TÀI CHÍNH -
Tháng 3/2015
93
Thực tế phòng, chống rửa tiền tại Việt Nam
Việc nền kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu
rộng với các nền kinh tế trên thế giới, đã mở ra rất
nhiều cơ hội cho ngành ngân hàng. Bên cạnh những
cơ hội thì hệ thống ngân hàng cũng đang phải đối
mặt với không ít thách thức như: Công nghệ còn
tương đối lạc hậu, hiệu quả điều hành thấp, năng lực
cạnh ở các ngân hàng còn yếu, tạo nhiều kẽ hở cho
bọn tội phạm tấn công vào hệ thống tài chính ngân
hàng để thực hiện hành vi rửa tiền. Ứng phó với tình
hình này, thời gian qua, Việt Nam đã rất nỗ lực trong
việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, tăng cường từ
năng lực cho các thể chế tham gia đấu tranh phòng,
chống rửa tiền (PCRT) cho đến thu thập, phân tích
và chuyển giao thông tin liên quan đến rửa tiền…
Luật PCRT được Quốc hội Việt Nam thông qua ngày
18/6/2012 (có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2013) là bước
tiến quan trọng trong việc hoàn thiện khuôn khổ
pháp lý cho hoạt động PCRT ở Việt Nam, góp phần
minh bạch hóa nền tài chính quốc gia.
Cùng với quá trình kiện toàn về khuôn khổ pháp
lý, hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) cũng đã
triển khai mạnh mẽ công tác PCRT trong hệ thống.
Nhiều ngân hàng đã ban hành các quy định riêng liên
quan đến công tác PCRT và tổ chức các khóa đào tạo
cho các cán bộ nhằm nâng cao ý thức về PCRT như:
Tuân thủ và xử lý vi phạm một cách nghiêm minh;
tăng cường nhận biết đối tượng khách hàng; có những
báo cáo thường xuyên về các giao dịch có giá trị lớn,
giao dịch đáng ngờ, chuyển tiền điện tử; yêu cầu hệ
thống công nghệ thông tin báo cáo lưu trữ thông tin
khách hàng để phục vụ tốt hơn công tác quản lý….
Cho đến nay, đã có một số trường hợp nghi ngờ rửa
tiền được phát hiện, ý thức của các NHTM trong thực
hiện công tác này đã có nhiều tiến bộ rõ rệt.
Tuy nhiên, đặc thù giao dịch tài chính ở Việt Nam
chủ yếu là giao dịch bằng tiền mặt, khiến cho việc
thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động rửa tiền đang
ngày càng trở nên phức tạp và Việt Nam vẫn là địa
chỉ dễ bị tội phạm rửa tiền tìm đến. Hình thức rửa
tiền của tội phạm ngày càng tinh vi và khó nhận diện
hơn, điển hình có thể kể tới một số hành vi như: Các
công ty tại các nước ngoài dùng tiền bất hợp pháp sau
một thời gian phân chia lòng vòng để xóa dấu vết, sau
đó dùng chính số tiền này để mua cổ phiếu của các
NHTM tại Việt Nam; Lợi dụng chính sách kiểm soát
kiều hối nới lỏng của nhà nước để chuyển tiền về Việt
Nam phục vụ các hoạt động phạm pháp, cũng như là
thực hiện các hoạt động rửa tiền; Qua mặt hệ thống
kiểm soát của các ngân hàng bằng cách chia nhỏ tiền
sau đó chuyển dần ra nước ngoài…
Giải pháp tăng cường phòng, chống rửa tiền
Luật Phòng, chống rửa tiền đã đi vào hoạt động,
trong khi thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin
vào PCRT tại các ngân hàng ở Việt Nam vẫn chưa
đáp ứng đủ yêu cầu. Nhận diện được những thách
thức trên, NHNN và hệ thống NHTM đã chủ động
phối hợp với Cơ quan Công an cùng ban, ngành chức
năng tham mưu cho Chính phủ thực hiện nhiều biện
pháp PCRT. Mới đây nhất, NHNN cũng đã ban hành
Thông tư 31/2014/TT-NHNN ngày 11/11/2014 có hiệu
lực từ ngày 26/12/2014 về việc sửa đổi bổ sung một
số điều của Thông tư số 35/2013/TT-NHNN ngày
31/12/2013 hướng dẫn thực hiện một số quy định về
PCRT nhằm hướng dẫn đầy đủ và cụ thể hơn nữa các
NÂNG CAOHOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG RỬA TIỀN
TRONGHỆTHỐNGNGÂNHÀNG ỞVIỆTNAM
ThS. NGUYỄN THỊ TÌNH, LÝ THỊ THÚY
Trong xu thế hội nhập, hoạt động ngân hàng không những chịu áp lực về kinh tế mà còn
chịu áp lực ngày càng gia tăng của các tội phạm liên quan đến hoạt động ngân hàng,
trong đó có tội phạm rửa tiền. Từ thực tiễn khảo sát cơ sở pháp lý và thực tiễn, bài viết đề
xuất những giải pháp để nâng cao hoạt động phòng, chống rửa tiền trong hệ thống ngân
hàng Việt Nam.
