22
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
trường đại học giảng dạy về tài chính ngân hàng.
Thứ tư,
phát triển cơ sở hạ tầng hỗ trợ hoạt động
tài chính vi mô.
Chính phủ có vai trò quan trọng trong việc phát
triển cơ sở hạ tầng để hỗ trợ cho hoạt động tài chính
vi mô quốc gia. Theo đó, có hai mảng chính, đó
là (i) Phát triển cơ sở hạ tầng phía trước, gồm các
điểm tiếp cận khách hàng như: máy rút tiền tự động
(ATM), chi nhánh bưu điện, đại lý bán lẻ, thiết bị
chuyển tiền tại điểm bán (POS)... (ii) Phát triển cơ sở
hạ tầng phía sau gồm: hệ thống thanh toán bù trừ tự
động, mạng lưới chuyển tiền, mạng thanh toán kết
nối giữa cơ sở bán hàng và chi nhánh giao dịch...
Bên cạnh đó, cũng cần hình thành và phát triển các
tổ chức có các chức năng hỗ trợ khác, chẳng hạn
trung tâm thông tin khách hàng, bảo hiểm tiền gửi,
hệ thống văn bản pháp lý liên quan đến xử lý tài sản
bảo đảm trong tranh chấp (nếu có)....
Có thể nói, từ dịch vụ ban đầu thuần túy là tín
dụng vi mô, chuyển sang phạm vi rộng hơn là Tài
chính vi mô và hiện nay phát triển mở rộng thành
Phổ cập tài chính, có thể nói chương trình hỗ trợ
cho người nghèo, người có thu nhập thấp đang trở
thành xu hướng toàn cầu. Với mục tiêu phục vụ cho
người nghèo, những người không/khó có khả năng
tiếp cận các dịch vụ truyền thống từ các tổ chức tài
chính chính thức, tài chính vi mô đóng vai trò quan
trọng trong công cuộc xóa đói giảm nghèo tại nhiều
quốc gia trên thế giới, cũng như tại Việt Nam. Cùng
với việc ban hành Đề án xây dựng và phát triển hệ
thống tài chính vi mô đến năm 2020, Chính phủ Việt
Nam (ngành Tài chính) và các ngành có liên quan
cần tiếp tục có nhiều hoạt động cụ thể hơn nhằm
đẩy mạnh hoạt động tài chính vi mô, hướng tới phổ
cập tài chính trên bình diện quốc gia.
Tài liệu tham khảo:
1. Chính phủ (2011), Quyết định 2195/QĐ-TTg ngày 06/12/2011 về phê duyệt
Đề án xây dựng và phát triển hệ thống tài chính vi mô tại Việt Nam đến
năm 2020;
2. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ngân hàng phát triển châu Á (2015), Tài
liệu tọa đàm tham vấn hỗ trợ phát triển ngành tài chính vi mô hướng tới
phổ cập tài chính;
3. Quốc hội (2010), Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010;
4. The World Bank (2013), The New Microfinance Handbook.
ban Basel khuyến nghị. Cơ quan thanh tra giám
sát thuộc NHNN cần nghiên cứu ban hành những
hướng dẫn cụ thể hóa các nguyên tắc của Ủy ban
Basel. Trong đó, cần phải nhấn mạnh các quy định
về quyền hạn, phương thức, kỹ năng giám sát thông
qua đó tăng cường vai trò, quyền lực của cơ quan
giám sát; quy định về quản lý các loại rủi ro đặc
thù của tổ chức tài chính vi mô; quy định về hoạt
động được phép, tiêu chuẩn cấp phép cho tổ chức
tài chính vi mô; quy định về quản lý tài sản, dự trữ,
vốn tối thiểu trong tổ chức tài chính vi mô... Đồng
thời, với việc ban hành bộ tiêu chuẩn giám sát hoạt
động tài chính vi mô phù hợp với Việt Nam, cần
tăng cường năng lực của đội ngũ thanh tra, giám sát
viên thông qua các khóa học tập, tổ chức hội thảo có
sự tham gia tư vấn của các chuyên gia quốc tế trong
lĩnh vực tài chính vi mô.
Thứ ba,
tăng cường năng lực của các tổ chức Tài
chính vi mô cung cấp dịch vụ.
Để thực hiện thành công chương trình phát
triển tài chính vi mô theo hướng tăng cường phổ
cập tài chính thì nội dung mang ý nghĩa trọng
tâm là phát triển năng lực của các tổ chức cung
ứng dịch vụ tài chính vi mô. Theo đó, cần đa
dạng hóa các sản phẩm dịch vụ cung ứng cùng
với việc phát triển các kênh phân phối hiện đại
dựa trên nền tảng công nghệ thông tin. Hiện
nay, sản phẩm dịch vụ tài chính vi mô tại Việt
Nam còn khá nghèo nàn, hầu như chỉ có tiền gửi
và cho vay, các sản phẩm như thanh toán, bảo
hiểm, các hình thức tín dụng vi mô khác ngoài
cho vay chưa được áp dụng. Ngoài ra, sản phẩm
dịch vụ phi tài chính cũng hầu như chưa được
triển khai cung cấp cho các khách hàng tài chính
vi mô. Đây là một trong những hạn chế lớn, bởi
hiện nay khách hàng tài chính vi mô rất cần được
cung cấp không chỉ dịch vụ tài chính mà còn cả
dịch vụ phi tài chính.
Bên cạnh đó, để hướng tới đảm bảo sự bền vững,
an toàn và hiệu quả trong từng tổ chức tài chính vi
mô cũng như cho toàn hệ thống, cần tập trung nhấn
mạnh phát triển năng lực quản lý rủi ro của các tổ
chức tài chính vi mô. Theo đó, cần trang bị kiến thức
cho nhân viên của các tổ chức tài chính vi mô thông
qua các khóa đào tạo thường xuyên, phát hành bộ
giáo trình tài liệu chuyên dùng cho nhân viên tài
chính vi mô, như kinh nghiệm đã có với việc đào
tạo cán bộ của hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân thời
gian trước đây. Ngoài ra, để đảm bảo thực hiện lộ
trình phổ cập tài chính và phát triển hoạt động tài
chính vi mô tại Việt Nam trong thời gian tới, cần
đưa nội dung đào tạo về tài chính vi mô vào các
Để giám sát một cách có hiệu quả hoạt động
của các tổ chức tài chính vi mô theo các chuẩn
mực quốc tế, Việt Nam cần nghiên cứu áp dụng
25 nguyên tắc cơ bản giám sát hoạt động tài
chính vi mô do Ủy ban Basel khuyến nghị.
