32
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
được niêm yết, trong đó, 35 công ty có tỷ lệ sở
hữu của NĐT nước ngoài.
Trong số 35 công ty nói trên, có đến 79% tổng
số công ty niêm yết có sự tham gia của NĐT nước
ngoài với tỷ lệ sở hữu còn hạn chế (<20%). Đặc
biệt, tỷ lệ sở hữu <10% chiếm đến 59% cho thấy,
đây là ngành BĐS còn nhiều khó khăn trong việc
huy động vốn, vẫn chủ yếu là sử dụng vốn huy
động trong nước, chưa khai thác và thu hút được
vốn từ NĐT nước ngoài.
Nghiên cứu của Trần Quang Dũng và các cộng
sự (2015) đã chỉ ra những điểm yếu của ngành
BĐS Việt Nam, đó là: (i) Thiếu kinh nghiệm trong
các dự án lớn; (ii) Thiếu năng lực quản lý dự án;
(iii) Khả năng tài chính yếu.
Hạn chế của các DN về vốn, kỹ thuật và trình
độ quản lý là nguyên nhân khiến NĐT nước
ngoài chưa muốn đầu tư vào các DN ngành BĐS.
Bên cạnh đó, hoạt động kinh doanh của các công
ty trong ngành này trong những năm qua cũng
chưa thực sự có hiệu quả.
Một nguyên nhân khác làm cho NĐT nước
ngoài chưa an tâm khi đầu tư vào các DN BĐS
đó là hiệu quả kinh doanh chưa cao. Trong năm
2016, 72% DN có tỷ lệ thu nhập trên vốn chủ sở
hữu (ROE) <5% chứng tỏ các DN hoạt động trong
Ngành này gặp nhiều khó khăn, việc sử dụng
vốn chủ sở hữu chưa hiệu quả, nhiều công ty có
số âm chứng tỏ kết quả hoạt động kinh doanh
không tốt. Bên cạnh đó, vẫn còn nhiều DN bị đưa
vào danh sách cảnh cáo của cơ quan quản lý nhà
nước… Tình trạng này càng khiến NĐT nước
ngoài e ngại và cân nhắc kỹ hơn khi muốn đầu
tư vào các DN ngành BĐS.
Nâng cao tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài
trong các doanh nghiệp bất động sản niêm yết
TTCK trong nước phát triển sẽ tạo ra sức hút
với các NĐT nước ngoài. Để tăng tỷ lệ sở hữu
nước ngoài trong công ty niêm yết, trước hết
cần mở rộng quy mô, nâng cao năng lực hoạt
động cũng như tăng cường tính hiệu quả và
cạnh tranh của TTCK. Các cơ quan quản lý cần
tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định
pháp luật, chính sách về hoạt động của NĐT
nước ngoài tham gia trên TTCK. Bên cạnh đó,
cần tiếp tục duy trì các hoạt động hợp tác và
hội nhập trong khu vực và quốc tế để TTCK Việt
Nam phát triển.
Để gia tăng tỷ lệ NĐT nước ngoài tham gia
đầu tư vào các DN BĐS cũng cần có những điều
chỉnh hợp lý về tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa
trong các DN ngành BĐS. Nghị định 60/2015/
NĐ-CP về cho phép nới room đầu tư nước ngoài
lên 100% và được đối xử bình đẳng như các DN
trong nước nhưng đầu tư của NĐT nước ngoài
vẫn bị hạn chế bởi một số quy định còn chồng
chéo của các luật hiện nay như: Luật Đầu tư,
Luật Doanh nghiệp... Các cơ quan chức năng cần
nghiên cứu và tạo hành lang thông thoáng cho
dòng vốn từ NĐT nước ngoài, mục đích chính
của việc thu hút vốn đầu tư từ nước ngoài thông
qua việc mua cổ phần là nhằm nâng cao năng lực
tài chính, năng lực quản trị, trình độ khoa học
và kỹ thuật, đa dạng nguồn vốn chủ sở hữu chứ
không phải để NĐT nước ngoài chiếm lĩnh thị
trường nội địa.
Tựu trung, sở hữu nước ngoài có tác động
tích cực đến hiệu quả kinh doanh của các
DN nhưng sở hữu nước ngoài tại các DN
ngành BĐS vẫn đang ở mức rất hạn chế. Do
đó, Chính phủ cần có những chính sách phù
hợp để thu hút vốn đầu tư từ nước ngoài vào
các DN BĐS. Đồng thời, các DN cũng cần xây
dựng chiến lược kinh doanh với đội ngũ cán
bộ có trình độ, phát huy các thế mạnh để phát
triển bền vững.
Tài liệu tham khảo:
1. Lê Đức Hoàng, Tạ Thu Phương, Thái Thu Thủy, Nguyễn Chí Dũng
(2014), “Tác động của cấu trúc sở hữu tới kết quả hoạt động của các
DN ngành Xây dựng niêm yết tại HOSE”, Tạp chí Kinh tế Phát triển;
2.
3.
.
Bảng 3: Thống kê chỉ tiêu ROE và P/E của các DN ngành BĐS trên sàn HSX
ROE
Số lượng công ty
Tỷ trọng
P/E
Số lượng công ty
Tỷ trọng
>10%
4
11%
>10 lần
15
44%
5%-10%
6
17%
5-10 lần
12
33%
<5%
26
72%
<5 lần
9
23%
Tổng
36
100%
Tổng
36
100%
Nguồn: Tổng hợp từ
