TÀI CHÍNH -
Tháng 4/2015
41
hiện. Đây là thay đổi lớn và cho phép các nhà tư
vấn tài chính quốc tế được tham gia sâu rộng vào
dự án.
Đối với doanh nghiệp dự án, sau khi được cấp
giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, nhà đầu tư thành
lập doanh nghiệp để thực hiện dự án phù hợp với
mục tiêu, phạm vi hoạt động đã thỏa thuận tại hợp
đồng dự án. Việc thành lập doanh nghiệp dự án
được thực hiện theo quy định của pháp luật doanh
nghiệp. Nghĩa vụ giám sát thực hiện hợp đồng
dự án của nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án và cơ
quan nhà nước có thẩm quyền. Việc phân định
trách nhiệm cụ thể này là cần thiết để đảm bảo dự
án được giám sát thực hiện một cách cẩn trọng.
Về giá, phí hàng hóa, dịch vụ và các khoản thu,
Nghị định 15/2015/NĐ-CP tôn trọng thỏa thuận
của các bên trong hợp đồng dự án, tạo điều kiện
để nhà đầu tư thu hồi vốn và lợi nhuận. Đây là cơ
sở quan trọng để nhà đầu tư đàm phán giá với các
bên cung cấp hay bên mua hàng của Nhà nước nếu
có các ràng buộc bất lợi cho nhà đầu tư.
Nghị định 15/2015/NĐ-CP quy định rõ nhà đầu
tư, doanh nghiệp dự án được thế chấp tài sản,
quyền sử dụng đất và quyền kinh doanh công trình
dự án tại bên cho vay theo quy định của pháp luật
về đất đai và pháp luật về dân sự, với điều kiện
thời hạn thế chấp không quá thời hạn hợp đồng
dự án. Tuy nhiên, thời hạn thế chấp có thể vượt
quá thời hạn hợp đồng dự án nếu có thỏa thuận
tại hợp đồng dự án. Việc thỏa thuận thế chấp tài
sản, quyền kinh doanh công trình dự án phải được
lập thành văn bản ký kết giữa bên cho vay và các
bên ký kết hợp đồng dự án. Như vậy, quyền lợi
của bên cho vay đối với dự án sẽ được bảo đảm
phần nào.
Trong quá trình hợp tác, nếu xảy ra các tranh
chấp cần giải quyết thì áp dụng theo Nghị định,
với quy định: cơ quan giải quyết tranh chấp tương
ứng cho các trường hợp nêu trên là tổ chức trọng
tài hoặc tòa án Việt Nam theo quy định của pháp
luật Việt Nam; Trọng tài hoặc Tòa án Việt Nam hoặc
hội đồng trọng tài do các bên thỏa thuận thành lập
và được giải quyết theo quy định của Luật Đầu tư.
Tranh chấp được giải quyết bằng trọng tài theo
quy định tại hợp đồng dự án và các hợp đồng liên
quan là tranh chấp thương mại. Quyết định của
trọng tài nước ngoài được công nhận và thi hành
theo quy định của pháp luật về công nhận và thi
hành quyết định của trọng tài nước ngoài.
Bên cạnh những đổi mới trên, Nghị định cũng
đã tối đa hóa lợi ích từ quỹ đất địa phương bằng
việc chi tiết hóa các nội dung liên quan đến lựa
chọn nhà đầu tư dự án sử dụng các khu “đất
vàng”, đồng thời hướng dẫn chi tiết về công khai
hóa, minh bạch hóa thông tin trong quá trình lựa
chọn nhà đầu tư từ danh mục dự án, kế hoạch đấu
thầu, thông báo mời thầu tới kết quả lựa chọn nhà
đầu tư.
Một điểm mới khác là Nghị định cũng nêu rõ
trong hồ sơ mời thầu phải nêu các tiêu chí đánh
giá về chất lượng công trình, dịch vụ được cung
cấp. Đây là điểm khác biệt cơ bản với hồ sơ mời
thầu đối với nhà thầu. Với nhà đầu tư, hồ sơ mời
thầu không chỉ định công nghệ để phát huy tối đa
sự năng động, sáng tạo và năng lực kỹ thuật của
nhà đầu tư. Nghị định này mở ra cơ chế huy động
tối đa sự tham gia của nhà đầu tư tư nhân trong
việc triển khai các dự án hạ tầng tại các vị trí đất
cần chỉnh trang đô thị. Theo đó, nhà đầu tư góp
nguồn lực với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện
giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ, tái định
cư; sau đó đầu tư xây dựng công trình. Với cơ chế
này, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thể khai thác tối
đa nguồn lực từ lợi thế vị trí của quỹ đất, đồng
thời đảm bảo lựa chọn nhà đầu tư đủ năng lực
triển khai dự án theo đúng công năng, mục đích
đã quy hoạch.
Với những quy định mới sát với thực tiễn sẽ
góp phần minh bạch và công khai, rõ ràng hơn
các tiêu chí, điều kiện để các bên tham gia “lượng
sức mình”. Đồng thời cũng là căn cứ để lựa chọn
công khai, minh bạch những đối tác đủ tiềm năng,
thực lực, giúp cho dự án đảm bảo đúng hiệu quả,
tiến độ cũng như chất lượng. Những thay đổi tại
nghị định 15/2015/NĐ-CP được kỳ vọng sẽ đem
lại nhiều chuyển biến tích cực cho nhà đầu tư lẫn
ngân hàng tài trợ. Có một số vấn đề như bảo lãnh
chính phủ, hay cam kết quy định về giá, hay hỗ
trợ dòng tiền sẽ còn một số điểm phải làm rõ. Song
việc một loạt các dự án PPP đang tiếp tục khởi
động, đặc biệt trong lĩnh vực giao thông vận tải,
cho thấy đây sẽ là động lực để thúc đẩy phát triển
và quản lý tốt các dự án cơ sở hạ tầng.
Bên cạnh các dự án về cơ sở hạ tầng vật chất
như cầu, đường, các công trình xây dựng…
các công trình về thương mại, khoa học, công
nghệ, khí tượng thủy văn, khu kinh tế, khu
công nghiệp, khu công nghệ cao, khu công
nghệ thông tin tập trung; ứng dụng công nghệ
thông tin cũng được đưa vào danh mục các dự
án được áp dụng hình thức PPP.
