92
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
chưa đầy đủ và chi tiết... theo Bộ Nông nghiệp và
Phát triển Nông thôn những nguyên nhân cốt lõi
khiến cho khu vực nông nghiệp chưa thu hút được
nguồn lực là do:
Thứ nhất,
hoạt động sản xuất khu vực nông nghiệp
thường gặp nhiều rủi ro hơn các lĩnh vực khác, do
chịu ảnh hưởng lớn bởi thời tiết; thiếu đảm bảo về
kết cấu hạ tầng, đất đai và nguồn nhân lực, nguồn
cung cấp nguyên liệu, bảo vệ sản phẩm trước khi thu
hoạch và tiêu thụ sản phẩm;
Thứ hai,
nền nông nghiệp Việt Nam vẫn mang tính
sản xuất nhỏ manh mún, tự cung, tự cấp, thiếu tính
chuyên môn; Chưa có phương thức hợp tác phù hợp
với tính chất, trình độ của nông dân; Thiếu tính liên
kết bao gồm cả liên kết dọc theo chuỗi ngành hàng và
liên kết ngang một cách ổn định và bền vững;
Thứ ba,
chính sách, chiến lược, định hướng thu
hút FDI vào lĩnh vực nông nghiệp cũng chưa được
xác định rõ ràng, còn thiếu và bất cập; do đó, chưa
thật sự hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài. Minh chứng
là, vào năm 2010, Chính phủ đã ban hành Nghị định
61/2010/NĐ-CP thu hút DN đầu tư vào nông nghiệp,
nông thôn song cũng chỉ có 1,63% DN đầu tư vào
khu vực này.
Để đẩy mạnh thu hút nguồn ngoại lực phát triển
nông nghiệp hiệu quả
Để thực hiện mục tiêu và những định hướng cơ
bản trong thu hút FDI vào lĩnh vực nông - lâm - ngư
nghiệp cần có các giải pháp đồng bộ sau:
Thứ nhất,
nâng cao hiệu quả và chất lượng công
tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển của
từng ngành /sản phẩm. Tiến hành rà soát, xây dựng
quy hoạch các vùng nguyên liệu, các cụm chế biến
sản phẩm nông nghiệp, thủy sản theo hướng hiện
đại, tăng giá trị gia tăng và sức cạnh tranh của các
sản phẩm nông nghiệp, thủy sản của Việt Nam. Ứng
dụng công nghệ sinh học vào sản xuất các giống mới
có hiệu quả cao, bền vững, bảo vệ môi trường, các dự
án phục vụ nông nghiệp nông thôn. Xây dựng hàng
rào kỹ thuật đối với việc nhập khẩu, phân phối các
sản phẩm nông nghiệp, thủy sản, thuốc bảo vệ thực
vật, các chế phẩm nông nghiệp…
Thứ hai,
hoàn thiện cơ chế, chính sách về khuyến
khích FDI trong lĩnh vực nông - lâm - ngư nghiệp.
Bên cạnh những giải pháp tổng thể về phát triển
nông nghiệp, nông thôn đã được xác định trong kế
hoạch của Ngành, cần xây dựng hệ thống các cơ chế,
chính sách đồng bộ nhằm khuyến khích FDI vào lĩnh
vực nông - lâm - ngư nghiệp theo những hướng cơ
bản sau:
- Hỗ trợ, ưu đãi đối với hoạt động FDI trong lĩnh
vực nông - lâm - ngư nghiệp theo hướng xây dựng
chính sách khuyến khích FDI vào lĩnh vực này theo
hướng vừa đảm bảo duy trì mục tiêu phát triển kinh
tế - xã hội của Việt Nam, vừa phù hợp với các cam
kết quốc tế.
- Phát triển nhanh thị trường vốn, tín dụng ngay
tại các vùng nông thôn và mở rộng hệ thống hoạt
động xúc tiến thương mại; xây dựng sàn giao dịch
nông sản, lập quỹ dự trữ nông sản; hỗ trợ người sản
xuất xây dựng thương hiệu nông sản; thiết lập hệ
thống kinh doanh trên mạng và tăng cường hệ thống
thông tin thị trường nông sản.
- Tiến hành quy hoạch và lập kế hoạch sử dụng
đất ở từng địa phương theo yêu cầu mới, để khai thác
tốt nhất quỹ đất chưa sử dụng và nâng cao hiệu quả
sử dụng tổng quỹ đất nông nghiệp hiện tại.
- Khuyến khích đầu tư phát triển các vùng nguyên
liệu trong nước và phát triển cơ sở hạ tầng nông
nghiệp. Thiếu quy hoạch và đảm bảo nguyên liệu
cho chế biến sẽ làm cho các dự án FDI trong lĩnh vực
này thiếu tính khả thi...
Thứ ba,
cần có biện pháp cụ thể để tăng cường đầu
tư phát triển cơ sở hạ tầng cho khu vực nông nghiệp,
nông thôn. Tăng mạnh đầu tư ngân sách nhà nước
và đảm bảo 5 năm sau cao gấp 2 lần 5 năm trước,
tạo điều kiện để cơ sở hạ tầng đi trước một bước để
đón các nhà đầu tư nước ngoài hướng tới nông - lâm
- ngư nghiệp.
Thứ tư,
cần phải có chương trình đào tạo, bồi
dưỡng nhiều mặt cho lực lượng lao động hiện tại
cũng như đối với lực lượng lao động tương lai, gồm
cả cán bộ quản lý nhà nước về FDI, cán bộ tham gia
quản lý DN FDI và người lao động trong các DN có
vốn FDI trong lĩnh vực này.
Thứ năm,
tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác
vận động, xúc tiến FDI vào lĩnh vực nông - lâm - ngư
nghiệp.
Tây Nguyên
21%
B
ắ
c Trung B
ộ
và
duyên h
ả
i mi
ề
n
Trung
17%
Đ
ồ
ng b
ằ
ng Sông
H
ồ
ng
8%
Đ
ồ
ng b
ằ
ng Sông
C
ử
u Long
17%
Đông Nam B
ộ
29%
Trung du và mi
ề
n
núi phía B
ắ
c
8%
CƠ CẤU DỰ ÁN FDI THEO VÙNG (%)
Nguồn: Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
