TÀI CHÍNH -
Tháng 12/2017
55
toán, gồm có yếu tố bản thân chuẩn mực kế toán, hệ
thống chính trị - pháp luật và các yếu tố tác động đến
báo cáo tài chính. Khi doanh nghiệp (DN) chuyển
sang áp dụng các chuẩn mực báo cáo tài chính quốc
tế (IFRS) thì báo cáo tài chính cũng sẽ thay đổi theo,
tuy nhiên đây cũng chỉ là một yếu tố góp phần thay
đổi chất lượng kế toán. Mặt khác, do hai yếu tố còn
lại khác nhau ở từng quốc gia nên có thể thấy rằng,
sau khi cùng áp dụng IFRS thì chất lượng kế toán vẫn
không thể đồng đều giữa các quốc gia.
Yếu tố chất lượng chuẩn mực kế toán
Chất lượng thông tin kế toán của một DN được
quyết định chủ yếu bởi chất lượng của bộ chuẩn mực
kế toán mà DN đó lựa chọn (Mũi tên 1 - Hình 1). Nếu
Ủy ban soạn thảo Chuẩn mực kế toán quốc tế (IASB)
tiếp tục hoàn thiện và nâng cao chất lượng IFRS, thì
chắc chắn rằng mức độ tin cậy của báo cáo tài chính
cũng được nâng cao hơn. Nghiên cứu của Comprix
(2003) nhận thấy rằng, việc IFRS được đưa vào áp
dụng tại các nước châu Âu (EU) là nguyên nhân làm
gia tăng các khai báo tài chính và sự gia tăng áp dụng
các phương pháp kế toán dồn tích. Ngoài ra, nó còn
làm giảm đáng kể hiện tượng “phù phép” số liệu báo
cáo tài chính trong các DN EU. Tuy nhiên, một số
người lại tranh luận rằng, chỉ một hệ thống chuẩn
mực kế toán thì không thể phù hợp được với tất cả
các DN, từ đó sẽ không nâng cao được chất lượng và
tính tin cậy, đặc biệt là trong trường hợp mỗi DN lại
đến từ mỗi quốc gia khác nhau. Các nhà quản trị có
thể sử dụng các giả thiết khác nhau để điều chỉnh báo
cáo tài chính.
Hệ thống chính trị - pháp luật
Hệ thống chính trị pháp luật tác động đến chất
Các yếu tố ảnh hưởng
tới chất lượng thông tin kế toán
Ủy ban chuẩn mực kế toán quốc tế và Ủy ban
Chuẩn mực Kế toán tài chính Hoa Kỳ cũng thống
nhất những đặc điểm cơ bản của chất lượng thông
tin kế toán. Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS 01)
đã nêu ra các yêu cầu cơ bản đối với chất lượng thông
tin kế toán: Trung thực, khách quan, đầy đủ, kịp thời,
dễ hiểu và có thể so sánh.
Các yếu tố quyết định đến chất lượng thông tin kế
Phântíchyếutốquyết định
đến chất lượngthôngtinkế toán
TS. Nguyễn Thanh Hiếu – TS. Đoàn Thanh Nga
- Viện Kế toán, Kiểm toán - Đại học Kinh tế Quốc dân*
Các tài liệu kế toán nói chung đều nhận định, việc tự nguyện áp dụng chuẩn mực kế toán có chất lượng sẽ
có ảnh hưởng tốt đến các doanh nghiệp. Không hoàn toàn đồng ý với kết luận trên, kết quả của nghiên cứu
này cho rằng chất lượng thông tin kế toán ở một quốc gia phụ thuộc vào 3 yếu tố: (i) Chất lượng của bản
thân các chuẩn mực mới; (ii) Hệ thống chính trị - pháp luật của từng quốc gia; (iii) Các yếu tố khác tác động
đến chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính. Từ đó, nghiên cứu đưa ra một số ý kiến được đề xuất nhằm
nâng cao chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính cho các doanh nghiệp tại Việt Nam.
Từ khóa: Chất lượng, thông tin, chuẩn mực kế toán, doanh nghiệp, tài chính
In general literature of accounting, a voluntary
application of effective accounting standards
has positive effects to the enterprises. These
research results are not fully support this
view and the authors argue that the quality of
accounting information is dependent on three
factors: (i) the quality of accounting standards;
(ii) the system of national politics and laws;
(iii) other factors affecting the quality of
financial statement information. Thereby,
the research has some recommendations to
improve the information quality of financial
statements of enterprises in Vietnam.
Keywords: Quality, information, accounting standards,
enterprises, finance
Ngày nhận bài: 7/11/2017
Ngày hoàn thiện biên tập: 4/12/2017
Ngày duyệt đăng: 6/12/2017
*Email:
