TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2018
43
phần Á Châu phát hành lần đầu với khối lượng là
110.004.656 cổ phiếu và Sacombank phát hành với số
lượng là 189.947.299 cổ phiếu. Những năm sau đó,
trước sự phát triển mạnh mẽ của thị trường chứng
khoán và xu thế hội nhập và cạnh tranh toàn cầu,
các NHTM khác, kể cả NHTM Nhà nước bắt đầu
phát hành. Các cổ phiếu của các ngân hàng như:
Vietcombank, Vietinbank, BIDV, ACB... được xem là
cổ phiếu vua, số lượng phát hành cho đến nay đã
tăng lên đáng kể, thu hút được lượng vốn lớn cho sự
phát triển của hệ thống ngân hàng và cho nền kinh tế.
Chẳng hạn, tháng 6/2009, Vietcombank phát
hành và niêm yết cổ phiếu lần đầu trên HOSE với
khối lượng 112.285.426 cổ phiếu, đến cuối năm 2017
tổng số cổ phiếu đã phát hành là 3.723.404.556, tổng
vốn hóa thị trường lên đến 134.043 tỷ đồng. Tháng
10/2009, Eximbank phát hành và niêm yết lần đầu
trên HOSE với khối lượng 876.226.900 cổ phiếu và
đến cuối năm 2017 khối lượng cổ phiếu đã tăng
lên đến 1.055.242.929 cổ phiếu tương ứng 17.827 tỷ
đồng vốn hóa thị trường. Những năm sau đó, các
ngân hàng ít phát hành cổ phiếu để tăng vốn, chủ
yếu là phát hành để trả cổ tức. Nguồn vốn huy
động lớn từ phát hành chứng khoán đã giúp ngân
hàng mở rộng quy mô, tăng sức cạnh tranh theo
kịp xu thế hội nhập kinh tế quốc tế.
Tác động hội nhập kinh tế quốc tế
đến quản lý nhà nước về phát hành chứng khoán
Hội nhập kinh tế quốc tế tác động đến hoạt động
quản lý nhà nước về phát hành chứng khoán ngân
hàng ở những vấn đề cơ bản sau:
Một là,
thực hiện các cam kết và nghĩa vụ trong
hội nhập.
Khi đã gia nhập WTO và các hiệp định thương
mại tự do, Chính phủ và Bộ Tài chính đã phân
công Ủy ban Chứng khoán Nhà nước với tư cách
là cơ quan quản lý chuyên ngành về chứng khoán
và thị trường chứng khoán triển khai các hoạt động
hợp tác song phương, đa phương, khu vực và quốc
tế nhằm tăng cường vai trò quản lý cũng như: Tìm
kiếm các kênh hỗ trợ để thúc đẩy thị trường chứng
khoán hoàn thiện và phát triển theo tiêu chuẩn
quốc tế.
Đối với việc thực hiện các cam kết và nghĩa vụ
trong quá trình hội nhập, điều quan trọng nhất là
cần rà soát và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý hiện
hành để xác định những nội dung chưa tương thích
với các nghĩa vụ của các hiệp định vừa kết thúc đàm
phán, từ đó xây dựng lộ trình triển khai ngay khi các
hiệp định có hiệu lực. Mục đích của việc rà soát là
so sánh, đối chiếu pháp luật hiện hành với các nghĩa
vụ của Hiệp định để xác định các biện pháp, chính
sách không phù hợp với các nghĩa vụ đó. Phạm vi
rà soát cần bao gồm toàn bộ các văn bản quy phạm
pháp luật đang áp dụng trong thực tiễn đối với thị
trường chứng khoán, từ Luật Chứng khoán đến các
Nghị định, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ,
Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính… trong lĩnh
vực thị trường chứng khoán.
Bên cạnh đó, các cam kết quốc tế có liên quan đến
lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán
cũng cần được rà soát, bao gồm cam kết gia nhập
WTO, các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam
đã tham gia, các thỏa thuận, hiệp định đa phương
và song phương khác liên quan đến đầu tư và dịch
vụ chứng khoán.
Hai là,
minh bạch hóa chính sách của Chính phủ
và cơ quan quản lý nhà nước.
Theo đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước minh
bạch hóa và công bố chính sách cho các chủ thể
hoạt động trên thị trường chứng khoán để họ chủ
động đầu tư kinh doanh theo nhu cầu thị trường.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước điều hành hoạt
động thị trường chứng khoán nói chung, hoạt
động phát hành chứng khoán nói riêng thông qua
các chiến lược phát triển ngắn hạn và dài hạn, luật
pháp, chính sách, các quy định, các chuẩn mực.
Hiện nay, việc minh bạch hóa và công bố chính
sách được Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán
Nhà nước thực hiện tốt, giúp các đối tượng liên
quan nhanh chóng nắm bắt được thông tin, tạo
thuận lợi cho các NHTM thực hiện tốt việc phát
hành chứng khoán.
Ba là,
cải tiến thủ tục hành chính trong quản lý
nhà nước về phát hành chứng khoán.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ban hành các
quy định cho phép các doanh nghiệp niêm yết, phát
hành cổ phiếu, chuẩn bị các thủ tục thực hiện các
giao dịch trên thị trường. Đồng thời, phải đảm bảo
tuân thủ quy định của Nhà nước trong việc đăng
ký, cấp phép trong việc chào bán cổ phiếu ra công
chúng. Các thủ tục này phải được thực hiện nhanh,
gọn, rõ ràng để không trở thành rào cản cho các chủ
thể tham gia trên thị trường chứng khoán.
Bốn là,
đảm bảo phối hợp hoạt động giữa các
cấp, các cơ quan quản lý nhà nước về phát hành
chứng khoán.
Theo đó, các bộ, ngành, các cấp phối hợp để
quản lý hoạt động như sau: Chính phủ thống nhất
quản lý nhà nước về chứng khoán và thị trường
chứng khoán; Bộ Tài chính chịu trách nhiệm trước
Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về chứng
khoán và thị trường chứng khoán; Các bộ, cơ quan
