyên vật liệu.
