TÀI CHÍNH -
Tháng 3/2015
91
Khó khăn trong thu hút FDI vào nông nghiệp
Xuất phát từ thực tiễn và vị trí chiến lược của
nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong sự nghiệp
công nghiệp hoá, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ
tổ quốc; đồng thời, thực hiện nhiệm vụ “Đổi mới mô
hình tăng trưởng và tái cơ cấu lại nền kinh tế theo
hướng từ chủ yếu phát triển theo chiều rộng sang
phát triển hợp lý giữa chiều rộng và chiều sâu” đề
ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI, ngành
Nông nghiệp đã xây dựng Đề án “Tái cơ cấu ngành
Nông nghiệp theo hướng nâng cao chất lượng, giá
trị gia tăng và phát triển bền vững” và đã được Thủ
tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 899/
QĐ-TTg ngày 10/6/2013. Trong đó, xác định mục tiêu
tái cơ cấu ngành Nông nghiệp là “một hợp phần
của tái cơ cấu tổng thể nền kinh tế quốc dân”, “thực
hiện tái cơ cấu nông nghiệp vừa phải theo cơ chế thị
trường, vừa phải đảm bảo các mục tiêu cơ bản về
phúc lợi cho nông dân và người tiêu dùng”.
Để thực hiện hiệu quả mục tiêu đặt ra trong đề
án, đòi hỏi phải huy động tối đa mọi nguồn lực. Tuy
nhiên, trước bối cảnh nguồn vốn ngân sách nhà nước
còn hạn chế, nguồn vốn ODAđang có xu hướng giảm
sút, việc huy động nguồn vốn từ các doanh nghiệp
(DN), hợp tác xã, hộ gia đình gặp nhiều khó khăn...
thì tăng cường thu hút nguồn vốn FDI trong nông
nghiệp và quản lý sử dụng hiệu quả nguồn lực này
là vấn đề được Đảng và Nhà nước quan tâm hàng
đầu và ưu tiên thực hiện từ nay đến năm 2020. Theo
tinh thần đó, Đảng và Nhà nước đã ban hành hàng
loạt chính sách liên quan đến thu hút FDI tạo ra môi
trường pháp lý thông thoáng đầu tư kinh doanh. Tuy
nhiên, dòng vốn FDI vào lĩnh vực nông – lâm - ngư
nghiệp đến nay còn hết sức hạn chế, các dự án FDI
nông nghiệp nhỏ cả về quy mô lẫn tỷ trọng vốn đầu
tư so với tổng FDI của cả nước, chưa tương xứng
với tiềm năng cũng như thế mạnh phát triển của
nền nông nghiệp Việt Nam. Thống kê của Cục Đầu
tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho thấy, tỷ
trọng vốn FDI trong nông nghiệp thấp, chỉ chiếm 3%
tổng dự án, 1,49% tổng vốn đăng ký và có xu hướng
ngày càng giảm. 15 năm trước đây, FDI vào nông -
lâm - ngư nghiệp chiếm tới 15% trong tổng vốn đầu
tư FDI của cả nước nhưng trong vòng 3 năm trở lại
đây, chỉ chiếm chưa đến 0,5%. Bên cạnh đó, các dự án
FDI lĩnh vực nông nghiệp phần lớn có quy mô nhỏ.
Nếu như quy mô vốn đầu tư bình quân một dự án
FDI khoảng 14,7 triệu USD, thì một dự án FDI nông
nghiệp chỉ đạt 6,6 triệu USD.
Mặt khác, so với hoạt động FDI trong các lĩnh
vực khác, hiệu quả thực hiện các dự án trong lĩnh
vực này còn rất hạn chế. Việc phân bổ vốn FDI trong
nông nghiệp cũng không đồng đều. Các dự án FDI
tập trung chủ yếu ở các dự án thu hồi vốn nhanh
như chăn nuôi, chế biến thức ăn chăn nuôi, trồng
rừng, chế biến gỗ và lâm sản, thủy sản. Trồng rừng
và chế biến gỗ chiếm khoảng 78% tổng vốn FDI vào
nông nghiệp; trong khi các ngành chế biến nông sản,
thủy sản còn rất khiêm tốn. Ngoài ra, các dự án FDI
trong lĩnh vực nông nghiệp lại chủ yếu đến từ các
nhà đầu tư của khu vực châu Á, có nền công nghệ
chưa thực sự phát triển cao như: Thái Lan, Đài Loan,
Indonesia…
Ngay cả công tác vận động, xúc tiến đầu tư các
DN nước ngoài đầu tư nguồn vốn FDI vào lĩnh vực
nông - lâm - ngư nghiệp cũng chưa thực sự hiệu
quả, chưa có sự kết nối toàn quốc; danh mục các
dự án ưu tiên kêu gọi đầu tư FDI trong ngành cũng
ĐỒNGBỘ CÁC GIẢI PHÁP THUHÚT NGUỒNNGOẠI LỰC
VÀOPHÁTTRIỂNNÔNGNGHIỆP
ThS. NGUYỄN THỊ KIM OANH
Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào lĩnh vực nông - lâm - ngư nghiệp ở Việt
Nam hiện nay vẫn còn hết sức hạn chế. Các dự án đều nhỏ cả về quy mô lẫn tỷ trọng vốn
đầu tư so với tổng FDI của cả nước và chưa tương xứng với tiềm năng cũng như thế mạnh
phát triển của nền nông nghiệp Việt Nam.
