16
chính sách tài chính với doanh nghiệp khởi nghiệp ở việt nam
chung và chính sách ưu đãi thuế đối với DN khởi
nghiệp nói riêng.
Thứ hai,
Việt Nam không ưu đãi thuế cho tất cả
DN khởi nghiệp mà chỉ ưu đãi thuế cho DN nhỏ
và vừa khởi nghiệp sáng tạo. Điều này có 2 hàm
ý chính sách: (i) Việt Nam không ưu đãi thuế cho
DN thành lập mới mà ưu đãi thuế cho DN thành
lập mới đáp ứng điều kiện là DN khởi nghiệp
sáng tạo; (ii) Việt Nam chỉ ưu đãi thuế cho DN
nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo chứ không ưu
đãi thuế cho DN lớn khởi nghiệp sáng tạo. Như
vậy, quy định ưu đãi thuế đối với DN khởi nghiệp
của Việt Nam hiện nay khá tương đồng với các
nước trên thế giới.
Ở một số nước khác, tuy không công bố rõ là hỗ
trợ DN nhỏ và vừa khởi nghiệp nhưng khi đưa ra
các tiêu chí để được hỗ trợ lại hàm ý hỗ trợ DN nhỏ
và vừa khởi nghiệp. Theo Nishith Desai Associates
(2016), ở Ấn Độ DN khởi nghiệp được hỗ trợ phải
thỏa mãn đồng thời 3 điều kiện sau: (1) Được thành
lập trước đó không quá 5 năm; (2) Doanh thu của
năm tài chính bất kỳ từ ngày thành lập đến ngày xét
hỗ trợ không quá 250.000.000 Rupee, tương đương
3.687.810 USD; (3) DN hoạt động trong lĩnh vực đổi
mới, phát triển, triển khai hoặc thương mại hóa sản
phẩm mới, sản xuất hoặc cung ứng dịch vụ dựa trên
công nghệ thông tin hoặc tài sản trí tuệ. Singapore
cũng chỉ hỗ trợ DN khởi nghiệp có doanh thu từ
300.000 đô la Singapore trở xuống. Italia quy định
hỗ trợ DN khởi nghiệp với điều kiện doanh thu năm
không quá 5 triệu Euro.
Thứ ba,
trước khi hình thành chính sách ưu đãi
thuế đối với DN khởi nghiệp sáng tạo, Việt Nam
đã có nhiều chính sách ưu đãi thuế đối với DN và
những chính sách này đã có những phần liên quan
đến DN khởi nghiệp. Cụ thể như sau:
- Thuế suất thuế thu nhập DN ưu đãi 10% trong
thời hạn 15 năm, miễn thuế 4 năm và giảm thuế
thu nhập DN 9 năm áp dụng đối với thu nhập từ
dự án đầu tư mới trong một số lĩnh vực công nghệ
cao, công nghiệp hỗ trợ… Nghĩa là, ngay cả khi
chưa ban hành chính sách ưu đãi thuế riêng cho
DN khởi nghiệp thì một DN khởi nghiệp có dự án
đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao, công nghiệp hỗ
trợ cũng đã được hưởng thuế suất ưu đãi và miễn,
giảm thuế có thời hạn. Công nghệ là đặc điểm hàng
đầu của DN khởi nghiệp nên khả năng một DN
khởi nghiệp được hưởng hình thức ưu đãi thuế
hiện nay là khá cao.
- Thuế suất thuế thu nhập DN ưu đãi 17% trong
thời hạn 10 năm, miễn thuế 2 năm và giảm thuế thu
nhập DN 4 năm áp dụng đối với thu nhập từ dự án
đầu tư mới trong lĩnh vực sản xuất thép cao cấp; sản
xuất sản phẩm tiết kiệm năng lượng; sản xuất thiết
bị tưới tiêu; sản xuất sản phẩm truyền thống… Như
vậy, một DN bất kỳ trong đó có DN khởi nghiệp
nếu có dự án đầu tư vào những lĩnh vực trên thì
được hưởng ưu đãi thuế.
Đề xuất khuyến nghị
Trên cơ sở phân tích lý luận và thực tiễn chính
sách ưu đãi thuế cho DN khởi nghiệp và thực trạng
chính sách ưu đãi thuế đối với DN khởi nghiệp cho
thấy, cần tiếp tục hoàn thiện chính sách ưu đãi thuế
đối với DN khởi nghiệp trên các phương diện sau:
-
Hoàn thiện quy định về điều kiện và thủ tục xác
định DN nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo. Luật Hỗ
trợ DN nhỏ và vừa và Nghị định số 39/2018/NĐ-CP
ngày 11/3/2018 quy định chi tiết về tiêu chí và thủ
tục xác định DN siêu nhỏ, DN nhỏ và DN vừa. Nghị
định số 39/2018/NĐ-CP cũng quy định các phương
thức và điều kiện để DN nhỏ và vừa khởi nghiệp
sáng tạo được lựa chọn để tham gia Đề án hỗ trợ
DN nhỏ và vừa. Tuy nhiên, hiện chưa có quy định
về điều kiện để DN nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo
được hưởng các ưu đãi về thuế. Có thể vận dụng các
phương thức, điều kiện và thủ tục lựa chọn DN nhỏ
và vừa khởi nghiệp sáng tạo tham gia Đề án hỗ trợ
DN nhỏ và vừa để áp dụng cho ưu đãi thuế.
-
Cần sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật về ưu
đãi thuế thu nhập DN. Cụ thể như: (1) Bổ sung quy
định về áp dụng thuế suất ưu đãi đối với DN nhỏ và
vừa ở mức thuế suất 15%; (2) Bổ sung quy định về
miễn thuế, giảm thuế thu nhập DN có thời hạn đối
với cơ sở ươm tạo DN nhỏ và vừa, cơ sở kỹ thuật,
khu làm việc chung hỗ trợ DN nhỏ và vừa và nhà
đầu tư cho DN nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo.
Tài liệu tham khảo:
1. Quốc hội (2017), Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa số 04/2017/QH14;
2. Chính phủ (2018), Quyết định số 844/QĐ-TTg ngày 18/5/2016 về phê
duyệt Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia
đến năm 2025”;
3. Chính phủ (2018), Nghị định số 39/2018/NĐ-CP ngày 11/3/2018 quy định
chi tiết thi hành một số điều của Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa;
4. Lê Minh Hương (2017), “Chính sách tài chính hỗ trợ DN khởi nghiệp: Kinh
nghiệm một số nước và gợi ý cho Việt Nam”, Tạp chí Ngân quỹ quốc gia, số
176, 2/2017;
5. Italian Ministry of Economic Development (2017), The Italian legislation in
support of innovative startups;
6. Nishith Desai Associates (2016), Start-ups: What you need to know;
7. John R. Dearie (2017), The Start-ups Slump: Can Tax Reform Help Revive
Entrepreneurship?
