92
DIỄN ĐÀN KHOA HỌC
nhiên sang năm 2014, lại giảm xuống còn 8,7 triệu
USD. Cũng cần nhận thấy rằng, những con số trung
bình này chỉ mang tính chất tham khảo, không phản
ánh được giá trị của những thương vụ có quy mô
lớn, khi các công ty mục tiêu là những DN có sức
mạnh thị trường nhất định.
Tập trung kinh tế trong lĩnh vực thương mại
và dịch vụ
Có thể nói, trong thời gian gần đây, hoạt động
tập trung kinh tế tại Việt Nam đã chứng kiến sự
bùng nổ của các vụ việc tập trung kinh tế trong lĩnh
vực thương mại và dịch vụ. Một loạt các thương vụ
tập trung kinh tế có giá trị lớn đã được thực hiện.
Đứng đầu trong các thương vụ M&A trong năm qua
là ngành Bán lẻ, chiếm tới 36% tổng giá trị. Trong
đó, thương vụ có giá trị cao nhất là sự kiện Tập đoàn
BJC mua lại toàn bộ hệ thống siêu thị Metro với
giá trị được thông báo là 870 triệu USD. Bên cạnh
thương vụ này, thị trường bán lẻ cũng chứng kiến
hai vụ việc tập trung kinh tế có tầm ảnh hưởng khá
lớn đối với thị trường, đó là: Tập đoàn Vingroup
mua lại Ocean Mart và Vinatex Mart, tập đoàn Aeon
(Nhật Bản) mua lại Citimart và Fivimart. Có thể
thấy, xu hướng tiếp tục khai phá thị trường hơn 90
triệu dân ở Việt Nam luôn là chiến lược cốt lõi mà
các DN bán lẻ trong và ngoài nước đang thực hiện.
Ngoài lĩnh vực bán lẻ, lĩnh vực ngân hàng và tài
chính vẫn luôn luôn chiếm vị trí quan trọng trong
tổng số các vụ việc tập trung kinh tế được thực hiện
tại Việt Nam. Một loạt các vụ tập trung kinh tế lớn
trong lĩnh vực tài chính và ngân hàng đã diễn ra
HOẠT ĐỘNGTẬP TRUNG KINHTẾ
TRONG LĨNHVỰC THƯƠNGMẠI VÀ DỊCHVỤTẠI VIỆT NAM
ThS. NGUYỄN HỮU TRƯỜNG HƯNG
- Cục Quản lý cạnh tranh – Bộ Công Thương
Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang có nhiều biến động, sau các cuộc khủng hoảng tài chính và nợ
công, những năm gần đây hoạt động tập trung kinh tế nói chung hay hoạt động mua bán và sáp nhập nói
riêng đã và đang có bước tăng trưởng mạnh mẽ. Một đặc điểm tương đổi nổi bật về hoạt động tập trung
kinh tế tại Việt Nam thời gian qua là số lượng các vụ việc tập trung kinh tế trong lĩnh vực thương mại và
dịch chiếm số lượng lớn nhất về tổng giá trị giao dịch. Điều đó cho thấy, vai trò quan trọng của lĩnh vực
thương mại và dịch vụ trong hoạt động tập trung kinh tế tại Việt Nam.
•
Từ khóa: Tập trung kinh tế, cạnh tranh, sáp nhập, mua lại, M&A.
Tổng quan hoạt động tập trung kinh tế tại Việt Nam
Trong thời gian qua, hoạt động tập trung kinh
tế nói chung, làn sóng mua bán sáp nhập (M&A)
nói riêng ngày một gia tăng mạnh mẽ tại Việt Nam.
Giai đoạn 2009 – 2011, có khoảng 750 thương vụ
M&A tại Việt Nam với tổng giá trị giao dịch ước
đạt 6,89 tỷ USD. Giai đoạn 2012 – 2014, tổng giá trị
các vụ việc M&A tăng khá cao, đạt khoảng 11,13 tỷ
USD. Trong đó, năm 2012, tổng giá trị các thương
vụ M&A đạt khoảng 3,85 tỷ USD. Năm 2013, tổng
giá trị các thương vụ M&A tại Việt Nam đạt 4,78
tỷ USD, tăng 24% so với năm 2012. Năm 2014, Việt
Nam có khoảng 285 giao dịch M&A được thực hiện
với giá trị khoảng 2,5 tỷ USD.
Xét về số lượng thương vụ M&A, nếu như giai
đoạn trước, yếu tố nước ngoài chiếm tỷ trọng tới
66% về giá trị và 77% về số lượng giao dịch tập
trung kinh tế tại Việt Nam, thì giai đoạn 2012 –
2014, yếu tố nước ngoài chỉ còn chiếm tỷ trọng cao
về giá trị giao dịch với khoảng 68%, tỷ trọng về
số lượng giao dịch đã giảm xuống dưới 30%. Như
vậy, các thương vụ liên quan đến doanh nghiệp
(DN) nội địa chiếm đa số với khoảng 75%. Điều
này, phản ánh tác động của chương trình tái cấu
trúc nền kinh tế đang được Nhà nước đẩy mạnh,
trong đó nổi bật là Đề án tái cơ cấu DNNN giai
đoạn 2011 – 2015 cũng như Đề án cơ cấu lại hệ
thống các tổ chức tín dụng giai đoạn 2011 – 2015.
Nếu như trong năm 2012, giá trị trung bình của
một thương vụ đạt khoảng 10 triệu USD, thì năm
2013 con số này đã tăng lên trên 15 triệu USD, tuy
