84
KINH TẾ - TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
PetroChina, COFCO và Tài nguyên Trung Quốc (do
Ủy ban Quản lý và Giám sát tài sản nhà nước - SASAC
quản lý); (4) TĐTC do chính quyền địa phương thành
lập; (5) TĐTC do các Ủy ban quản lý tài sản nhà nước
thành lập; (6) TĐTC nước ngoài; và (7) TĐTC tư nhân.
Các nhóm này hầu hết đều hoạt động theo mô hình
công ty mẹ - công ty con, với công ty mẹ nắm vốn đầu
tư vào các lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm
ở các công ty con trong tập đoàn.
Do các TĐTC được thành lập và hoạt động thuộc
nhiều thành phần kinh tế (nhà nước, tư nhân và đầu
tư nước ngoài) nên khung khổ điều tiết và giám sát
tài chính của Trung Quốc tương đối khác biệt. Hệ
thống giám sát tài chính thực hiện chức năng quản
lý nhà nước đối với các lĩnh vực chuyên ngành của
Trung Quốc bao gồm Ngân hàng Trung ương (PBC)
và 3 cơ quan giám sát song song hoạt động theo mô
hình Ủy ban – cơ quan hành chính của Nhà nước
(Ủy ban Điều tiết ngân hàng Trung Quốc – CBRC;
Ủy ban Điều tiết bảo hiểm Trung Quốc - CIRC, và Ủy
ban Điều tiết chứng khoán Trung Quốc- CSRC). Các
Ủy ban này trực tiếp giám sát các vấn đề nghiệp vụ
trong lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm và chứng khoán;
Đồng thời, có sự phối hợp tham gia của 2 cơ quan
Tổng cục Quản lý ngoại hối Nhà nước (SAFE) và Bộ
Tài chính. Phương thức giám sát bao gồm giám sát
trực tiếp thông qua kiểm tra thường xuyên đối với
các NHTM lớn và giám sát gián tiếp thông qua báo
cáo các chỉ số quan trọng theo yêu cầu cho các cơ
quan quản lý chuyên ngành định kỳ tháng, quý, năm
về chất lượng tài sản, tình trạng đủ vốn, tình hình cho
vay, thu nhập, thanh khoản, kiểm soát nội bộ, quyền
sở hữu…
Cơ chế quản lý, giám sát tài chính
theo chức năng của cơ quan quản lý nhà nước
Tính đến năm2016, các tập đoàn tài chính (TĐTC) ở
Trung Quốc phân chia thành 7 nhóm: (1) nhóm TĐTC
thí điểm (chuyển đổi từ hoạt động đơn lẻ sang hoạt
động hỗn hợp, nhà nước nắm giữ tỷ lệ lớn trong tổng
vốn điều lệ); (2) Bốn ngân hàng thương mại (NHTM)
nhà nước lớn (Big Four) hình thành trong quá trình
tái cơ cấu các NHTM Nhà nước; (3) các tập đoàn
kinh tế nhà nước đầu tư vào lĩnh vực tài chính như
QUẢN LÝ, GIÁMSÁT
CÁC TẬP ĐOÀNTÀI CHÍNHtại TrungQuốc
ThS. Phạm Thị Tường Vân
Do tồn tại nhiều loại hình tập đoàn tài chính của các chủ thể kinh tế khác nhau, hoạt động trên
phạm vi rộng, đầu tư đan chéo nên mô hình giám sát tài chính của Trung Quốc hiện tại khá phức
tạp (là mô hình đan xen giữa quản lý nhà nước và quản lý của chủ sở hữu...). Tuy nhiên, do cơ chế
quản lý của nhà nước đối với doanh nghiệp nhà nước nói chung, tập đoàn kinh tế, tập đoàn tài
chính nói riêng ở Trung Quốc có khá nhiều điểm tương đồng với Việt Nam nên cần được chú trọng
nghiên cứu để rút ra bài học kinh nghiệm...
Từ khóa: Doanh nghiệp nhà nước, tập đoàn tài chính, giám sát tài chính
Due to the fact of existing different types
of financial corporations that operates in a
wider scope and overlapped investments,
hence, financial monitoring model in China
is complicated (it is a combined model of state
management and ownership management).
However, it is also due to the nature of state
management mechanism toward businesses and
financial corporations in particular, there are a
lot of similarities between China and Vietnam,
therefore, the lesson can be made for Vietnam.
Keywords: State enterprise, financial corporations,
financial monitoring
Ngày nhận bài: 3/4/2017
Ngày chuyển phản biện: 5/4/2017
Ngày nhận phản biện: 27/4/2017
Ngày chấp nhận đăng: 29/4/2017
