60
KẾ TOÁN - KIỂM TOÁN
mấy dễ dàng; Chế tài xử phạt tuy đã được ban hành,
song vẫn “nhẹ tay” so với nhiều quốc gia trong khu
vực và thế giới.
Công tác đào tạo về kế toán môi trường ở nước
ta vẫn còn hạn chế, chưa xây dựng được một đội
ngũ kế toán viên chuyên nghiệp về lĩnh vực môi
trường. Việt Nam hiện cũng chưa xây dựng được
một ngân hàng dữ liệu về môi trường quốc gia (tài
nguyên nước, khoáng sản, rừng; các công nghệ xử
lý chất thải; các bộ tiêu chuẩn môi trường trong
từng ngành, lĩnh vực...) làm cơ sở cho quá trình
hạch toán...
Về phía DN, chỉ quan tâm đến các lợi nhuận, lợi
ích ngắn hạn mà chưa có tầm nhìn vĩ mô trong các
hoạt động sản xuất nhằm giữ gìn môi trường để
đạt tới sự phát triển bền vững. Nhận thức về trách
nhiệm xã hội của DN, tổ chức đối với cộng đồng còn
ở trình độ thấp. Nhân tố môi trường hầu như chưa
được tính đến trong các phương án sản xuất kinh
doanh của các DN…
Một số giải pháp đề xuất
Có thể thấy, việc áp dụng kế toán môi trường
vào kế toán Việt Nam là rất cần thiết, có vai trò
quan trọng trong sự phát triển bền vững đối với
các DN nói riêng và nền kinh tế nói chung. Áp
dụng kế toán môi trường sẽ giúp các nhà quản lý
nắm bắt được những thông tin về môi trường, chi
phí môi trường giúp các nhà quản lý nắm rõ và
đưa ra những định hướng trong tương lai. Để từng
bước áp dụng kế toán môi trường, một số yêu cầu
đặt ra đối với các cơ quan chức năng của Nhà nước
và DN như sau:
Về phía Nhà nước
Một là,
tiếp tục hoàn thiện hệ thống các văn bản
luật liên quan đến môi trường và bảo vệ môi trường
một cách đồng bộ với sự tham gia và phối hợp chặt
chẽ của các cơ quan chức năng, các tổ chức bảo vệ
môi trường, các hiệp hội nghề nghiệp. Chính phủ
cần phối hợp với hiệp hội nghề nghiệp để ban hành
những chuẩn mực về kế toán môi trường, quy định
những thông tin môi trường trình bày trong báo
cáo cung cấp cho bên ngoài DN, nhằm đảm bảo sự
thống nhất quản lý về môi trường.
Hai là,
đẩy mạnh việc đưa môn học kế toán môi
trường, kế toán quản trị môi trường vào hệ thống
giáo dục nghề nghiệp. Tại Việt Nam hiện nay, xét về
khía cạnh giáo dục và đào tạo, kế toán môi trường
được đưa vào giảng dạy một cách sơ sài trong
chương trình của ngành quản lý môi trường. Kế toán
môi trường cần được xem xét đưa vào chương trình
đào tạo tại các trường kinh tế, đặc biệt là chuyên
ngành kế toán - kiểm toán ở các bậc đại học, cao học,
từ đó giúp chúng ta xây dựng được một đội ngũ
nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần nâng cao
hiệu quả bảo vệ môi trường, mang đến sự phát triển
bền vững cho DN Việt Nam.
Về phía doanh nghiệp
Một là,
thay đổi nhận thức và trách nhiệm xã hội
của mình đối với vấn đề môi trường. Các nhà quản
trị DN cần thường xuyên quan tâm cập nhật và thực
hiện kế toán môi trường trong các DN, nhất là đối
với các DN sản xuất; Chú trọng đầu tư nguồn lực tài
chính và nhân lực cho bộ máy kế toán, trong đó có
kế toán môi trường.
Hai là,
có thể lựa chọn vận dụng từ kinh nghiệm
kế toán quản trị môi trường từ các nước Mỹ, Đức,
Nhật Bản, Hàn Quốc cho phù hợp với điều kiện hoạt
động của DN mình. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy,
kế toán môi trường thường được áp dụng tại các
DN có quy mô lớn có nguồn tài chính dồi dào và
chính sách hoạt động nghiêm ngặt. Do vậy, đối với
các DN Việt Nam, trong giai đoạn đầu, nên được
thử nghiệm công tác kế toán môi trường tại một dây
chuyền hoặc một bộ phận trước khi tiến hành áp
dụng đại trà cho toàn bộ DN.
Tài liệu tham khảo:
1. Quốc hội (2010), Luật Thuế Bảo vệ môi trường (Luật số 57/2010/ QH12)
ngày 15/11/2010;
2. Chính phủ, (2011), Nghị định 67/2011/NĐ-CP ngày 8/8/2011 quy định chi
tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế Bảo vệ môi trường;
3. Nguyễn Thị Thùy Linh (2016), Thực trạng và giải pháp triển khai kế toán môi
trường tại các DN Việt Nam, Tạp chí Tài chính, tháng 12/2016, pp. 69-71
4. Phạm Đức Hiếu, Nguyễn Thị Kim Thái, Kế toán môi trường trong DN, NXB
Giáo dục, 2012;
5. Trần Phước Hiền, Định hướng xây dựng kế toán quản lý môi trường ở Việt
Nam, Luận văn Thạc sỹ, TP. Hồ Chí Minh, 2014;
6. Hoàng Thị Bích Ngọc, Kế toán quản trị môi trường – Bài học kinh nghiệm cho
Việt Nam, Tạp chí Kế toán và Kiểm toán;
7. International Federation of Accountants, Environmental Management
Accounting, International Guidance Document, USA, 2005;
8. Environmental Management Accounting Procedures and Principles. United
Nations, New York, 2001.
Việc áp dụng kế toán môi trường vào kế toán
Việt Nam là rất cần thiết, áp dụng kế toán môi
trường sẽ giúp các nhà quản lý nắm bắt được
những thông tin về môi trường, chi phí môi
trường giúp các nhà quản lý nắm rõ và đưa ra
những định hướng trong tương lai.
