TÀI CHÍNH -
Tháng 8/2016
41
cấu phần vốn (quyền chọn cổ phiếu) của TPCĐ được
ghi nhận là vốn chủ sở hữu. Các cấu phần của TPCĐ
được xác định như sau:
+ Cấu phần nợ (nợ gốc): Được xác định bằng cách
chiết khấu giá trị danh nghĩa của khoản thanh toán
trong tương lai (gồm cả gốc và lãi trái phiếu) về hiện
tại theo lãi suất của trái phiếu tương tự trên thị trường
không có quyền chuyển đổi thành cổ phiếu trừ đi chi
phí phát hành TPCĐ;
+ Cấu phần vốn của TPCĐ (quyền chọn cổ phiếu): là
phần chênh lệch giữa tổng số tiền thu từ việc phát hành
TPCĐ và cấu phần nợ TPCĐ tại thời điểm phát hành.
- Chi phí phát hành TPCĐ được ghi giảm phần
nợ gốc của trái phiếu. Định kỳ, chi phí phát hành trái
phiếu được phần bổ vào chi phí đi vay trong kỳ.
Nguyên tắc 2:
Sau ghi nhận ban đầu, kế toán điều
chỉnh giá trị phần nợ gốc của TPCĐ như sau:
- Ghi tăng giá trị phần nợ gốc trái phiếu đối với chi
phí phát hành trái phiếu được phân bổ định kỳ;
- Ghi tăng giá trị phần nợ gốc của trái phiếu đối
với phần chênh lệch giữa số lãi trái phiếu phải trả tính
theo lãi suất của trái phiếu tương tự không có quyền
chuyển đổi hoặc lãi suất thực tế cao hơn số lãi trái
phiếu phải trả tính theo lãi suất danh nghĩa.
Nguyên tắc 3:
Khi đáo hạn TPCĐ:
- Giá trị quyền chọn cổ phiếu của TPCĐ đang phản
ánh tong phần vốn chủ sở hữu được chuyển sang ghi
nhận là thặng dư vốn cổ phần mà không phụ thuộc
vào việc người nắm giữ trái phiếu có thực hiện quyền
chọn chuyển đổi thành cổ phiếu hay không;
- Trường hợp, người nắm giữ trái phiếu không
thực hiện quyền chọn chuyển đổi trái phiếu thành cổ
phiếu, DN ghi giảm phần nợ gốc của TPCĐ tương
ứng với số tiền hoàn trả gốc trái phiếu;
- Trường hợp người nắm giữ trái phiếu thực hiện
V
iệc phát hành trái phiếu chuyển đổi (TPCĐ)
mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp
(DN) phát hành: Chi phí phát hành và lãi suất
phải trả thấp, tăng vốn cổ phần trong tuơng lai, tránh
tình trạng số lượng cổ phiếu tăng một cách nhanh
chóng, hay dễ dàng hơn trong việc huy động vốn do
tính hấp đẫn của việc chuyển từ trái phiếu thành cổ
phiếu. Trong những năm gần đây, nhiều DN tại Việt
Nam đã thực hiện phương án huy động vốn bằng
cách phát hành trái phiếu chuyển đổi. Điển hình như:
Cuối năm 2010, Công ty cổ phần Phát triển Nhà Thủ
Đức đã chào bán thành công 2,08 triệu TPCĐ. Trước
đó, vào tháng 3/2010, Công ty Cổ phần Chứng khoán
Sài Gòn đã từng phát hành 2.000 tỷ đồng TPCĐ với
lãi suất chỉ 4% cho nhà đầu tư có thời hạn trong 1
năm. Hay Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia
Lai phát hành hơn 2 triệu TPCĐ năm 2011…
Tuy nhiên bên cạnh việc phát hành thành công
TPCĐ thì vấn đề thực hiện hạch toán phát hành TPCĐ
là yêu cầu cấp thiết đặt ra với các DN. Ngày 22/12/2014,
Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 200/2014/TT-BTC
hướng dẫn chế độ kế toán DN với những hướng dẫn
cụ thể về phát hành trái phiếu trong đó có TPCĐ đã
hỗ trợ một cách tích cực cho các doanh nghiệp trong
trường hợp này. Tuy nhiên, việc phát hành TPCĐ trên
thực tế còn phát sinh nhiều tình huống khác nhau mà
Thông tư này vẫn chưa đề cập tới.
Nguyên tắc kế toán phát hành trái phiếu chuyển
đổi theo Thông tư 200/2014/TT-BTC
Nguyên tắc 1:
Khi phát hành TPCĐ, tại thời điểm
ghi nhận ban đầu:
- DN phải tính toán và xác định riêng biệt giá trị
cấu phần nợ (nợ gốc) và cấu phần vốn của TPCĐ.
Phần nợ gốc của TPCĐ được ghi nhận là nợ phải trả;
BÀNVỀ KẾ TOÁNHẠCHTOÁNTRÁI PHIẾU CHUYỂNĐỔI
THEOQUY ĐỊNHMỚI
ThS. BÙI THỊ THANH THUỲ
- Cao đẳng Kinh tế - Kế hoạch Đà Nẵng
Trái phiếu chuyển đổi là loại trái phiếu có thể chuyển thành cổ phiếu thường của cùng một tổ chức phát
hành theo các điều kiện đã được xác định trong phương án phát hành. Trong những năm gần đây, nhiều
doanh nghiệp tại Việt Nam đã thực hiện phương án huy động vốn bằng cách phát hành trái phiếu chuyển
đổi thành công góp phần cải thiện đáng kể nguồn lực tài chính cho công ty. Tuy nhiên, bên cạnh kênh huy
động vốn này, không ít doanh nghiệp còn băn khoăn trong cách hạch toán phát hành trái phiếu chuyển
đổi. Bài viết, tập trung phân tích các nguyên tắc hạch toán nguồn vốn này theo quy định mới…
•
Từ khóa: Trái phiếu chuyển đổi, hạch toán, kế toán, huy động vốn.
