TÀI CHÍNH -
Tháng 3/2015
117
gia vào mạng lưới sản xuất so với con số 60% của
Malaysia, Thái Lan; 21% DN nhỏ và vừa tham gia
vào chuỗi giá trị toàn cầu so với tỷ lệ 30% của Thái
Lan, 46% của Malaysia.
Báo cáo cập nhật tình hình phát triển kinh tế Việt
Nam của Ngân hàng Thế giới công bố cuối năm 2014
cũng cho thấy, DN tư nhân Việt Nam vẫn chưa vượt
qua được khó khăn, thách thức mà họ phải đối mặt
trong vài năm trở lại đây. Số lượng DN trong nước
đóng cửa hoặc tạm ngừng hoạt động ngày càng tăng.
Thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến cuối
năm 2014, cả nước có khoảng 650.000 DN đăng ký
thành lập mới, tuy nhiên, chỉ khoảng trên 360.000 DN
đang hoạt động. Như vậy, các DN tư nhân trong nước
rõ ràng đang bị tác động tiêu cực bởi khả năng hạn
chế trong tiếp cận nguồn vốn, do lực cầu nội địa yếu
và môi trường cạnh tranh không bình đẳng với các
DN Nhà nước.
Dồn lực cho khu vực kinh tế tư nhân
Vấn đề đặt ra là phải làm gì để khu vực kinh tế tư
nhân có thể tham gia chuỗi giá trị toàn cầu trong bối
cảnh Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng. Làm
thế nào để Việt Nam trở lại thời kỳ tăng trưởng cao?
Theo giới chuyên gia, không có quốc gia nào có thể
phát triển nếu dựa hoàn toàn hoặc ỷ lại vào khu vực
DNNhà nước và khu vực DN nước ngoài, thành công
tiếp theo của kinh tế Việt Nam sẽ phụ thuộc vào việc
phân bổ tối ưu vốn và các nguồn lực để đạt được hiệu
quả và năng suất cao nhất. Do đó, đã đến lúc Việt
Nam cần dồn lực cho khu vực tư nhân. Và để khu
vực này thực sự phát triển mạnh mẽ về chiều sâu thì
cơ chế chính sách cũng cần phải tiếp tục được đơn
giản hóa và đổi mới. Chính phủ cần quan tâm nhiều
hơn đến kinh tế tư nhân, cải cách thể chế cũng cần tập
trung vào những vấn đề và các thách thức khác mà
khu vực này đang phải đối mặt. Quan trọng là phải
có hướng bồi đắp để DN tư nhân trở thành động lực
chính đối với tăng trưởng kinh tế tốc độ cao, có hiệu
quả kinh tế - xã hội và bền vững. Cụ thể như:
Thứ nhất,
chính sách của Nhà nước cần khuyến
khích mạnh mẽ DN trong nước phát triển để đạt được
mục tiêu đến năm 2020 có khoảng 1 triệu DN; trong
đó, phần lớn là DN vừa và nhỏ có quy mô trung bình
gấp 2, 3 lần hiện nay, hình thành một số tập đoàn lớn
có vốn sở hữu hàng chục, hàng trăm tỷ USD, có năng
lực cạnh tranh cao và có vị thế trong khu vực…
Thứ hai
, Chính phủ cũng cần tiếp tục đẩy mạnh
triển khai những chính sách, biện pháp nhằm tạo điều
kiện để khu vực DN tư nhân có thể tiếp cận nguồn tín
dụng, thông qua quỹ phát triển khu vực DN nhỏ và
vừa hoặc quỹ bảo lãnh tín dụng; đồng thời, khuyến
khích các ngân hàng thươngmại xây dựng các chương
trình riêng cho các DN nhỏ và vừa; xây dựng những
thị trường mới để tạo lập những nguồn vốn này.
Thứ ba
, cần tạo điều kiện bình đẳng cho cả khu vực
nhà nước và khu vực tư nhân bởi hiện nay, khu vực
kinh tế nhà nước được hưởng sự độc quyền, trợ cấp
và tiếp cận đặc biệt về vốn và các nguồn lực – những
đặc quyền không dành cho khu vực tư nhân.
Đặc biệt, để nắn khu vực kinh tế tư nhân phát triển
theo chiều sâu một cách hiệu quả, cần triển khai theo
hai hướng sau:
Một là
, phải tạo ra các sản phẩm, tổ chức sản xuất
kinh doanh trong những ngành nghề có hàm lượng
kỹ thuật, chất xám cao, mang lại giá trị gia tăng cao.
Hai là,
tiến mạnh vào các lĩnh vực dịch vụ cao cấp
như tài chính, ngân hàng, hàng không, bảo hiểm, khai
thác chế biến sâu…
Được biết, để xây dựng khuôn khổ chính sách cho
Chính phủ Việt Nam thực hiện mục tiêu phát triển
khu vực kinh tế tư nhân, hướng tới xây dựng nền
kinh tế bền vững và tự chủ, VCCI đã đề xuất 6 nhóm
hành động; trong đó, đặc biệt nhấn mạnh tới vấn đề
nghiên cứu và xây dựng Luật hỗ trợ DN nhỏ và vừa
với mục tiêu thống nhất khuôn khổ pháp lý cũng như
các chính sách phát triển. Tại Diễn đàn DN Việt Nam
giữa kỳ năm 2014, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn
Tấn Dũng cũng đã phát đi thông điệp: “Chính phủ sẽ
tiếp tục có các biện pháp khuyến khích, tạo điều kiện
thuận lợi nhất để DN tư nhân phát triển và coi đây là
động lực chủ yếu để phát triển nền kinh tế”. Thông
điệp trên một lần nữa được người đứng đầu Chính
phủ khẳng định tại Diễn đàn DN Việt Nam cuối kỳ
năm 2014. Cụ thể là thời gian tới lực lượng DN tư
nhân phải phát triển về số lượng lẫn chất lượng theo
hướng tái cơ cấu nền kinh tế… Hy vọng với những
quyết sách trên sẽ tạo nền tảng vững chắc và cơ hội
cho DN nhỏ và vừa khẳng định mình, bứt phá thành
công trong thời gian tới.
Tài liệu tham khảo:
1. Kỷ yếu Diễn đàn Đối tác phát triển Việt Nam2014: “Đổi mới thể chế kinh tế, tăng
cường khả năng tự chủ và sức cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam”. Năm2014;
2. Tổng cục Thống kê: Báo cáo kết quả điều tra xu hướng kinh doanh của DN năm
2014;
3. Các website: tapchitaichinh.vn, cafef.vn, baocongthuong.vn, gso.gov.vn, sbv.
gov.vn.
Khu vực kinh tế tư nhân được đánh giá là một
trong ba thành phần quan trọng của kinh tế
Việt Nam, chiếm tỷ trọng lớn với hơn 95% tổng
số doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam.
