TÀI CHÍNH -
Tháng 3/2015
25
mại. Đối với Việt Nam, việc mở cửa thị trường mua
sắm công được dự báo là sẽ gây ra những tác động
bất lợi (với những lo ngại tương tự như lo ngại của
nhiều nước về sự “tấn công” của các nhà cung cấp
nước ngoài khiến DN nội địa không cạnh tranh nổi
trong các vụ đấu thầu lớn) trong khi khả năng Việt
Nam tiếp cận được với thị trường mua sắm công của
các đối tác TPP là hầu như không có (do hạn chế về
năng lực cạnh tranh).
Một số định hướng giải pháp
Việc tiến hành các biện pháp cải cách thể chế, tái
cấu trúc kinh tế, cải thiện môi trường kinh doanh,
nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngành, các sản
phẩm, các DN là sự chuẩn bị quan trọng và cấp thiết
để có thể chủ động đối phó với những thách thức và
tận dụng các cơ hội có thể mở ra khi tham gia TPP. Có
thể đưa ra một số định hướng giải pháp:
- Đảm bảo ổn định chính trị - xã hội, ổn định kinh
tế vĩ mô, đảm bảo an ninh kinh tế. Đồng thời, tiếp tục
hoàn thiện cơ chế chính sách đi đôi với cải cách hành
chính, nâng cao tính hiệu quả của hệ thống chính
sách, bộ máy và cơ chế quản lý.
- Đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế, tái cơ cấu
nền kinh tế, mà trọng tâm là tái cơ cấu DN Nhà nước,
trọng điểm là các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà
nước, tái cơ cấu đầu tư công, tái cơ cấu thị trường tài
chính.
- Chuyển đổi căn bản cấu trúc kinh tế truyền thống
theo hướng phát triển kinh tế xanh, thân thiện với
môi trường.
Đổi mới công tác xây dựng pháp luật trong nước
Cần rà soát lại các quy định pháp luật của Việt
Nam liên quan đến TPP để xây dựng kế hoạch điều
chỉnh, sửa đổi. Những vấn đề cần được quan tâm
rà soát là các quy định về lao động và công đoàn,
mua sắm chính phủ, ngân hàng, tiếp cận thị trường
(về quy tắc xuất xứ, hải quan, sở hữu trí tuệ, đầu tư,
đấu thầu...).
Tích cực tham vấn ý kiến của DN, chuyên gia
và các đối tượng liên quan
Để có thể tận dụng tốt các cơ hội, tác động tích
cực mà TPP đem lại thì cần có sự chuẩn bị kĩ lưỡng.
Đoàn đàm phán cần tích cực thường xuyên lắng
nghe tiếng nói từ các DN để có được cái nhìn chân
thực và sâu sắc về từng ngành nghề cụ thể nhằm
xây dựng chiến lược đàm phán phù hợp. Hơn nữa
TPP là một hiệp định có tiêu chuẩn cao với rất nhiều
quy định mới mà Việt Nam lần đầu tiên được tiếp
xúc trong kí kết đàm phán. Vì thế, sự tham vấn của
các chuyên gia là vô cùng quan trọng để có được
những định hướng và dự đoán chính xác về cơ hội,
thách thức.
Nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngành nội địa
Để có đủ sức cạnh tranh lâu dài, các DN cần phải
xây dựng chiến lược phát triển bền vững; Cần tăng
Cường năng lực của chủ DN, giám đốc và cán bộ
quản lý trong các DN về quản trị kinh doanh, quản
trị chiến lược, thường xuyên cập nhật kiến thức mới,
những kỹ năng cần thiết để đủ sức cạnh tranh trên
thị trường.
Bên cạnh đó, cần có sự tăng cường hỗ trợ của
chính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước về vốn,
cơ chế, chính sách, luật pháp, xúc tiến thương mại,
giáo dục đào tạo, tư vấn về thiết bị, công nghệ hiện
đại… cho các DN. Đồng thời, tăng cường hơn nữa
vai trò của các Hiệp hội, các câu lạc bộ giám đốc và
các tổ chức chuyên môn, nghiệp vụ đối với sự phát
triển của các DN.
Thực hiện các bước đi để các thành viên còn lại trong
TPP thừa nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường
Hiện tại trong các thành viên TPP đã có 8 nước
công nhận nền kinh thế thị trường của Việt Nam, ba
nước còn lại là Mỹ, Canada và Mexico. Do đó, Việt
Nam phải thực hiện các bước đi để các thành viên
còn lại trong TPP thừa nhận Việt Nam có nền kinh tế
thị trường.
BẢNG 2. TỶ TRỌNG XUẤT KHẨU CỦA VIỆT NAM SANG CÁC THỊ TRƯỜNG CHỦ YẾU (%)
TT
Quốc gia/
Khối nước
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ước
2014
1 ASEAN
18,1 17,0 14,6 14,7 15,3 17,7 16,7 16,7 16,5 15,3 14,3 14,1 15,2 13,9 12,7
2 Trung Quốc
10,6 9,4 9,1 9,3 10,9 9,9 8,1 7,5 7,7 9,5 10,7 12,0 11,2 10,0 9,9
3 Nhật Bản
17,8 16,7 14,6 14,4 13,4 13,4 13,2 12,5 13,5 11,1 10,7 11,4 11,4 10,3 9,8
4 Hàn Quốc
2,4 2,7 2,8 2,4 2,3 2,0 2,1 2,6 2,9 3,6 4,3 5,0 4,9 5,0 5,2
5 EU
19,6 20,0 18,9 19,1 18,8 17,0 17,8 18,7 17,4 16,5 15,8 17,1 17,7 18,4 18,6
6 Hoa Kỳ
5,1 7,1 14,7 19,5 19,0 18,3 19,7 20,8 19,0 20,0 19,7 17,5 17,2 18,1 19,0
Nguồn: Niên giám thống kê và “Tình hình kinh tế - xã hội năm 2014”
