16
KINH TẾ - TÀI CHÍNH VĨ MÔ
sự chuyển đổi của toàn bộ hệ thống sản xuất,
quản lý và quản trị. Theo dự báo của các chuyên
gia, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ la nên
tang đê kinh tế chuyển đổi mạnh mẽ từ mô hình
dựa vào tài nguyên, lao động chi phí thấp sang
kinh tế tri thức. Các ngành công nghiệp sáng tạo
tăng trưởng mạnh và chiếm tỷ trọng ngày càng
cao trong cơ cấu kinh tế so với các ngành sản xuất
và dịch vụ truyền thống.
Trong nền công nghiệp 4.0, bên cạnh việc tìm ra
những nguồn/dạng năng lượng mới và công nghệ
để khai thác và sử dụng chúng, còn có các công nghệ
hướng tới việc sử dụng hiệu quả hơn các nguồn
lực hiện có, được gọi là công nghệ nhúng, công
nghệ phái sinh. Theo nhận định của các chuyên gia,
Cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ làm thay đổi cơ bản
khái niệm đổi mới công nghệ, trang thiết bị trong
các dây chuyền sản xuất. Cụ thể là, các thiết bị sử
dụng trong sản xuất sẽ được tăng tính tùy biến,
giúp nhà sản xuất chỉ nâng cấp phần mềm để bổ
sung các tính năng mới cho hệ thống thông minh,
chứ không cần nâng cấp phần cứng hay thay thế
các chi tiết, bộ phận trong dây chuyền như trước
đây mà vẫn đảm bảo đầy đủ các yêu cầu mới của
khách hàng cho sản phẩm đầu ra.
Đặc biệt, nền công nghiệp 4.0 sẽ tạo ra những
thay đổi lớn về cung - cầu lao động trên thế giới. Tại
Diễn đàn Kinh tế Thế giới diễn ra vào năm 2016 tại
Thụy Sĩ, các nhà kinh tế và khoa học đã cảnh báo,
trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, thị trường
lao động sẽ bị thách thức nghiêm trọng giữa cung
và cầu lao động cũng như cơ cấu lao động. Nền kinh
tế với trình độ tự động hóa cao và có tính sáng tạo,
đòi hỏi người lao động phải thích ứng nhanh với sự
thay đổi của sản xuất nếu không sẽ bị dư thừa, bị
Thay đổi lớn về cung - cầu lao động trên thế giới
Sau ba cuộc Cách mạng công nghiệp lớn trong
lịch sử, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (Cách
mạng công nghiệp 4.0) giúp cho máy tính, phần
cứng, phần mềm cũng như mạng toàn cầu phát triển
mạnh mẽ, tạo tiền đề cho sự ra đời một cuộc cách
mạng công nghiệp toàn diện và làm biến đổi mọi
mặt đời sống kinh tế – xã hội toàn cầu. Cuộc Cách
mạng công nghiệp 4.0 dựa trên 3 lĩnh vực chính là:
Kỹ thuật số: Bao gồm dữ liệu lớn (Big Data), vạn
vật kết nối internet (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI); Công
nghệ sinh học: Ứng dụng trong nông nghiệp, thủy
sản, y dược, chế biến thực phẩm, bảo vệ môi trường,
năng lượng tái tạo, hóa học và vật liệu; Lĩnh vực
vật lý: Robot thế hệ mới, xe tự lái, các vật liệu mới
(graphene, skyrmions…), công nghệ nano...
Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 dù mới bắt
đầu nhưng nó đang phá vỡ cấu trúc của hầu hết
các ngành công nghiệp ở mọi quốc gia, báo trước
CÁCHMẠNG CÔNGNGHIỆP4.0
VÀNHỮNGTHÁCHTHỨCĐẶTRAĐỐI VỚI LAOĐỘNGVIỆTNAM
TS. LÊ TUẤN NGỌC, ThS. HOÀNG THỊ KIM OANH
Hiện nay, trên thế giới đang phát triển mạnh mẽ cuộc Cách mạng với nền tảng công nghệ 4.0. Đây là cơ
hội lớn cho các nước đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, trong đó có Việt Nam. Vấn đề đặt ra là Việt
Nam có giải quyết được những thách thức về trình độ lao động, năng suất thấp để sẵn sàng cho một giai
đoạn mới trên nền tảng khoa học công nghiệp 4.0?
Từ khóa: Cách mạng công nghiệp 4.0, năng suất lao động, kinh tế tri thức
There is now a revolution developing on
a base of 4.0 technology platform. This is a
great opportunity for countries including
Vietnam to accelerate industrialization and
modernization. However, the problem is that
if Vietnam is able to address the challeges of
labor capacity and productivity to get ready
for a new phase of industrial science 4.0.
Keywords: Industrial Revolution 4.0, productivity,
intellectual economy
