TÀI CHÍNH -
Tháng 7/2017
47
những nỗ lực của các ngân hàng và các nhà cung
cấp dịch vụ mạng. Alibaba thậm chí còn xây dựng
mạng lưới riêng của mình kể cả ở nước ngoài, trong
đó 110.000 cửa hàng chấp nhậnAlipay (Louise, 2017).
Th c đẩy tiếp cận tài chính
thông qua thanh toán di động ở Việt Nam
Cuối tháng 12/2016, Chính phủ Việt Nam đã ban
hành Quyết định số 2545/QĐ-TTg phê duyệt Đề án
phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt
Nam giai đoạn 2016 -2020, trong đó mục tiêu bao gồm:
Dùng tiền mặt thanh toán dưới 10% số giao dịch, 70%
các đơn vị cung cấp dịch vụ điện, nước, viễn thông và
truyền thông chấp nhận hình thức thanh toán không
dùng tiền mặt, 50% cá nhân hộ gia đình ở các thành
phố lớn sử dụng phương tiện thanh toán điện tử trong
5 năm tới. Để hoàn thành được những mục tiêu kể trên
thì việc xây dựng và phát triển hình thức thanh thanh
toán di động là một bước đi đúng đắn trong điều kiện
kinh tế và xã hội ở Việt Nam. Học tập mô hình phát
triển của Trung Quốc, một số khuyến nghị dưới đây
được đưa ra nhằm đẩy mạnh hình thức hoạt động này
đồng thời cũng góp phần thúc đẩy tiếp cận tài chính
tại Việt Nam trong tương lai.
Thứ nhất,
vấn đề về bảo mật và lòng tin cần phải
được giải quyết triệt để. Khách hàng có ít cơ hội tiếp
xúc với công nghệ hoặc ít hiểu biết hãng cung cấp
sản phẩm nên thường lo ngại về thanh toán di động
có thể lộ thông tin cá nhân hoặc dịch vụ chăm sóc
khách hàng chưa tốt. Vì thế, những nhà cung cấp
dịch vụ thanh toán di động phải tìm ra giải pháp để
giảm thiểu rủi ro rò rỉ thông tin.
Thứ hai,
từ hình thức thanh toán qua bên thứ ba
ở Trung Quốc, các nhà hoạch định chính sách ở Việt
Nam cần xem sự cạnh tranh giữa ví điện tử và ngân
hàng là một xu hướng phát triển tích cực. Vì thế, các
quy định và luật lệ nên chú trọng đến những tiến bộ
mới nhất của công nghệ thông tin và truyền thông,
tạo điều kiện thuận lợi cho tất cả người chơi, đặc biệt
là đối tượng dựa vào công nghệ sáng tạo mới dịch
vụ thanh toán qua bên thứ ba. Mặt khác, những rào
cản chính sách cũng nên dỡ bỏ để các dự án đầu tư,
nghiên cứu mới nhanh chóng được đi vào hoạt động.
Thứ ba,
với những nhà đầu tư tham gia vào thị
trường, cần tiếp tục cải tiến sáng tạo về công nghệ.
Những thay đổi về công nghệ cũng có thể bao gồm
sử dụng các hình ảnh, thay vì chữ viết dành cho
những bộ phận dân số không biết chữ hoặc không
có khả năng hiểu các thuật ngữ tài chính. Các công
nghệ viễn thông mới có thể được đưa vào sử dụng
như nhận dạng khuôn mặt, sử dụng vân tay thay vì
các mã nhắn OTP như trước đây...
Thứ tư,
thiết lập một mạng lưới các cửa hàng
chấp nhận thanh toán bằng ví tiền điện tử, kể cả
trực tuyến hay bên ngoài. Ở các cửa hàng, nên có
những biểu tượng chấp nhận thanh toán để khách
hàng có thể nhận thấy ngay và có kèm theo những
ưu đãi hay chiết khấu hấp dẫn giống như Alipay
hay Wechat đã áp dụng tại Trung Quốc.
Thứ năm,
mở rộng mạng lưới thanh toán di động
ra thị trường quốc tế. Đối với Việt Nam, kiều hối là
một trong những nguồn tài chính lớn nhất từ thế
giới bên ngoài góp phần phát triển kinh tế và trợ
giúp cho người nghèo. Tuy nhiên, chi phí của việc
chuyển tiền từ nước ngoài thường lớn và không ổn
định và người dân ở vùng nông thôn không có tài
khoản ngân hàng sẽ gặp khó khăn và tốn kém khi
nhận các khoản tiền người thân gửi về. Mặt khác,
với việc hiện nay có rất nhiều khách du lịch Việt
Nam đi thăm quan nước ngoài và có nhu cầu chi
tiêu mua sắm lớn thì thanh toán di động có thể coi
là giải pháp cho vấn đề này nếu như xây dựng được
cơ sở hạ tầng cho hệ thống thanh toán và mở rộng
dịch vụ thanh toán ra ngoài biên giới Việt Nam.
Tài liệu tham khảo
1. State of the industry report on Mobile money (2016),
com/mobilefordevelopment/wp-content/uploads/2017/03/GSMA_State-
of-the-Industry-Report-on-Mobile-Money_2016-1.pdf;
2. Steven, Millward (2017), China now has 731 million internet users, 95%
access from their phones,
internet-users-end-2016;
3. Statista (2017a), Number of monthly active Wechat users from 2nd
quater 2010 to 4th quater 2016 (in millions),
/
statistics/255778/number-of-active-wechat-messenger-accounts/;
4. Statista (2017b), Giá trị giao dịch thanh toán điện tử tại Việt Nam, https://
;
5. China’s third-party mobile payment market shot up 69.7% in 2015 (2016),
6. Louise, L. (2017), Race for China’s $5.5tn mobile payment market hots up,
Financial Times, ngày 1 tháng 5 năm 2017.
HÌNH 2: THỊ PHẦN CỦA CÁC ỨNG DỤNG THANH TOÁN
QUA DI ĐỘNG TẠI TRUNG QUỐC (%)
Nguồn: Louise (2017)
