122
PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC
những thị trường phi chính thức không có năng lực
cạnh tranh, thu nhập ngày càng giảm.
Từ thực tế trên các chuyên gia cho rằng, để lao
động nông nghiệp Việt Nam không bị “lao đao”
khi hội nhập, cần phải nhanh chóng hình thành
nên các DN sản xuất quy mô lớn và từ đó tạo lập
nên các mối liên kết với các DN nhỏ làm các nhà
cung ứng đầu vào, cung ứng các dịch vụ đầu ra,
liên kết với các tổ chức cung ứng dịch vụ cần thiết
như kỹ thuật, lao động, tư vấn… để hình thành nên
các cụm liên kết ngành. Sức mạnh cạnh tranh mang
tính toàn cụm và do các DN dẫn đầu kiểm soát.
Làm thế nào để có nguồn lực tái cơ cấu DN nông
nghiệp và hộ cá thể hội nhập thành công hiện vẫn
là bài toán chưa có lời giải. Do đó, thời gian tới cần
triển khai một số giải pháp sau:
Một là,
cần có các chính sách khuyến khích phát
triển kinh tế nông nghiệp hướng đến mục tiêu
chuyển dịch lao động từ khu vực phi chính thức
sang khu vực chính thức, từ khu vực nông nghiệp
sang khu vực công nghiệp và dịch vụ.
Hai là,
tận dụng tối đa Hiệp định TPP và các
Hiệp định thương mại tự do (FTA) phát triển những
ngành nghề có lợi thế so sánh dựa vào lợi thế như
lao động (ngành thâm dụng lao động), lợi thế tự
nhiên (một số ngành nông sản như cà phê, thuỷ
sản...), những ngành có tính hạn chế thương mại
như dịch vụ, cung ứng năng lượng, hoặc những
ngành có chi phí vận chuyển hàng hoá quá cao.
Những ngành này phải là lực lượng chủ đạo để
hấp thụ việc làm từ khu vực yếu thế.
Ba là,
cần khuyến khích và tạo điều kiện thuận
lợi nhất cho các DN sản xuất quy mô lớn và từ đó
tạo lập nên các mối liên kết với các DN nhỏ làm các
nhà cung ứng đầu vào, cung ứng các dịch vụ đầu
ra, liên kết với các tổ chức cung ứng các dịch vụ
cần thiết như kỹ thuật, lao động, tư vấn... để hình
thành nên các cụm liên kết ngành. Sức mạnh cạnh
tranh mang tính toàn cụm và do DN dẫn đầu kiểm
soát. Việc làm sẽ được tối đa hoá nếu hình thành
được các cụm liên kết ngành. Các DN quy mô lớn
đóng vai trò đầu tàu của các cụm liên kết ngành
này, tạo điều kiện cho DN nhỏ và vừa trong công
nghiệp và dịch vụ kết nối và phát triển.
Tài liệu tham khảo:
1.
_
n58953_g721.aspx;
2.
voi-tpp;
3.
nong-nghiep-va-nong-thon/177/6956.
dựng hàng rào kỹ thuật để bảo hộ thị trường trong
nước thì sẽ vi phạm điều khoản chống phân biệt
đối xử. Ý tưởng lập hàng rào kỹ thuật bảo hộ sản
xuất trong nước được nhiều người nói đến nhưng
không thể thực hiện trong bối cảnh ngày nay.
Thứ hai,
sự thay đổi về phương thức sản xuất ở
trong nước khi đã thích ứng với môi trường cạnh
tranh từ bên ngoài buộc phải chuyển sang sản xuất
lớn, quy mô công nghiệp. Nhưng sản xuất lớn
với quy mô công nghiệp sẽ làm cho nhu cầu lao
động tổng thể giảm xuống… Như vậy, lao động
về nông nghiệp sẽ dư thừa lớn. Tương tự, hiện
nay thị trường phân phối cũng đã hoàn toàn mở
cửa cho các nhà đầu tư nước ngoài, những siêu thị
lớn, những chuỗi phân phối hiện đại dần thay thế
cửa hàng của các hộ gia đình mặt phố, những chợ
truyền thống. Hàng triệu lao động đang làm việc
trong khu vực phi chính thức này cũng sẽ đối mặt
với những khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm.
Hội nhập làm cho số việc làm trong nông nghiệp
ngày càng giảm, do đó mức độ dư thừa lao động trong
khu vực này ngày càng tăng. Đồng thời, hội nhập cũng
làm cho việc làm ở khu vực phi chính thức của thành
thị giảm mạnh càng làm cho lao động dư thừa càng
lớn, gây sức ép rất lớn lên khu vực chính thức trong
việc hấp thụ hết những lao động dư thừa này.
Số liệu 9 tháng năm 2015 cho thấy, số lượng lao
động trong nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm tới
1,5 triệu việc làm và việc làm tạo ra cả trong ngành
dịch vụ và ngành công nghiệp và xây dựng chỉ mới
được hơn 1,3 triệu (bao gồm cả lao động phi chính
thức), tức là đã âm gần 300 nghìn việc làm và xu
hướng này đang tăng lên.
Một số giải pháp
Thực tế cho thấy, lao động đang làm việc trong
khu vực phi chính thức cả ở nông nghiệp và thành
thị ở Việt Nam hiện đang đối mặt với nguy cơ thất
nghiệp. Nếu quá chú trọng vào phát triển những
ngành công nghệ cao (thường là thâm dụng vốn) sẽ
đẩy nền kinh tế nước ta vào tình trạng lưỡng phân:
Một khu vực cạnh tranh được, có năng suất lao
động cao, thu nhập tăng và một khu vực bị đẩy vào
Hội nhập làm cho số việc làm trong nông
nghiệp ngày càng giảm, do đó mức độ dư thừa
lao động trong khu vực này ngày càng tăng.
Đồng thời, hội nhập cũng làm cho việc làm
ở khu vực phi chính thức của thành thị giảm
mạnh càng làm cho lao động dư thừa càng lớn.
