82
DIỄN ĐÀN KHOA HỌC
quan đến lĩnh vực ngân hàng đã cho thấy quyết tâm
của Chính phủ và NHNN trong việc dứt khoát loại
bỏ sở hữu chéo và lợi dụng ngân hàng để cho vay
sân sau, ra khỏi hệ thống tài chính.
Triển vọng năm 2015
Tại Nghị quyết 01/NQ-CP của Chính phủ về
những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều
hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
và dự toán ngân sách nhà nước năm 2015, Chính
phủ đã yêu cầu NHNN tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu
lại hệ thống các TCTD theo hướng: Nâng cao năng
lực quản trị, điều hành, quản trị rủi ro, hệ thống
kiểm toán, kiểm soát nội bộ đi đôi với tiếp tục hiện
đại hóa công nghệ ngân hàng; ban hành các chuẩn
mực về hoạt động ngân hàng phù hợp với thông lệ
quốc tế; Tạo điều kiện thúc đẩy nhanh các phương
án sáp nhập, hợp nhất, mua lại các TCTD trên cơ sở
tự nguyện theo đúng quy định của pháp luật; Tiếp
tục đẩy mạnh xử lý có hiệu quả tình trạng sở hữu
chéo. Bên cạnh đó, theo NHNN, kể từ năm 2015, hệ
thống TCTD sẽ bước vào giai đoạn 2 của quá trình
sắp xếp và tái cơ cấu, trong đó, nửa đầu năm 2015
được xác định là thời gian cao điểm và tất cả các
ngân hàng lớn phải vào cuộc.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia tài chính – ngân
hàng, để tái cấu trúc ngân hàng đạt hiệu quả cao, cần
tiếp tục triển khai đồng bộ một số biện pháp sau:
Một là,
muốn tái cơ cấu hệ thống ngân hàng
thành công đòi hỏi quá trình tái cơ cấu nền kinh tế
phải diễn ra đồng bộ, tức là phải có những cải cách
pháp lý sâu rộng gắn liền với các cấu phần khác của
toàn bộ chương trình tái cấu trúc nền kinh tế như tái
cấu trúc DNNN, tái cấu trúc đầu tư công, tái cơ cấu
nông nghiệp, cải cách hành chính... Điều này cũng
đồng nghĩa với việc, cần sự tổng hòa của các giải
pháp từ cả nền kinh tế chứ không riêng hệ thống
ngân hàng.
Hai là,
tạo điều kiện đẩy nhanh hoạt động mua
bán và sáp nhập các TCTD trên cơ sở tự nguyện
và đúng luật. Trong đó, vai trò của các NHTM nhà
nước chi phối vốn sẽ rất lớn khi tham gia vào quá
trình sáp nhập, hợp nhất và mua lại những đơn vị
yếu kém. Theo đó, tất cả những ngân hàng yếu kém,
không có triển vọng phục hồi cần phải xử lý dứt
điểm, kể cả khi phải áp dụng các biện pháp giải thể,
phá sản hoặc các biện pháp can thiệp bắt buộc khác.
Bên cạnh đó, cần khuyến khích các ngân hàng lớn
như: Vietcombank, BIDV hay Vietinbank tham gia
sáp nhập với các ngân hàng có quy mô nhỏ hơn để
vừa hỗ trợ, vừa tăng quy mô và “kéo” nhau cùng
phát triển… Thu hút các nhà đầu tư nước ngoài,
đặc biệt khuyến khích các TCTD nước ngoài tham
gia hợp tác kinh doanh, mua lại các TCTD yếu kém
trong nước.
Ba là,
cần thiết lập “kỷ luật, kỷ cương tài chính”
trên lĩnh vực ngân hàng, qua việc tiếp tục tăng
cường thanh tra giám sát đảm bảo an toàn hệ thống
các TCTD; kiên quyết xử lí sở hữu chéo và tăng
cường áp dụng các chuẩn mực quốc tế. Trong những
năm qua, tình trạng vốn ảo, méo mó trong quản trị,
“vòng vèo” trong sở hữu cổ phần… đã và đang đe
dọa đến mức độ an toàn của toàn hệ thống ngân
hàng. Do đó, để thực hiện Nghị quyết 01/NQ-CP
năm 2015 của Chính phủ, NHNN cần mạnh tay với
sở hữu chéo, tích cực kiểm tra gia sát hoạt động của
toàn hệ thống, rà soát vốn thực có của các NHTM để
giám sát tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu, thực hiện quản
trị rủi ro theo Basel II.
Bốn là,
đề xuất tăng tiềm lực tài chính và quyền
hạn cho VAMC, tạo môi trường thông thoáng hơn
cho hoạt động của Công ty này. Theo đó, cần tiếp
tục tăng thêm quy mô và tiềm lực tài chính cho
VAMC để Công ty này đủ sức để góp phần xử lí
nợ xấu. Bên cạnh đó, cần tiếp tục tháo gỡ về mặt cơ
chế trong việc mua bán nợ xấu theo hướng giao cho
VAMC thực quyền trong vai trò chủ nợ khi mua nợ
xấu của NHTM.
Năm là,
đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông
tin. Để hạn chế được rủi ro, bên cạnh yếu tố con
người thì công nghệ cũng hỗ trợ rất tích cực cho
ngân hàng. Vì hoạt động ngân hàng hiện nay là hoạt
động dịch vụ cao cấp về mặt trí tuệ con người và thể
hiện tính hiện đại hóa công nghệ thông tin, thúc đẩy
hệ thống thanh toán điện tử và việc đẩy mạnh công
nghệ thông tin giúp ngân hàng giảm tiếp xúc trực
tiếp với khách hàng, nâng cao năng lực cạnh tranh
trong xu thế hội nhập...
Tài liệu tham khảo:
1. Nghị quyết 01/NQ-CP của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu
chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán
ngân sách Nhà nước năm 2015;
2. Báo cáo của NHNN, một số ngân hàng thương mại năm 2014;
3. Số liệu, thông tin từ các website:
,
,
.
Sau khi tái cơ cấu, toàn hệ thống ngân hàng
đã giảm 7 tổ chức tín dụng, 2 chi nhánh ngân
hàng liên doanh, 4 chi nhánh ngân hàng nước
ngoài, 5 quỹ tín dụng nhân dân thông qua sáp
nhập, hợp nhất, thu hồi giấy phép, chuyển đổi
hình thức hoạt động.
