TÀI CHÍNH -
Tháng 3/2015
133
Thậm chí, nhiều trường hợp như dự án Vĩnh Tân
2 và Duyên Hải 1 do EVN không đủ vốn đối ứng
đã gặp vướng mắc trong việc vay vốn nước ngoài.
Chưa kể, thời gian từ khi bắt đầu triển khai để
đàm phán ký kết cho đến khi hợp đồng có hiệu lực
giải ngân tương đối dài, ảnh hưởng lớn đến tiến độ
thực hiện các dự án. Chẳng hạn, năm 2013, mặc dù
đã được Thủ tướng Chính phủ giao cho các ngân
hàng thương mại trong nước thu xếp vốn (có bảo
lãnh Chính phủ) nhưng nhiều dự án, thậm chí các
dự án có tầm quan trọng đặc biệt trong việc đảm
bảo cung cấp đủ điện cho khu vực phía nam vẫn
không thể vay được vốn.
Thu hút vốn xã hội hóa vào phát triển
công trình điện
Rõ ràng, giải được bài toán về vốn sẽ cơ bản
giải quyết được vấn đề tiến độ. Việc tiến tới một
khung giá điện mang tính thị trường nhằm thu hút
đầu tư đang được xem là giải pháp cơ bản để giải
quyết tận gốc bài toán thiếu điện. Hiện Bộ Công
Thương đã giao cho Cục Điều tiết điện lực và Vụ
Năng lượng xây dựng lộ trình giá điện đến năm
2020 trên cơ sở tiệm cận với chi phí dài hạn của hệ
thống điện. Dự kiến, từ nay đến năm 2020, giá điện
sẽ được điều chỉnh lên 8-9 cent/kWh nhằm thu hút
các nhà đầu tư vào ngành Điện.
Một trong những giải pháp nữa cũng đã được
tính tới trong Quy hoạch điện VII, đó là các dự án
điện theo các phương thức như: Đối tác Đổi mới
Sáng tạo (IPP); xây dựng - kinh doanh - chuyển
giao (BOT); xây dựng - sở hữu - vận hành (BOO)…
chiếm tỷ trọng ngày càng lớn, cho nên Nhà nước
sẽ tạo điều kiện tối đa để triển khai các dự án đầu
tư xây dựng nguồn điện không sử dụng vốn ngân
sách nhà nước.
Để tạo điều kiện hỗ trợ cho DN ngành Điện
phục hồi và ổn định sản xuất kinh doanh trong
bối cảnh hội nhập, Hiệp hội Năng lượng Việt Nam
cũng đã đề xuất với chính phủ một số vấn đề sau:
Thứ nhất,
ưu tiên cho các “trụ cột” EVN vay
nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, vốn ODA vào
triển khai phát triển các dự án điện và thực hiện
bảo lãnh cho các hợp đồng vay vốn nước ngoài của
EVN.
Thứ hai,
nghiên cứu cho phép các dự án điện
được vay vốn tín dụng ưu đãi trong nước phục vụ
di dân tái định cư và chế tạo thiết bị nội địa…
Thứ ba,
kiên trì thực hiện lộ trình điều chỉnh giá
điện theo cơ chế thị trường, nhằm đảm bảo cho
EVN cân bằng được tài chính, bổ sung nguồn vốn
đầu tư, đồng thời khuyến khích các thành phần
kinh tế trong nước cũng như ngoài nước tham gia
đầu tư, phát triển các dự án nguồn điện.
Quy hoạch điện VII cũng đã đặt ra mục tiêu,
đến năm 2030 nguồn điện hạt nhân sẽ chiếm
10,1% tổng sản lượng điện sản xuất. Mục tiêu này
được đánh giá là đúng đắn, hướng tới bảo đảm
ổn định cung cấp điện trong tương lai, khi nguồn
năng lượng sơ cấp trong nước bị cạn kiệt. Tuy
nhiên, nguồn nhiên liệu cho điện hạt nhân cũng
phải nhập từ nước ngoài, cho nên việc tính toán
để chủ động nhiên liệu cũng rất quan trọng. Do
vậy, bên cạnh tổng sơ đồ vốn, theo các chuyên gia
cũng cần có thêm tổng sơ đồ năng án để kiến nghị
quyết định về tiến độ các dự án trong Quy hoạch
được duyệt. Theo tính toán của Quy hoạch điện
VII, đến năm 2020, tổng công suất nhiệt điện than
chiếm 46,8% sản lượng điện sản xuất và đến năm
2030, con số này sẽ tăng lên 56,4% và 171 triệu
tấn than tiêu thụ. Như vậy, việc phát triển các
nhà máy điện sử dụng khí thiên nhiên hóa lỏng
sẽ rất được chú trọng với mục tiêu đến năm 2020,
công suất nguồn điện sử dụng khí thiên nhiên hóa
lỏng khoảng 2.000 MW, đến năm 2030 sẽ tăng lên
khoảng 6.000 MW… Tuy nhiên, tuổi đời của các
mỏ khí chỉ tồn tại 15-20 năm, vì vậy, việc xây dựng
nhà máy tuabin khí cũng phải tính toán kỹ, đảm
bảo tính hợp lý trong khâu đầu tư.
Tóm lại, để đạt được các mục tiêu nêu trên, cần
phải có cơ chế chính sách và chế tài thực hiện để
thúc đẩy các địa phương nhanh chóng vào cuộc,
qua đó tạo sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền
địa phương với chủ đầu tư. Có như vậy mới đẩy
mạnh khuyến khích nhà đầu tư tham gia, đa dạng
hóa các dòng vốn từ xã hội.
Tài liệu tham khảo:
1. Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 110/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng
Chính phủ về việc Phê duyệt Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai
đoạn 2006 - 2015 có xét đến năm 2025;
2. Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 176/2004/QĐ-TTg của Thủ tướng
Chính phủ về việc phê duyệt chiến lược phát triển ngành Điện Việt Nam
giai đoạn 2004 – 2010, định hướng đến năm 2020;
2. Các website: petrotimes.vn; evn.com.vn; tapchitaichinh.vn; vnexpress.vn…
Theo quy hoạch điện VII, giai đoạn 2011 -
2020, ngành Điện sẽ cần khoảng 929,7 nghìn
tỷ đồng (tương đương với 48,8 tỷ USD, trung
bình mỗi năm cần khoảng 4,88 tỷ USD) vốn
đầu tư. Trong đó, đầu tư vào nguồn điện là
619,3 nghìn tỷ đồng, đầu tư vào lưới điện là
210,4 nghìn tỷ đồng.
