TÀI CHÍNH -
Tháng 7/2017
31
“Tiếp tục nghiên cứu, bổ sung đối tượng thu,
điều chỉnh mức điều tiết nhằm góp phần hạn chế
sử dụng những hàng hóa gây tác động xấu đến
môi trường sinh thái”.
Chính sách đổi mới mở cửa thời gian qua mặc
dù đã đạt được những thành công nhất định trong
xóa đói, giảm nghèo, mức độ tăng trưởng GDP hợp
lý nhưng cũng phải đối diện với những thách thức
về ô nhiễm môi trường, về khai thác lãng phí, dẫn
đến cạn kiệt tài nguyên, nạn phá rừng… Điều này
tác động rất lớn đến môi trường. Thách thức này đòi
hỏi phải sớm tìm ra các giải pháp hữu hiệu để hạn
chế ô nhiễm môi trường ở Việt Nam.
Để khắc phục những tồn tại nêu trên, Luật Thuế
BVMT sửa đổi đã sửa đổi bổ sung các nội dung về
phạm vi điều chỉnh, thời điểm tính thuế đối sản
phẩm xăng dầu, biểu khung thuế BVMT đối với
một số sản phẩm chịu thuế… sẽ góp phần khắc
phục tính thiếu đồng bộ của hệ thống chính sách,
đảm bảo chính sách được công khai, minh bạch, dễ
hiểu và tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế.
Hai là,
cải cách thuế BVMT góp phần tăng thêm
nguồn thu cho NSNN, đảm bảo nhu cầu chi, trong
đó có chi cho công tác BVMT.
Chiến lược cải cách hệ thống thuế được thực
hiện theo hướng giảm điều tiết thuế trực thu, tạo
điều kiện thuận lợi cho DN. Cụ thể, thuế thu nhập
doanh nghiệp (TNDN) có xu hướng giảm dần.
Trước đây, thuế TNDN là 32%, sau đó giảm xuống
mức 28%, 25%, 22% và từ ngày 1/1/2016 thuế suất
thuế TNDN chỉ còn 20%.
Thuế thu nhập cá nhân cũng có bước giảm đột
phá, thông qua điều chỉnh nâng mức giảm trừ gia
cảnh cho người nộp thuế và giảm biểu thuế lũy
tiến từng phần đối với thu nhập từ tiền lương, tiền
công. Các khoản thu nhập từ đầu tư chứng khoán,
chuyển nhượng bất động sản... đều được cải cách
sửa đổi theo hướng đơn giản, giảm thiểu rủi ro
trong thực hiện.
Thuế GTGT được bổ sung thêm các điều khoản
7 nhóm hàng hóa dịch vụ không phải kê khai tính
thuế, có nghĩa là DN không phải nộp thuế GTGT
đầu ra, nhưng được khấu trừ thuế đầu vào GTGT,
tạo điều kiện thuận lợi cho DN. Đồng thời, chuyển
một số nhóm hàng hóa dịch vụ phục vụ trực tiếp
cho chăn nuôi, nông nghiệp như phân bón, thức ăn
gia súc, gia cầm; máy móc thiết bị phục vụ sản xuất
nông nghiệp, chăn nuôi… từ thuế suất 5% sang đối
tượng không chịu thuế GTGT.
Lộ trình cải cách thuế định ra mục tiêu giảm
tỷ lệ điều tiết thuế và giảm tỷ lệ thuế, phí/GDP
nhưng đồng thời phải thực hiện được chỉ tiêu tổng
số tiền thuế thực nộp vào NSNN năm sau tăng hơn
năm trước từ 10%/năm trở lên… Tỷ lệ tăng trưởng
số thu này được tính toán trong cơ cấu cân đối
thu chi NSNN theo dự toán hàng năm được Quốc
hội thông qua. Vì vậy, vấn đề đặt ra là nếu chính
sách giảm điều tiết ở một số sắc thuế thì phải tăng
cường công tác quản lý thuế, công tác thanh, kiểm
tra thuế và nghiên cứu điều chỉnh tăng một số sắc
thuế khác mang tính định hướng sản xuất, kinh
doanh, tiêu dùng của xã hội; bảo vệ tài nguyên,
BVMT… Thuế BVMT đối với xăng dầu, túi nilon
có tác động lớn đến môi trường nên khi tăng thuế
sẽ đẩy mạnh việc sử dụng nguồn năng lượng tiết
kiệm hơn, hiệu quả hơn; hoặc người dân, DN sẽ
cân nhắc chuyển sang sử dụng các sản phẩm thân
thiện với môi trường.
Chiến lược phát triển bền vững Việt Nam giai
đoạn 2011-2020 (ban hành kèm Quyết định 432/
QĐ-TTg ngày 12/4/2012 của Thủ tướng Chính
phủ về phê duyệt Chiến lược Phát triển bền vững
Việt Nam giai đoạn 2011-2020) cũng đã đưa ra
giải pháp: “Tăng cường áp dụng các công cụ tài
chính (thuế, phí…) để tăng nguồn tài chính cho
việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững
của quốc gia”.
Trên tinh thần đó, dự thảo Luật Thuế BVMT sửa
đổi, bổ sung đã điều chỉnh khung thuế BVMT đối
với một số sản phẩm chịu thuế. Theo đó, đối với túi
nilon sẽ điều chỉnh khung thuế từ 30.000 - 50.000
đồng/kg lên 40.000 - 80.000 đồng/kg. Việc điều
chỉnh khung thuế BVMT đối với túi nilon là rất cần
thiết. Ngoài việc hạn chế tối đa những tác động tiêu
cực đến môi trường, còn nhằm kiểm soát tốt hơn
việc sản xuất túi nilon của các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ,
không đảm bảo chất lượng, không an toàn, tác động
xấu đến sức khỏe cộng đồng dân cư.
Ngoài sản phẩm đối với túi nilon, trong Dự
thảo Luật BVMT sửa đổi đã mở rộng khung mức
thuế. Hiện nay, giá bán lẻ xăng, dầu ở nước ta
cơ bản đang thấp hơn so với các nước có chung
đường biên giới nói riêng và nhiều nước khác
trong khu vực ASEAN.
Như vậy, cũng giống như các sắc thuế khác, mục
đích chính của thu thuế BVMT không chỉ để tăng
thu cho NSNN phát triển kinh tế - xã hội của đất
nước, mà còn góp phần nâng cao ý thức của cộng
đồng DN, của toàn xã hội trong việc BVMT.
Tài liệu tham khảo:
1. Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Thuế BVMT;
2. Luật Thuế BVMT số 57/2010/QH12 của Quốc hội;
3. Các website: mof.gov.vn; tapchitaichinh.vn; gdt.gov.vn...
