TÀI CHÍNH -
Tháng 9/2016
55
kết của chính phủ các nước trong việc tạo dựng môi
trường thuận lợi hơn cho hoạt động sản xuất kinh
doanh, kèm theo đó là sự hấp dẫn đối với nhà đầu tư.
Thứ ba,
cần phải có một loạt các thể chế và chính
sách để có thể quản lý đầu tư công một cách hiệu
quả theo như kinh nghiệm của nước Anh. Thực tế
khó có thể xác định được chính xác lợi ích ròng của
đầu tư công có đủ lớn hay không để kết luận tính
hiệu quả của đầu tư công. Tuy nhiên, xét dưới góc
độ quản lý, đầu tư công thường chỉ được coi là hiệu
quả khi có đủ năng lực và kỷ luật thực hiện ở tất cả
các giai đoạn, bao gồm: chuẩn bị, thẩm định, thực
hiện và đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư công.
Thứ tư,
đầu tư công cần phải được thực hiện hài
hoà với khuôn khổ chính sách phát triển kinh tế -
xã hội cả cấp quốc gia và cấp vùng theo như kinh
nghiệm của nước Anh. Đầu tư công chỉ là một công
cụ chính sách nhằm thực hiện mục tiêu tối cao là phát
triển kinh tế - xã hội ở cả cấp quốc gia và cấp vùng.
Chính vì vậy, đầu tư công không phải là công cụ để
lấy thành tích hoạt động của cơ quan hữu quan, mà
đầu tư công phải hướng đến hiệu quả mang tính nền
tảng và trên diện rộng của cộng đồng.
Bên cạnh đó, m i chính sách chỉ thích hợp để
đạt được một mục tiêu nhất định, nên đầu tư công
không phải là công cụ để thực hiện tất cả hoặc nhiều
mục tiêu cho nền kinh tế. Thay vào đó, đầu tư công
cần được bổ trợ bằng các chính sách khác (như chính
sách ngành, chính sách lao động...) nhằm bảo đảm
việc thực hiện đồng thời và hài hoà nhiều mục tiêu
kinh tế - xã hội. Do vậy, việc kết hợp hiệu quả đầu
tư công với các công cụ chính sách khác - đòi hỏi có
sự điều phối và phối hợp hiệu quả của các cơ quan
chức năng liên quan - trở thành một yêu cầu quan
trọng. Điều này cũng đòi hỏi công tác điều hành
chính sách nói chung phải có sự cân bằng giữa tính
linh hoạt và kỷ luật đối với các nguyên tắc đề ra.
Tài liệu tham khảo:
1. Xây dựng hệ thống giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư công:
sav.gov.vn/3552-1-ndt/xay-dung-he-thong-giam-sat-danh-gia-hieu-
qua-dau-tu-cong.sav;
2. Sharon J. Erenburg, The Jerome Levy Economics Institute of Bard College and
Eastern Michigan University, The Relationship Between Public and Private
Investment, Working Paper No. 85;
3. Takao Fujii Kobe University, Kazuki Hiraga Keio University, Correspondence
Author , Masafumi Kozuka University of Marketing and Department
Science, “Analyses of Public Investment Shock in Japan: Factor Augmented
Vector Autoregressive Approach”;
4. The role of public investment in social and economic development. http://
unctad.org/en/Docs/webdiae20091_en.pdf.
thực hiện công việc này, Bộ Tài chính yêu cầu các
Bộ khác phải ban hành các chiến lược đầu tư của bộ
mình, từ đó giúp Bộ Tài chính có thể đánh giá được
chiến lược về các đề xuất đầu tư. Cơ chế này buộc
các Bộ phải gắn các đề xuất đầu tư với các công trình
hiện có và đánh giá xem xét các công trình mới sẽ
được quản lý và bảo trì như thế nào.
Như vậy, với việc giãn yêu cầu thực hiện báo cáo
rà soát chi tiêu ngân sách của các Bộ (từ 1 năm/1 lần
lên 2 năm/1 lần), Bộ Tài chính tạo thêm dư địa để
tập trung hơn vào các chính sách chiến lược quan
trọng khác trong dài hạn. Đáng chú ý, quá trình trao
đổi, thỏa thuận ngân sách hàng năm giữa Bộ Tài
chính và các bộ khác ở Anh tập trung hơn vào các
mục tiêu chính sách và các sản phẩm đầu ra, thay vì
chỉ tập trung vào yêu cầu bố trí vốn. Tuy nhiên, việc
bố trí vốn cho các dự án ở Vương quốc Anh theo
nguyên tắc dài hạn, song có độ linh hoạt nhất định
để đáp ứng tiến độ yêu cầu công việc.
Một số hàm ý cho Việt Nam
Việt Nam có thể nghiên cứu kinh nghiệm của
Nhật Bản và Vương quốc Anh để đưa ra các biện
pháp quản lý đầu tư công đạt hiệu quả, hạn chế tình
trạng dàn trải. Muốn vậy, cần triển khai thực hiện
một số nội dung sau:
Thứ nhất,
đầu tư công là rất cần thiết trong việc
tạo động lực cho nền kinh tế. Tuy nhiên, khi đạt
được nhiều chuyển biến về kinh tế thì vai trò của
đầu tư công cũng cần được điều chỉnh, từ trực tiếp
can thiệp vào hoạt động sản xuất sang tạo dựng môi
trường kinh doanh thuận lợi. Khi ở mức thu nhập
tốt hơn, hoạt động đầu tư công cũng cần hướng
nhiều hơn vào các ngành hạ tầng xã hội như giáo
dục, y tế, đặc biệt là chăm sóc người cao tuổi... theo
như kinh nghiệm của Nhật Bản.
Thứ hai,
đầu tư vào hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ
thuật (giao thông, năng lượng...) sẽ làm tăng cơ hội
đầu tư, mở rộng kinh doanh và làm giảm chi phí sản
xuất. Trong khi đó, đầu tư vào hạ tầng xã hội (giáo
dục và y tế) góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống
và vốn con người theo như kinh nghiệm của Nhật
Bản. Quan trọng hơn, điều này cũng thể hiện cam
Theo kinh nghiệm của Nhật Bản, đầu tư vào
hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật (giao thông,
năng lượng...) sẽ làm tăng cơ hội đầu tư, mở
rộng kinh doanh và làm giảm chi phí sản xuất.
Trong khi đó, đầu tư vào hạ tầng xã hội (giáo
dục và y tế) góp phần nâng cao chất lượng
cuộc sống.
