66
KẾ TOÁN - KIỂMTOÁN
Về hệ thống văn bản pháp luật
Hiện nay, tại Việt Nam việc tồn tại song song
chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán. Một mặt
nó thể hiện sự hội nhập của Việt Nam với thông
lệ chung của kế toán quốc tế, một mặt thể hiện sự
quản lý thống nhất của Nhà nước về kế toán. Hệ
thống pháp lý kế toán này mang dáng dấp đạo luật
nên việc vận dụng chuẩn mực kế toán ở Việt Nam
không thể theo mô hình Anglo - Saxon với tính linh
hoạt cao về nghề nghiệp.
Các nguyên tắc kế toán hiện hành được quy chiếu
vào chế độ kế toán. Theo đó, Nhà nước có vai trò kiểm
soát kế toán về phương pháp đo lường, đánh giá, soạn
thảo và trình bày báo cáo; Việc soạn thảo, ban hành các
chuẩn mực kế toán và các hướng dẫn thực hiện phải
do các cơ quan nhà nước thực hiện và được đặt trong
các bộ luật hoặc các văn bản pháp lý dưới luật. Do vậy,
tính thống nhất trong công tác kế toán cao, biểu hiện
qua việc tồn tại hệ thống tài khoản kế toán thống nhất,
biểu mẫu tài chính thống nhất.
Bên cạnh đó, các quy định về pháp luật thuế cũng
có ảnh hưởng đối với công tác kế toán. Tại các DN
ở Việt Nam, công việc ghi nhận và đo lường kế toán
thường dựa trên cơ sở quy định của thuế, dẫn đến
không có sự khác biệt rõ ràng giữa lợi nhuận kế toán
và thuế. Nhận thức đó đã ăn sâu và tác động rất lớn
vào hành vi của người làm kế toán, dù những cải cách
gần đây đã thay đổi tác động của thuế đối với kế toán.
Bản thân cơ quan thuế cũng như cán bộ thuế cũng
chưa nắm đầy đủ về các chuẩn mực kế toán, nên có
những tranh luận giữa các DN và cơ quan thuế khi cơ
quan thuế nhận báo cáo tài chính của DN.
Về kinh nghiệm và trình độ của kế toán viên
Lịch sử phát triển của kế toán các nước cho thấy,
Những vướng mắc khi áp dụng
chuẩn mực kế toán tại các doanh nghiệpViệt Nam
Đến nay, Việt Nam đã xây dựng và ban hành
được 26 chuẩn mực kế toán. Những chuẩn mực kế
toán này được xây dựng dựa trên các chuẩn mực kế
toán quốc tế nhằm đảm bảo hệ thống chuẩn mực kế
toán Việt Nam đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.
Doanh nghiệp (DN) Việt Nam áp dụng các chuẩn
mực kế toán là một biện pháp cần thiết để đáp ứng
tính minh bạch và phản ánh sự chính xác trong các
báo cáo tài chính của mình, đồng thời phản ánh
được các giao dịch của nền kinh tế thị trường. Tuy
nhiên, từ việc ban hành chuẩn mực kế toán đến việc
áp dụng các chuẩn mực kế toán là cả quá trình và
gặp nhiều vướng mắc, hạn chế như hệ thống pháp
luật, văn hóa, trình độ và năng lực kế toán viên, quy
mô DN, hoạt động thị trường tài chính…
MỘT SỐVẤNĐỀ ĐẶT RA KHI ÁP DỤNG
CHUẨNMỰC KẾ TOÁNTẠI CÁC DOANHNGHIỆPVIỆT NAM
ThS. NGUYỄN THỊ KIỀU THU
- Cao đẳng Kinh tế - Kế hoạch Đà Nẵng
Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) được xây dựng dựa trên các chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS/IFRS) từ
những năm 2000 đến 2005 theo nguyên tắc vận dụng có chọn lọc thông lệ quốc tế, phù hợp với đặc điểm
nền kinh tế và trình độ quản lý của doanh nghiệp Việt Nam tại thời điểm ban hành chuẩn mực. Trong quá
trình áp dụng thực tiễn, không ít doanh nghiệp đang gặp khó khăn và yêu cầu đặt ra là cần có giải pháp
khắc phục những hạn chế để doanh nghiệp thuận lợi hơn trong thực hiện áp dụng các chuẩn mực kế toán.
Từ khóa: Chuẩn mực kế toán, doanh nghiệp, kế toán viên, hệ thống tài khoản
The Vietnam Accounting Standards
(VAS) is based on international accounting
standards (IAS / IFRS) from 2000 to 2005
in accordance with the local characteristics of
Vietnam economy and management capacity.
However, there have been many businesses
facing difficulties upon applying this standard
that requires to remove barriers for more
favorable conditions.
Key words: Accounting standards, business,
accountant, account system
