TÀI CHÍNH -
Tháng 7/2016
19
quan về 3 loại thuế phòng vệ được chuyển nguyên
trạng từ quy định tại các Pháp lệnh chống bán
phá giá, Pháp lệnh chống trợ cấp, Pháp lệnh về tự
vệ, bao gồm: “Gây ra hoặc đe dọa gây ra thiệt hại
đáng kể cho ngành sản xuất trong nước”; “Ngăn
cản sự hình thành của ngành sản xuất trong
nước”; “Ngành sản xuất trong nước”; “Trợ cấp”;
“Nhập khẩu hàng hoá quá mức”... Cùng với đó,
tại chương III (từ Điều 12 đến Điều 15) Luật quy
định về nội hàm của từng biện pháp phòng vệ
thuế như điều kiện, nguyên tắc, thời hạn áp dụng
biện pháp phòng vệ và thẩm quyền áp dụng các
loại thuế này. Các nội dung này về cơ bản kế thừa
quy định tại 3 Pháp lệnh hiện hành và có bổ sung
thẩm quyền của Bộ Tài chính về việc quy định kê
khai, thu, nộp, hoàn trả số tiền thuế phòng vệ. Cụ
thể về thẩm quyền quyết định việc áp dụng thuế
chống bán phá giá; thuế chống trợ cấp; thuế tự
vệ, Luật quy định: (i) Bộ Tài chính quy định việc
kê khai, thu, nộp, hoàn trả thuế bán phá giá, thuế
chống trợ cấp, thuế tự vệ; (ii) Bộ Công Thương
quyết định việc áp dụng thuế chống bán phá giá,
thuế chống trợ cấp, thuế tự vệ; (iii) Trường hợp lợi
ích của Việt Nam bị xâm hại hay vi phạm, căn cứ
vào các điều ước quốc tế, Chính phủ báo cáo Quốc
hội quyết định áp dụng biện pháp thuế phòng vệ
khác phù hợp.
Về các nội dung liên quan đến trình tự thủ tục,
hồ sơ để thực hiện các biện pháp phòng vệ về thuế,
khiếu nại và xử lý vi phạm hiện đang được quy định
tại Pháp lệnh chống bán phá giá, Pháp lệnh chống
trợ cấp, Pháp lệnh về tự vệ, sẽ không quy định cụ
thể tại Luật này mà quy định tại Nghị định hướng
dẫn Luật. Ngoài ra, Luật cũng bỏ các nội dung liên
quan đến khiếu nại và xử lý vi phạm tại Luật này để
thực hiện theo Luật khiếu nại và các pháp luật khác
có liên quan. Điều này nhằm đảm bảo tính linh hoạt,
chủ động cho đơn vị chủ trì triển khai quyết định áp
dụng các biện pháp tự vệ về thuế.
Luật thuế XK, thuế NK sửa đổi có nhiều điểm
mới đáp ứng được yêu cầu phát triển, hội nhập,
đồng thời cải cách thủ tục hành chính tạo thuận lợi,
hỗ trợ DN giảm giá thành sản xuất, nâng cao khả
năng cạnh tranh; đảm bảo cơ sở pháp lý để thực
hiện cam kết TPP, các FTA đang thực hiện hoặc vừa
ký kết. Luật thuế XK, thuế NK sửa đổi chính thức có
hiệu lực kể từ ngày 01/9/2016.
Tài liệu tham khảo:
1. Quốc hội, Luật Thuế XK, thuế NK số 45/2005/QH11 ngày 14/6/2005;
2. Chính phủ, Tờ trình về dự án Luật Thuế XK, thuế NK (sửa đổi);
3. Quốc hội, Luật Thuế XK, thuế NK số 107/2016/QH13 ngày 6/4/2016.
nâng cao tính pháp lý của quy định này, phù hợp
với chủ trương khuyến khích phát triển ngành Y
tế, tại Khoản 14, Điều 16 Luật thuế XK, thuế NK
sửa đổi đã bổ sung quy định về miễn thuế đối với
trường hợp này.
Bên cạnh đó, Luật cũng quy định miễn thuế đối
với hàng hóa có trị giá tối thiểu hoặc có số tiền thuế
phải nộp dưới mức tối thiểu; hàng hóa không nhằm
mục đích thương mại với các trường hợp: hàng
mẫu, ảnh, phim, mô hình thay thế cho hàng mẫu;
ấn phẩm quảng cáo số lượng nhỏ… để tạo thuận lợi
cho người khai hải quan và người nộp thuế.
Bảo hộ hợp lý sản xuất trong nước
Bên cạnh việc đổi mới về cách tính thuế, Luật
Thuế XK, thuế NK sửa đổi cũng đã bổ sung nội
dung quan trọng về thuế chống bán phá giá, chống
trợ cấp, chống phân biệt đối xử để góp phần bảo
vệ nền sản xuất kinh doanh trong nước, phù hợp
định hướng phát triển của Đảng, Nhà nước và các
cam kết quốc tế đã ký kết. Cụ thể, tại Khoản 2, 3
Điều 5 và Khoản 1, 2, 3, 4 Điều 11 Luật thuế XK,
thuế NK có quy định các biện pháp về thuế để tự
vệ, chống bán phá giá, chống trợ cấp, chống phân
biệt đối xử trong nhập khẩu hàng hóa nhưng chưa
đầy đủ, mới chỉ dừng ở việc định danh về các biện
pháp này. Việc áp dụng các loại thuế phòng vệ
đang được thực hiện theo quy định tại các pháp
lệnh chống bán phá giá, Pháp lệnh chống trợ cấp,
Pháp lệnh về tự vệ.
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, các nội dung về
thuế áp dụng đối với hàng hóa XK, NK phải được
quy định thống nhất tại Luật Thuế XK, thuế NK
để đảm bảo sự nhất quán, xuyên suốt, nhằm phát
huy vai trò là công cụ bảo vệ sự lành mạnh của môi
trường kinh tế, bảo vệ hàng hóa sản xuất trong nước
trong điều kiện phải cắt giảm thuế NK theo các cam
kết quốc tế gần như xuống 0% trong thời gian tới;
mặt khác, nâng quy định pháp lý từ Pháp lệnh lên
thành Luật và việc hợp nhất các nội dung về các
biện pháp phòng vệ đối với hàng hóa XK, NK tại
Luật Thuế XK, thuế NK phù hợp với quy định của
Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, tạo sự
rõ ràng, minh bạch trong quá trình hoàn thiện pháp
luật Việt Nam.
Để phát huy công cụ bảo vệ này, trong phạm vi
điều chỉnh, Luật thuế XK, thuế NK (sửa đổi) đã bổ
sung các biện pháp phòng vệ về thuế áp dụng đối
với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu gồm: Thuế
chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp, thuế tự
vệ. Mặt khác, trong phần giải thích từ ngữ, Luật
đã bổ sung giải thích một loạt cụm từ ngữ có liên
