18
ĐẢM BẢO AN TOÀN VÀ BỀN VỮNG NỢ CÔNG Ở VIỆT NAM
Quy mô nợ công của Việt Nam
Theo các thống kê, thâm hụt ngân sách và nợ
công Việt Nam trong những năm gần đây có xu
hướng tăng nhanh. Cụ thể, thâm hụt ngân sách
là 5,4% GDP vào năm 2012, 6,6% GDP vào năm
2013 và ước tính 5,7% GDP vào năm 2014, cao
hơn so với mức trần 5,0% GDP quy định bởi
Quốc hội cho giai đoạn 5 năm 2011-2015. Cùng
với thâm hụt ngân sách cao là sự gia tăng của nợ
công. Ước tính đến cuối năm 2014, nợ công Việt
Nam đã lên tới khoảng 59,6% GDP và dự kiến
tiệm gần với mức trần nợ công 65% cho phép
vào năm 2015. Nếu so với tổng thu NSNN thì nợ
công đã tăng từ khoảng 1,93 lần trong năm 2011
lên tới 2,81 lần trong năm 2014, tương đương với
mức tăng 45,6% chỉ trong vòng 3 năm.
Bên cạnh quy mô nợ công tăng, nghĩa vụ trả
nợ của Chính phủ (không bao gồm nợ Chính phủ
bảo lãnh) ngày càng lớn. Theo Báo cáo kết quả
thực hiện các giải pháp quản lý nợ công theo
Nghị quyết số 75/2014/QH13 của Chính phủ gửi
Quốc hội ngày 5/6/2015 thì nghĩa vụ trả nợ trực
tiếp của Chính phủ so với tổng thu NSNN là
12,6% vào năm 2013, 13,8% vào năm 2014 và dự
kiến tăng lên 16,1% vào năm 2015. Tuy nhiên,
theo Báo cáo Nợ công số 3 thì nghĩa vụ trả nợ
của Chính phủ (không bao gồm nợ Chính phủ
bảo lãnh) so với tổng thu NSNN lại cao hơn và
có sự gia tăng đột biến trong 3 năm gần đây, lên
21,0% vào năm 2012, 22,4% vào năm 2013 và ước
tính khoảng 24,2% vào năm 2014. Những con số
này đang tiếp cận gần với ngưỡng 25% cho phép
theo Nghị quyết của Quốc hội.
ANTOÀNNỢ CÔNGVÀ SỨC ÉP CẢI CÁCH
PGS., TS. PHẠM THẾ ANH
- Đại học Kinh tế Quốc dân
Thời gian gần đây, vấn đề nợ công được bàn thảo nhiều tại nghị trường của kỳ họp thứ 10,
Quốc hội khóa XIII và thu hút sự quan tâm của dư luận. Thâm hụt ngân sách và nghĩa vụ
trả nợ đang tăng nhanh tiếp tục là trọng tâm của vấn đề. Bài viết phân tích, đánh giá thực
trạng thâm hụt ngân sách và tính an toàn của nợ công Việt Nam, đồng thời đưa ra một số
gợi ý nhằm đảm bảo an toàn của nợ công trong tương lai.
Nguồn: Bản tin Nợ công số 3 và Quyết toán Ngân sách hàng năm của Bộ Tài chính
HÌNH 1: NỢ CÔNG VIỆT NAM 2010–2014
NỢ CÔNG/GDP (%)
NỢ CÔNG/THU NSNN (%)
