28
có thể rút ra một
số bài học sau:
Một là,
sự chỉ
đạo điều hành kịp
thời với những
t hay đổ i của
tình hình kinh
tế đóng vai trò
quan trọng trong
việc thực hiện dự
toán NSNN. Bộ
Tài chính với việc
ban hành hàng
loạt chỉ thị nhằm
tăng cường thu
NSNN và quản lý
chặt chẽ chi tiêu
là nền tảng, góp
phần quan trọng
vào kết quả thành
công của năm tài khóa 2015.
Hai là,
ngay trong bối cảnh kinh tế khó khăn
việc tăng cường kiểm tra, giám sát trong quản
lý thu thuế, chống thất thu thuế; tập trung xử lý
các khoản nợ đọng thuế; triển khai các biện pháp
cưỡng chế nợ thuế để thu hồi nợ đọng và hạn
chế phát sinh số nợ thuế mới cần đặc biệt được
quan tâm.
Ba là,
điều chỉnh việc lập dự toán NSNN phù
hợp với những thay đổi dự kiến của tình hình
kinh tế, nhất là biến động về tăng trưởng GDP,
tình hình xuất nhập khẩu và giá cả.
Bốn là,
tiếp tục thực hiện các biện pháp chủ
động và tích cực trong việc tiết kiệm chi tiêu từ
NSNN, phối hợp các bộ ngành rà soát toàn bộ các
dự án đầu tư để có các biện pháp xử lý, loại bỏ
các dự án đầu tư kém hiệu quả.
55%) do thực hiện điều chỉnh tiền lương, chế
độ phụ cấp công vụ và ban hành nhiều chính
sách an sinh xã hội; chi trả nợ cũng tăng nhanh
do phải duy trì bội chi NSNN ở mức cao, đồng
thời tăng phát hành trái phiếu chính phủ cho
đầu tư phát triển.
Như vậy, về cơ bản việc thực hiện các nhiệm
vụ chi NSNN năm 2015 là khá tích cực. Tốc độ
tăng chi đầu tư không còn cao so với dự toán
như nhiều năm trước, điều này cho thấy, kiểm
soát chi đầu tư đã phát huy hiệu quả và việc
tái cơ cấu đầu tư công đã có những kết quả
ban đầu.
Thu ngân sách gặp nhiều khó khăn nhưng
nhu cầu chi lại quá lớn, dẫn đến bội chi NSNN
tiếp tục tăng. Tỷ lệ bội chi NSNN năm 2015 vẫn
ở mức dưới 5,0% GDP theo dự toán song cao hơn
so với mức 4,9% của giai đoạn 2006-2010. Tính
đến 31/12/2015, mức dư nợ công dự kiến khoảng
61,3% GDP, nợ Chính phủ khoảng 48,9% GDP và
nợ nước ngoài của quốc gia khoảng 41,5% GDP,
tỷ lệ này nằm trong phạm vi quy định. Tuy nhiên,
dư nợ công từ năm 2011 đến năm 2015 tăng thêm
khoảng 7% GDP do yêu cầu phải tăng vay để đầu
tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. Nhu cầu vay
và trả nợ tăng nhanh (ước tính chi trả nợ lãi năm
2015 bằng khoảng 7,7% tổng chi cân đối NSNN,
cao hơn nhiều so với mức trung bình 3,8% của
giai đoạn 2006-2010) là một lý do dẫn đến việc
Bộ Tài chính trình Chính phủ xin ý kiến Quốc hội
cho phép phát hành 3 tỷ USD trái phiếu quốc tế
để đảo nợ. Từ tình hình thu chi NSNN năm 2015,
HÌNH 3: TỶ LỆ THỰC HIỆN CÁC KHOẢN CHI NSNN
SO VỚI DỰ TOÁN NĂM (%)
Nguồn: Tính toán từ số liệu Bộ Tài chính, năm 2014, năm 2015 là số ước tính
Chi NSNN đã thực hiện phân bổ có hiệu quả các nguồn lực, kiểm soát chặt chẽ, tiết kiệm
