TÀI CHÍNH -
Tháng 5/2016
33
Cuối cùng, định hướng nghiên cứu SMA trong
tương lai được rút ra từ bài viết của tác giả Burns
& Nixon (2009), họ nhấn mạnh hướng nghiên cứu
SMA là tập trung vào mối liên hệ giữa SMA và lý
thuyết quản trị chiến lược.
Tóm lại, những mô tả định hướng nghiên cứu
tương lai được rút ra từ các lý thuyết liên quan
đến SMA gần đây. Tất cả đều chỉ ra rằng, trong
nghiên cứu khái niệm có rất nhiều việc phải làm
cho SMA để vị trí của nó được củng cố và phát
triển hơn nữa.
Kết luận
Kế toán quản trị chiến lược có phạm vi rộng
lớn, tuy đã được nghiên cứu và phát triển qua
hơn 30 năm song đến nay vẫn còn thiếu trong
rất nhiều lĩnh vực phát triển. Bản thân khái niệm
vẫn chưa được xác định rõ ràng, nó được kết luận
trong các phương pháp và định hướng tiếp cận
khái niệm khác nhau. Ở một phương diện khác,
lý thuyết SMA dựa nhiều vào vấn đề liên quan
chặt chẽ đến quản trị chiến lược, trong đó tính
năng động và đa dạng liên tục được thay đổi lĩnh
vực nghiên cứu. Điều này cũng chỉ ra rằng, khái
niệm vẫn chưa được xác định rõ ràng và các khu
vực nghiên cứu nhiều hơn hoặc ít hơn cũng cần
phải định hình rõ hơn. Như vậy, khái niệm SMA
vẫn còn chặng đường dài để đi, từ lĩnh vực thiết
lập rõ ràng của nghiên cứu đến chiến lược, kế
toán và marketing. Trong ý nghĩa này, Nixon &
Burn (2012) kết luận rằng, nghiên cứu SMA trong
tương lai cần phải được chỉ ra khoảng trống giữa
lý thuyết SMA với lý thuyết quản trị chiến lược;
sự phát triển; lý thuyết gốc định hướng chiến lược
và sự thiếu nhất quán; sự gắn kết và gắn kết giữa
đặc tính kỹ thuật của SMA.
Tài liệu tham khảo:
1. Nguyễn Mạnh Thiều, (2016), Kế toán quản trị chiến lược trong DN, Tạp chí
Nghiên cứu tài chính kế toán, 4 (153), 25-27;
2. Burn, J., Nixon, B., (2009), Special issue on strategic management
accounting: Call for papers. Management Accounting Research, 20,
222-223;
3. Bromwich, M. (1990). “The Case for Strategic Management Accounting:
The Role of Accounting information for Strategy in Competitive Markets”,
Accounting Organizations and Society, Vol. 15 No.1/2, pp. 27-46;
4. Cadez, S. (2006), “The application of strategic managment accounting
techniques in Slovenian Manufacturing companies”, Zagreb international
review of Economics & Business, vol 9, pp 61-75;
5. Cadez, S. And Guilding, C. (2008), “An Exploratory investigation of An
Integrated Contingency Model of Strategic Management Accounting”,
Accounting, Organizations and Society, 28 (2-3); 127-168.
toán với vị trí chiến lược; Thu thập thông tin đối
thủ cạnh tranh; Khai thác cơ hội giảm chi phí; Kết
hợp nhấn mạnh kế toán với vị trí chiến lược. Trong
ý nghĩa này, Shah et al., (2011) tóm tắt chức năng
của SMA theo Lord (1996): Thu thập thông tin liên
quan đến đối thủ cạnh tranh; sử dụng kế toán cho
quyết định chiến lược; cắt giảm chi phí trên cơ sở
quyết định chiến lược; đạt được lợi thế cạnh tranh
thông qua nó.
Còn Brothers & Roozen (1999) lại sử dụng các
phương pháp SMA qua 3 giai đoạn: Giám sát; ra
quyết định, lập kế hoạch và kiểm soát. Việc liệt kê
sự phát triển sử dụng SMA cho thấy, nhận thức
của quá trình này phụ thuộc vào nhận thức của
sự phát triển quản trị chiến lược. Điều này, mong
muốn SMA là phương pháp hỗ trợ thông tin cho
việc ra quyết định về chiến lược, định hướng dài
hạn và hướng ra bên ngoài.
Định hướng nghiên cứu tương lai
Do nhiều khái niệm SMA vẫn chưa đáp ứng
được yêu cầu, nhiều nghiên cứu mong muốn đạt
được kết quả nhiều hơn nhằm lấp đầy khoảng
trống trong khái niệm và sự phát triển của SMA
trong tương lai. Nixon & Burns (2012) đã đề cập
đến các vấn đề đặc biệt của nghiên cứu SMA, trong
đó suy luận sự cần thiết cho vấn đề đặc biệt này
với một số nhược điểm lớn của các lý thuyết SMA.
Soljakova (2012) cũng như hầu hết các tác giả
nghiên cứu khái niệm SMA, nhấn mạnh sự thiếu
thành công của SMA là vấn đề khái niệm, do sự
vắng mặt của các định nghĩa chung được chấp
nhận, phương pháp và kỹ thuật của SMA không
rõ ràng và thiếu kỹ năng của kế toán quản trị để
thực hiện đầy đủ các yêu cầu của SMA.
Tillman & Goddard (2008) thì lại nhấn mạnh
các vấn đề: Lãnh đạo tổ chức trong công ty nhận
thức thuật ngữ “chiến lược” khác nhau, điều này
góp phần vào sự thất bại của SMA. Các tài liệu
cũng thường có xu hướng viết nên hình ảnh lý
tưởng của SMA; định nghĩa mô tả các kỹ năng
chuyên môn sâu rộng của kế toán quản trị không
chỉ đơn giản là biết làm kế toán hay phương
pháp kế toán quản trị mà còn rộng lớn hơn nhiều
lý thuyết khác.
Cuganesan et al., (2012) đã chỉ ra 2 hạn chế lớn
trong lý thuyết SMA, đó là: (1) Nghiên cứu chủ yếu
tập trung vào việc điều tra mức độ sử dụng và các
nhân tố ảnh hưởng đến việc sử dụng; (2) nghiên
cứu đã bỏ qua những đặc điểm quan trọng của lĩnh
vực công, lĩnh vực này ngày càng quan tâm đến các
vấn đề chiến lược và kế toán.
