TÀI CHÍNH -
Tháng 8/2015
57
với việc quản lý doanh nghiệp, quản lý lao động,
tiền lương, tiền công, thu nhập, quản lý hộ tịch, hộ
khẩu, xác nhận hồ sơ để làm căn cứ xét hưởng các
chế độ BHXH;
- Xây dựng chuẩn hoá các quy định, quy trình
nghiệp vụ thống nhất, đồng bộ, kết hợp ứng dụng
công nghệ thông tin vào quản lý BHXH…;
- Nâng cao trình độ quản lý, chuyên môn nghiệp
vụ, đạo đức nghề nghiệp và ý thức phục vụ nhân dân
của đội ngũ cán bộ, viên chức ngành BHXH;
- Xây dựng kế hoạch phòng chống lạm dụng quỹ
BHXH...
Đối với hoạt động đầu tư Quỹ Bảo hiểmxã hội
Hoạt động đầu tư quỹ BHXH thời gian qua, đã tập
trung vào những kênh đầu tư an toàn và mang lại lãi
suất cố định, tỷ suất lợi nhuận từ các khoản đầu tư này
là thấp. Vì vậy, trong giai đoạn tiếp theo, chính sách
đầu tư cần hướng tới việc tái cơ cấu danh mục đầu tư
như sau:
Một là, tái cơ cấu danh mục theo thời hạn của các khoản
đầu tư
Để thực hiện tái cơ cấu theo thời hạn của các khoản
đầu tư, cần phân định nguồn vốn nhàn rỗi của quỹ
BHXH thành các loại khác nhau. Việc phân định các
nguồn vốn đầu tư có thể chia thành nguồn vốn đầu tư
để đảm bảo an toàn và khả năng thanh toán thường
xuyên của quỹ BHXH và nguồn vốn đầu tư có thể đầu
tư vào các tài sản dài hạn nhưng có khả năng đem lại
lợi nhuận lớn hơn như: Cơ sở hạ tầng, hàng hóa, các
dự án chỉ định của Chính phủ…
Hai là, thay đổi chính sách đầu tư đối với các khoản mục
đầu tư hiện tại
Điều chỉnh thời hạn khoản cho vay đối với các ngân
hàng thương mại nhà nước dựa trên chiến lược phân
bổ tài sản đầu tư cho phù hợp với phần thời hạn chi
trả của quỹ (ngắn hạn và dài hạn); Tiếp tục tìm kiếm
và đưa vào danh mục đầu tư những dự án công trình
có nhu cầu vốn lớn, các chương trình trọng điểm quốc
gia nhằm đem lại hiệu quả đầu tư cũng như đóng góp
vào sự phát triển cơ sở hạ tầng quốc gia…
Ba là, phân cấp cụ thể thẩm quyền quyết định đầu tư
Việc phân cấp sẽ là điều kiện đảm bảo tính pháp
lý của các quyết định đầu tư quỹ cũng như đảm bảo
tính chủ động, linh hoạt của quỹ BHXH trong việc ra
quyết định và thực hiện đầu tư quỹ, tránh tình trạng
bỏ lỡ các cơ hội đầu tư do sự chậm trễ trong việc ra
quyết định đầu tư.
Ngoài ra, cần
xây dựng cơ quan giám sát độc lập
hoạt động đầu tư quỹ BHXH, nhằm đảm bảo nguồn
vốn đầu tư được sử dụng đúng theo quy định của
Nhà nước.
Thê nao la đâu tư an toan? Thê nao la bao toan gia tri?
- Chưa xây dựng được một lộ trình phát triển dai
han cua cho Quỹ, cho nên mục tiêu, nhiệm vụ đặt
ra đối với hoạt động đầu tư quỹ còn mang tính chất
chung chung.
- Danh mục đầu tư chưa thể hiện được sự đa dạng
hóa nên hoạt động đầu tư chưa mang lại hiệu quả cao.
- Tình trạng lạm dụng Quỹ BHXH hiện nay vẫn
còn diễn ra ở một số địa phương, gây khó khăn cho
hoạt động quản lý. Các hành vi lạm dụng Quỹ BHXH
thường tập trung vào các vấn đề như: Lập hồ sơ
khống, khai man, sửa chữa, tẩy xoá sổ BHXH, mua,
bán làm giả sổ BHXH... Tình trạng này xảy ra chủ yếu
là do một số nguyên nhân sau:
Thứ nhất,
do một số quy định của pháp luật chưa
chặt chẽ, hệ thống, nhiều lần sửa đổi, bổ sung hết sức
phức tạp, còn kẻ hở dẫn tới việc lạm dụng.
Thứ hai,
công tác quản lý lao động, tiền lương, tiền
công, thu nhập, quản lý hộ tịch, hộ khẩu của người
lao động và thân nhân người lao động của một số
cơ quan, đơn vị, chính quyền địa phương chưa chặt
chẽ, ngành BHXH chưa quản lý được cơ sở dữ liệu
tập trung; công nghệ thông tin chưa đáp ứng yêu cầu
quản lý BHXH…
Thứ ba,
công tác kiểm tra, giám sát, kiểm toán nội
bộ chưa đáp ứng yêu cầu quản lý; chưa có cơ chế để
người dân được tham gia giám sát hoạt động quản lý
BHXH.
Thứ tư,
kinh tế khó khăn, sản xuất kinh doanh gặp
khó khăn, việc tuân thủ pháp luật của chủ sử dụng lao
động, người lao động chưa tốt; chế tài xử phạt còn quá
nhẹ chưa đủ sức răn đe.
Thứ năm,
về thực hiện công tác thu BHXH, truy
đóng BHXH, cấp và quản lý sổ BHXH, cấp lại sổ
BHXH thời gian qua tại một số địa phương còn một
số sai sót...
Thứ sáu,
trách nhiệm của cấp uỷ, chính quyền địa
phương các cấp có nơi còn chưa sát sao; thiếu trách
nhiệm trong việc thẩm tra, xác nhận về thu nhập, về
hoàn cảnh của người lao động và gia đình họ...
Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và đầu tư
Đối với công tác quản lý
- Sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật và
các văn bản hướng dẫn của BHXH Việt Nam; trong
đó, cần thiết phải có quy định các hành vi lạm dụng
quỹ BHXH là một loại tội phạm trong lĩnh vực BHXH
và nên giao thẩm quyền thanh tra, xử phạt lạm dụng
quỹ BHXH cho cơ quan BHXH thực hiện;
- Xác định rõ vai trò trách nhiệm của các cơ
quan nhà nước và chính quyền địa phương đối
