TÀI CHÍNH -
Tháng 4/2016
35
nợ công và 15% GDP. Nguyên tắc chỉ đạo quản lý
và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi trong thời kỳ
2016-2020, Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước
về ODA và vốn vay ưu đãi trên cơ sở phân cấp gắn
với trách nhiệm, quyền hạn, năng lực quản lý và tính
chủ động của các ngành, các cấp; bảo đảm sự phối
hợp quản lý, kiểm tra và giám sát chặt chẽ của các cơ
quan liên quan.
Việc thu hút, quản lý và sử dụng nguồn vốn ODA
và vốn vay ưu đãi phải được xem xét, cân đối và lựa
chọn trong tổng thể các nguồn vốn đầu tư phát triển,
phải bám sát các mục tiêu của chiến lược nợ công và
nợ nước ngoài của quốc gia giai đoạn 2011-2020 và
tầm nhìn đến năm 2030, kế hoạch phát triển kinh tế -
xã hội, kế hoạch đầu tư công trung hạn và kế hoạch
tài chính trung hạn 5 năm (2016 - 2020), đảm bảo các
chỉ số nợ công, nợ chính phủ và mức bội chi ngân
sách nhà nước trong giới hạn cho phép.
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng nêu rõ, khuyến
khích sự phân công lao động và bổ trợ giữa các nhà
tài trợ trong việc cung cấp nguồn vốn ODA và vốn
vay ưu đãi trong khuổn khổ các chương trình hợp
tác phát triển chung, đồng tài trợ theo ngành, lĩnh
vực và địa bàn lãnh thổ; đồng thời, tăng cường kiểm
tra, giám sát và đánh giá việc sử dụng vốn ODA và
vốn vay ưu đãi, bảo đảm hiệu quả đầu tư, chất lượng
công trình và theo đúng quy định của pháp luật; chủ
động ngăn ngừa và xử lý nghiêm các hành vi tiêu
cực, tham nhũng, lãng phí.
Để đảm bảo tính công khai, minh bạch và đề cao
trách nhiệm giải trình, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sớm
đưa Cổng thông tin điện tử về giám sát và đánh giá
đầu tư công vào hoạt động, bao gồm các thông tin, dữ
liệu về các chương trình, dự án ODA và vốn vay ưu
đãi. Mặt khác, thiết lập và vận hành hệ thống giám
sát và đánh giá đầu tư công, bao gồm vốn ODA và
vốn vay ưu đãi nhằm tăng cường công tác theo dõi,
giám sát và đánh giá việc tiếp nhận và sử dụng vốn
ODA và vốn vay ưu đãi; đồng thời triển khai các hoạt
động tuyên truyền về nội dung của Đề án cho các cơ
quan Việt Nam, các nhà tài trợ và giới truyền thông.
Chính phủ cũng quy định, định kỳ 6 tháng báo
cáo Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng ban Chỉ đạo
quốc gia về ODA và vốn vay ưu đãi, cập nhật tình
hình và kết quả thực hiện và định kỳ hằng năm báo
cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình và kết quả
thực hiện Đề án trong Báo cáo thường niên về tình
hình thu hút, quản lý và sử dụng ODA và vốn vay ưu
đãi. Lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh Đề
án này được phê duyệt là cơ sở để các ngành, các cấp
huy động và sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu
đãi của các nhà tài trợ nước ngoài thời kỳ 2016-2020
Thay đổi mãnh mẽ về tư duy
Một trong những nhiệmvụ trọng tâm trong thời kỳ
2016-2020 là phải tập trung cao độ để hoàn thành các
chương trình, dự án này theo đúng tiến độ và thời hạn
cam kết, đưa các công trình vào khai thác, đáp ứng yêu
cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; đồng thời,
cần có các chính sách và giải pháp thu hút, quản lý và
sử dụng có hiệu quả nguồn vốn ODA và vốn vay ưu
đãi trên cơ sở các nguyên tắc chỉ đạo và lĩnh vực ưu
tiên đề ra nhằm tạo nguồn vốn gối đầu và các tiền đề
bền vững cho giai đoạn sau năm 2020.
Việc Chính phủ đã ban hành Quyết định số 251/
QĐ-TTg và Nghị định 16/2016/NĐ-CP về định hướng
quản lý và sử dụng nguồn vốn ODA trong cùng một
thời điểm được đánh giá là những quyết định mang
tính chiến lược, thể hiện chính sách của Chính phủ
nhằm cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng
và Nhà nước trong việc thu hút, quản lý và sử dụng
nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài
trợ nước ngoài hỗ trợ thực hiện Chiến lược phát triển
kinh tế - xã hội 10 năm (2011-2020) và Kế hoạch phát
triển kinh tế - xã hội 5 năm (2016-2020).
Theo Đề án định hướng quản lý và sử dụng
nguồn vốn ODA, tổng số vốn ODA và vốn vay ưu
đãi chưa giải ngân của các chương trình, dự án đã
ký kết chuyển tiếp từ thời kỳ 2011-2015 sang thời kỳ
2016-2020 còn khá lớn, khoảng gần 22 tỷ USD; trong
đó, phần lớn là những dự án đầu tư của nhóm 6
Ngân hàng Phát triển với các khoản vay ODA ưu đãi.
Do vậy, một trong những nhiệm vụ trọng tâm
trong thời kỳ 2016-2020 là phải tập trung cao độ để
hoàn thành các chương trình, dự án này theo đúng
tiến độ và thời hạn cam kết, đưa các công trình vào
khai thác, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội
của đất nước. Đồng thời, cần có các chính sách và giải
pháp thu hút, quản lý và sử dụng có hiệu quả nguồn
vốn ODA, vốn vay ưu đãi trên cơ sở các nguyên tắc
chỉ đạo và lĩnh vực ưu tiên đề ra trong Đề án này để
tạo nguồn vốn gối đầu và các tiền đề bền vững cho
giai đoạn sau năm 2020.
Nhiệm vụ giải ngân vốn ODA và vốn vay ưu đãi
trong thời kỳ 2016-2020 có tính khả thi cao vì hầu hết
đều là các chương trình và dự án chuyển tiếp từ thời
kỳ 2011-2015 và được sắp xếp trong kế hoạch đầu tư
công trung hạn 2016-2020 với các điều kiện bảo đảm
vốn đối ứng để thực hiện chương trình, dự án theo
tiến độ của các điều ước quốc tế và thỏa thuận tài trợ
đã ký kết.
Về nợ công đối với vốn vay ODA và vốn vay ưu
đãi, theo tính toán của Bộ Tài chính, tính đến cuối
năm 2020, dư nợ vay ODA và vốn vay ưu đãi dự
kiến đạt khoảng 55 tỷ USD, chiếm khoảng 26% dư
