TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2016
93
đã tích cực thực hiện nhiệm vụ theo dõi, giám sát và
kiểm soát hoạt động tập trung kinh tế, để ngăn chặn
kịp thời và giảm thiểu tác động tiêu cực của một số
giao dịch tập trung kinh tế tới thị trường. Trong giai
đoạn 2012 – 2014, Cục Quản lý cạnh tranh đã thụ lý
19 vụ việc thông báo tập trung kinh tế và rất nhiều vụ
việc tham vấn về tập trung kinh tế trước và trong quá
trình các DN thực hiện tập trung kinh tế.
Cho tới nay, Cục Quản lý cạnh tranh đã phê
chuẩn tất cả các vụ việc tập trung kinh tế được
thông báo và có 01 vụ việc thuộc trường hợp bị cấm,
nhưng đáp ứng điều kiện cho hưởng miễn trừ theo
quy định của Luật Cạnh tranh.
Trong số các vụ việc tập trung kinh tế đã được
Cục Quản lý cạnh tranh xem xét nêu trên, các vụ việc
tập trung kinh tế theo hình thức M&A DN chiếm đa
số. Phân loại theo nhóm ngành nghề kinh doanh cho
thấy, hoạt động M&A tại Việt Nam trong thời gian
qua, tập trung trong một số nhóm ngành chính như:
Công nghiệp chế biến thực phẩm, đồ uống; phân
phối bán lẻ, kinh doanh bất động sản và thông tin
truyền thông.
Các DN tham gia tập trung kinh tế thuộc mọi
thành phần kinh tế, từ DN nhà nước, DN tư nhân,
liên doanh đến DN có vốn đầu tư nước ngoài,
nhưng chủ yếu là các DN lớn, DN dẫn đầu trong các
ngành, lĩnh vực kinh doanh tại Việt Nam và các tập
đoàn đa quốc gia trên thế giới. Trong số các vụ việc
thông báo và tham vấn tập trung kinh tế tới Cục
Quản lý cạnh tranh, có nhiều vụ việc tập trung kinh
tế lớn, diễn ra ở nước ngoài, nhưng các DN này có
hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, như: PepsiCo –
Suntory; A.P Moller - Maersk - A/S CMA CGM - S.A
MSC Mediterranean Shipping Company SA…
Đánh giá về công tác thực thi việc kiểm soát
tập trung kinh tế trong thời gian qua
Có thể nói, sau 10 năm thực thi Luật Cạnh tranh,
việc kiểm soát hoạt động tập trung kinh tế đóng
trong hai năm gần đây có thể kể đến là: Ngân hàng
HDbank sáp nhập với ngân hàng Đại Á, ngân hàng
HDbank mua lại công ty tài chính SGVF (đây là
một trong những công ty tài chính nước ngoài lớn
nhất Việt Nam), PVFC sáp nhập với Western Bank
để hình thành ngân hàng Pvcom Bank… Tổng cộng
trong hai năm vừa qua, đã có khoảng 8 vụ việc tập
trung kinh tế lớn trong lĩnh vực dịch vụ tài chính
– ngân hàng được thực hiện. Hầu hết các vụ sáp
nhập lớn trong lĩnh vực ngân hàng thời gian vừa
qua nhằm thực hiện chính sách của Chính phủ và
Ngân hàng Nhà nước về việc tái cấu trúc hệ thống
ngân hàng, một loạt ngân hàng hoạt động yếu kém
đã phải tiến hành sáp nhập. Dự báo trong thời gian
tới, hoạt động tập trung kinh tế trong lĩnh vực này
vẫn tiếp tục sôi động với nhiều thương vụ lớn.
Bên cạnh hai lĩnh vực bán lẻ và ngân hàng – tài
chính, thời gian qua thị trường đã chứng kiến rất nhiều
thương vụ lớn trong lĩnh vực thươngmại điện tử được
tiến hành. Một số thương vụ lớn có thể kể đến, đó là:
En-japan đã mua lại Navigos - công ty sở hữu trang
tìm kiếm việc làm online lớn nhất Vietnamworks, hai
công ty thương mại điện tử là Nhóm mua và Cùng
mua đã sáp nhập với nhau và được quản lý chung bởi
IDG Ventures Việt Nam, FPT mua lại sàn thương mại
điện tử 123mua.vn. Tất cả các thương vụ sáp nhập này
đều diễn ra giữa nhưng công ty khá lớn và có thương
hiệu trong lĩnh vực thương mại điện tử. Điều này đã
cho thấy, sức hấp dẫn của lĩnh vực thương mại điện tử
đối với các nhà đầu tư.
Có thể thấy rằng, mặc dù lĩnh vực thương mại
và dịch vụ mới chỉ hình thành trong thời gian gần
đây, tuy nhiên những triển vọng kinh doanh trên
thị trường cùng với việc Việt Nam đã tham gia
ký kết một loạt các FTA lớn, sức hút của lĩnh vực
thương mại và dịch vụ sẽ ngày càng lớn trong thời
gian tới đây. Một loạt thương vụ lớn trong lĩnh
vực logistic, bán lẻ, dịch vụ viễn thông và dịch vụ
hàng không có thể diễn ra ngay trong năm 2016,
đã được dự báo trước do chính sách của Chính
phủ về việc cổ phần hoá các DN lớn như: Vietnam
Airlines, Mobifone.
Thực trạng kiểm soát hoạt động
tập trung kinh tế tại Việt Nam
Trong 5 năm gần đây, mức độ tăng trưởng hoạt
động tập trung kinh tế tại Việt Nam đạt mức bình
quân trên 30%. Thực trạng này phản ánh rằng, một
nền kinh tế mở với sự tham gia của nhiều thành phần
kinh tế và hệ quả là việc gia tăng các hoạt động tập
trung kinh tế như một thực tế khách quan. Trong thời
gian qua, Cục Quản lý cạnh tranh – Bộ Công Thương
HÌNH 1: SỐ LƯỢNG VÀ GIÁ TRỊ M&A TẠI VIỆT NAM (2012 – 2014)
Nguồn: Thomson Reuters
